از منظر قرآن عبادت و نیل به رحمت، اغراض اصلی خداوند از خلقت انسان است؛ اما مسیر طغیان و عذاب که اکثریت انسان‌ها طی می‌کنند، به‌ویژه مسئله خلود عذاب، موهم نقض غرض الهی است. این تحقیق نشان می‌دهد که رفع ابهام فوق، منوط به تحلیل درست مسئله عذاب و خلود است به این معنا که عذاب را بایستی واجد جنبه تربیتی دانست و خلود را به معنای مدت طویل نه جاودانه؛ چراکه معنای جاودانگی عذاب، مخالف قواعد عقلانی توحید...

در میان خصایص اخلاقی نبی اکرم(ص) اخلاق نیکو و عفو و گذشت از بارزترین و مهم ترین عوامل پیشبرد اهداف مسلمانان در صدر اسلام است که در همة اعصار و در مواجهه با همة اقوام، ملل و گروهها کاربرد داشته و منشأ اثر بوده است. به همین جهت رهاورد هم آغوشی رحمت و صلابت در وجود مقدس پیامبر(ص) را در واقعیت عینیِ برچیده شدن بساط جنگ و دشمنی از جزیرﺓ العرب و گسترش اسلام در بخش بزرگی از دنیای آن روز در اندک زمان به...

از مهم ترین مباحث مطرح در بین فلاسفه و عرفای اسلامی، اندیشه هبوط انسان از عالم ملکوت به عالم ملک و جهان ماده است. اندیشه هبوط انسان بر این اساس استوار است که انسان نخست در عالم برین در جوار رحمت حق بوده است و به خاطر گناهی، از بهشت عدن الهی به جهان ماده تبعید شده است. نگارنده در این مقاله حدوث و قدم روح و تجرد و بساطت آن را، از بن مایه های اصلی فلسفی اندیشه هبوط تلقی کرده و معتقد است فلاسفه و ع...

در این مقاله نگرش قرآن به همگرایی و وحدت میان انسان‏ها و عوامل بر هم زننده آن مورد بررسی قرار گرفته است. از دیدگاه قرآن، انسان‏ها در آفرینش از یک گوهرند و وحدت دارند، یعنی همه از حضرت آدم به وجود آمدند، لیکن به سبب امتحان بشر و ظهور استعدادها و ظرفیت‏های او و نیز حسد و دنیاطلبی، فرقه‏گرایی، تفرقه افکنی‏های دشمنان و بدخواهان، القائات شیطانی، مسخره کردن متقابل افراد و گروه‏ها، دادن لقب‏های زشت به...

حسیدیسم، آخرین جنبش عرفانی در تاریخ یهودیت است که در نیمۀ دوم قرن هیجدهممیلادی ظهور و گسترش یافت . صدیق، محور و کانون جماعت حسیدی، و بارزترین وجهتمایز عرفان حسیدی از دیگر گرایش های عرفانی در فرهنگ یهو د است . در عرفان حسیدیصدیق انسان کامل و واسطۀ بین خداوند و حسید یا مرید می باشد، به این معنا که برایگناهان مریدان خود شفاعت می کند، دعاها و عبادات آنها را به بارگاه خداوند انتقال می دهدو از سوی دی...

انسان درطول زندگی خود همواره به دنبال پیشرفت و کسب موفقیت است. عوامل متعددی از جمله ضعف اعتماد به نفس، خشم، ترس و غم، بخل، سوء ظن، بزرگ شمردن مصیبت ها، ترس از شکست های گذشته و حسد مانع تفکر مثبت شده و با از بین بردن شور و نشاط و انگیزه در انسان، آرامش را از وی سلب نموده و میزان موفقیت را به شدت کاهش می دهند. انسان با غلبه بر این موانع می تواند به احساس زیبای لذت و شادی از لطف و رحمت الهی دست یا...

عرفان علمی است که از ذات اسماء و صفات خداوند بحث می کند و این که چگونه سالک از شناخت اسماء و صفات خداوند به ذات الهی رهنمون می شود و نیز طریقه ای است که در آن دل از ناپاکی ها تصفیه و از اخلاق طبیعی دور می شود و صفات بشری در آن از میان می رود. صوفی از خواهش های نفسانی اجتناب می ورزد و به صفات روحانی نزدیک می شود و در نهایت به علوم حقیقی و باطنی دست می یابد. صوفیان باطن گروی را بر ظاهر گروی، رشد ...

هر اسمی از اسماء الهی از نظر مصداق عین ذات و سایر اسما است، ولی از نظر مفهوم مغایر با ذات و سایر اسماست، پس هر اسم دارای دو دلالت است؛ یکی دلالت بر ذات و دیگر دلالت بر صفتی خاص که موجب تمییز آن اسم از اسماء دیگر می شود و خداوند که حقیقت واحد است، کثرت اسماء او بر اثر اعتبارات گوناگون بوجود می آید؛ مثلاً از این جهت که موجودات را آفریده، «خالق» و از آن جهت که به همه چیز آگاه می باشد، «عالِم» است و ...

در میان خصایص اخلاقی نبی اکرم(ص) اخلاق نیکو و عفو و گذشت از بارزترین و مهم ترین عوامل پیشبرد اهداف مسلمانان در صدر اسلام است که در همة اعصار و در مواجهه با همة اقوام، ملل و گروهها کاربرد داشته و منشأ اثر بوده است. به همین جهت رهاورد هم آغوشی رحمت و صلابت در وجود مقدس پیامبر(ص) را در واقعیت عینیِ برچیده شدن بساط جنگ و دشمنی از جزیرﺓ العرب و گسترش اسلام در بخش بزرگی از دنیای آن روز در اندک زمان به...

اصل رحمت الهی، تصور عدم دخول مؤمنان به جهنم و فلسفه ایجاد بهشت برای اهل سعادت و جهنم برای اهل گناه، آیه 71 سوره مریم را به جهت ظهور در داخل شدن مؤمنان به جهنم، در زمره آیات مشکل قرار داده است. مفسران برای رفع شبهه تعارض آن با آیات و ادله دیگر، تلاش زیادی نموده‌اند که به آراء مختلفی منتهی شده است، اما فقدان نتیجه واحد، نشان از حل نشدن مسئله دارد. در تفسیر این آیه سه رویکرد عمده وجود دارد: «ورود ...