در این مقاله در بستر شرح نظریات معطوف به تطوّر فرهنگی در انسان‌شناسی و باستان‌شناسی و ارائ? تاریخچ? مختصری برای این نظریات، سیر تطوّری سفال‌گری در لایه‌های مربوط به دوران پیش از تاریخ قلعه‌خان مورد بررسی و مداقه قرار می‌گیرد. با به آزمون گذاشتن متغیرهای مختلف سفال‌گری چنین بحث خواهد شد که هرچند تطوّرگرایی فرهنگی قادر است خط سیر دگرگونی‌های در زمانی را بر روی مواد فرهنگی، توصیف و تا حدّی تبیین کند، ...

جامعه‌شناسی روستایی در ایران سابقه‌ای نزدیک به نیم قرن دارد. مطالعات روستایی در ایران و بالاخص جامعه‌شناسی روستایی بعد از اصلاحات ارضی به طور خاصی بر موضوع روستا به مثابه پدیده اقتصادی ـ سیاسی و در راستای اهداف اقتصادی ملی و بین‌المللی متمرکز شد. در نتیجه این روند، بیشترین موضوعاتی که در این مطالعات مورد توجه قرار گرفتند سیستم تولید و نظام قدرت سنتی در روستا بود. از جمله موضوعاتی که در این گفتم...

مطالعات میان رشته ای گواه آن است که گرایش های گوناگون علوم انسانی در پیوند با هم هستند و بازدهی یکدیگر را افزایش می دهند. بررسی تطبیقی ـ  میان رشته ای به خوانش متون ادبی در پیوند با دیگر زمینه هایی که چندان ادبی نیستند، همانند «صنعت چاپ»و «نشر» کتاب می پردازد. این جستار تولید محصولات فرهنگی و شگردهای طراحی برای فروش بهتر آنها را بررسی می کند. «پیرامتنیت» از دیدگاه ژرار ژنت چارچوب نظری تحقیق است...

هدف: علم جامعه‌شناسی در ایران، برای دستیابی به پویایی و کارایی مناسب با مشکلاتی مواجه است. این نا‌کارامدی را می‌توان با توجه به دستگاه مفهومی مرتون در جامعه‌شناسی علم تبیین کرد، که برای تبیین شرایط پویایی و کارایی نهاد علم، دو بُعد سازگاری فرهنگی میان نهاد علم و دیگر نهادهای اجتماعی و نهادینه شدن علم به عنوان یک نهاد اجتماعی را مورد تأکید فراوان قرار داده است. روش: تحقیق حاضر بر مبنای روش کیفی- ...

مدرنیته و سنت به عنوان دو مفهوم متضایف در بافت و زمینه تفکر و فرهنگ غرب معنای خود را دارند. انتقال این دو مفهوم به فضای فرهنگی و علمی کشور ما بدون در نظر گرفتن آن زمینه، اشتباهاتی نظری و عملی به دنبال خواهد داشت. بر این اساس، سنت و تجدد در فرهنگ اسلامی، برخلاف غرب، با یکدیگر تعارض و تمانعی ندارند و تجدد لزوماً همه جا سنت را نفی نمی کند. عوامل درونی و بیرونی تجدد، انسان و جامعه را به تحول و نوخوا...

تأمین امنیت ملی و ادارة سرزمین مهم‌ترین و پایه‌ای‌ترین اصل هر نظام سیاسی است. در این راستا، تقسیمات فضایی عالی‌ترین راهکار جهت ادارة سرزمین و حفظ یکپارچگی و تقویت همبستگی درونی و نهایتاً افزایش ضریب امنیت ملی است. توجه به اصل همگنی فرهنگی در بحث تقسیمات فضا تأثیر شگرفی بر بهبود کارکرد منطقه‌بندی فضایی دارد. در صورت عدم رعایت این اصل در یک منطقة همگن فرهنگی، نظام سیاسی باید شاهد وقوع گسست فرهنگی ...

مطالعة آثار و عملکردهای مکانی و فضایی به عنوان بخشی از رفتارهای انسان در مطالعات نشانه‌شناختی امروزی کاربرد دارد. این آثار انسان‌ساخت حاوی اطلاعات و معانی است که موضوع بحث دانش نشانه‌شناسی است. از‌آنجا‌که چشم‌انداز فرهنگی منعکس‌کننده فرهنگ حاکم بر آنهاست، می‌تواند معانی مورد نظر خالق اثر یا «انسان» را نشان دهد؛ از‌این‌رو نشانه‌شناسی «چشم‌اندازهای فرهنگی» یکی از راه‌های فهم و کشف معنا در محیط زن...

جامعه ایران به دلیل اختلاط قومی و فرهنگی نیازمند زمینه‌‌های آموزشی و رسانه‌‌ای ‌‌بسیاری است تا بتواند از ارتباطات فرهنگی خوب و سالم برخوردار باشد و نوعی تعامل اجتماعی همراه با آرامش و آسایش اجتماعی را فراهم آورد. عدم مدارا و تحمل فرهنگی نسبت به قومیت‌‌های مختلف می‌‌تواند زمینه‌‌های شکل‌گیری تضاد، تفرقه و تبعیض را فراهم آورد که در این‌صورت هم جامعه اکثریت و هم اقلیت‌‌های قومی و دینی تحت‌تأثیر آث...

 در مقاله حاضر، تلاش شده است در چارچوب رویکرد جامعه شناختی– انسان‌شناختی، ویژگی‌های فرهنگ قومی – جماعتی برخی از مناطق آذری‌نشین ایران، با تأکید بر سه عنصر قومی گردشگری، رسانه و غذا و تأثیر آنها در توسعه مورد بررسی قرار گیرد. استدلال اصلی مقاله حاضر این است که بازاریابی قومی، به عنوان ابزاری برای تقویت هویت فرهنگی و نیز توسعه اقتصادی، با توجه به هم‌مرزی مناطق آذری‌نشین ایران با کشورهای همسایه و ...