انقلاب اسلامی ایران سرآغاز تشکیل نظامی نوین در تاریخ سیاسی معاصر جهان بود. این نظام نوین بدون نسخه و نمونه‌‌ای از پیش داده پا به عرصه نهاد. مقالة پیش‌‌رو در کنار شناسایی خرده‌‌گفتمان‌‌های سیاسی این ‌‌نظام، به دنبال یافتن ریشه‌‌های برآمدن و فروافتادن آن است. پرسش اصلی این جستار این است که دلیل اصلی صیرورت و تحول گفتمان‌‌های مسلط در پهنة نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران چیست؟ و در پاسخ به این پرسش،...

ادوار پهلوی اول و دوم (1304-1357) مصادف با تشکل تاریخی اولین دولت‌های مدرن در ایران است که به‌صورت گسترده در حوزه‌های فرهنگی گوناگون از طریق اتخاذ سیاست‌های فرهنگی دخالت کرده‌اند. این سیاست‌ها در جهت فرایند ملت‌سازی بر ایدئولوژی‌های متعددی تنیده و در این راستا تعادل تاریخی ساخت فرهنگی در ایران را بر هم زده‌اند. موضوع محوری مقاله حاضر، تبیین چرایی شکست سیاست‌های فرهنگی دولت پهلوی و برآمدن گفتمان...

مطالعه حاضر به دریافت زنان روستایی میانکوه شرقی پلدختر از سریال «گذر از رنج‌ها» پرداخته است که در زمستان 1393 از شبکه اول تلویزیون پخش شده است. افراد مورد مطالعه با استفاده از نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و تا اشباع نظری با 21 نفر آن‌ها مصاحبه نیمه ساخت‌یافته انجام‌شده، سپس داده‌ها مورد تحلیل مضمونی قرارگرفته‌اند. بر اساس یافته‌ها، زنان موردمطالعه در موقعیت‌های مختلف اجتماعی، گفتمان مسلط سریال را ف...

آبی‌ترین چشم از تونی موریسون، بیان کنندة یکی از ابعاد ایدئولوژی مسلط آمریکاست، در این رمان، گفتمان هژمونیک سفیدپوستان آمریکا، سیاهان را هر چه بیشتر مجبور به پذیرش استانداردهای بورژوازی زندگی می‌کرد. این پژوهش به جامعة سرمایه‌داری و استانداردهای بورژوازی ایالات متحده می‌پردازد و روی عنصر ایستادگی در برابر ایدئولوژی مسلط بر اساس دو مکتب مادیگرایی فرهنگی و نو‌تاریخی‌باوری تمرکز دارد. در جامعة‌ آبی...

مفهوم مهاجرت به عنوان پدیده ای سیاسی ، اجتماعی در پدیدار های فرهنگی مهاجرانی نمود می یابد که بنا بر دلایلی اجباراً یا به اختیار ترک وطن گفته اند. بازتاب شرایط حاشیه ای و گسیختگی جغرافیایی و تداخل فرهنگی در جامعه میزبان در رمان های ادبیات مهاجرت به عنوان گونه ای ادبی با صدایی حاشیه ای و معترض به وضعیت موجود کشور و متن واقعیت های مسلط بازنمون انتقادی اوضاع سیاسی ، اجتماعی و فرهنگی کشور خواهد بود. ...

در این تحقیق با استفاده از نظریات و روش تحلیل روایت به بررسی چگونگی روایت جنگ ایران و عراق در سه رمان «عقرب روی پله های راه آهن اندیمشک» نوشته حسین مرتضائیان آبکنار،«سفر به گرای 270 درجه»، نوشته احمد دهقان و « نه آبی نه خاکی» نوشته علی موذنی پرداخته ایم.بر اساس الگوی ارتباط روایی ما در ابتدا ساختار و رو ساخت این سه داستان را بدست آوردیم و بر اساس روساختار و ساختار روایی هر سه داستان به تحلیل ژر...

شهر میدان عمل نیروهای اجتماعی متعددی است. شهر معاصر ایرانی بیشتر شهر - ماشین است. تمامی شهرها اعم از کلان‌شهر یا روستا - شهرها مملو از خودرو و خدمات مرتبط با آن است. افراد شاغل در بخش خدمات خودرو به دلیل دارا بودن ویژگی­های مشابه فرهنگی و تمایز با سایر بخش‌های جامعه و همچنین فرهنگ مسلط در یک میدان جغرافیای خاصی گرد هم آمده و در طول زمان خرده‌فرهنگی را تولید کرده‌اند. چاپارخانه­ همدان به عنوان ی...

پژوهش پیشرو کوششی برای ارائه رهیافتی به فراگرد تعامل رسانه های جمعی و شبکه های اجتماعی در تولید جریان های اصلی خبر و پویش های اجتماعی با مطالعه موردی بازنمایی اقتصاد مقاومتی به مثابه یک الگوی توسعه ملی است. روند اقبال کاربران به شبکه های اجتماعی(بویژه پیام رسان های موبایل محور) مدیران رسانه های جمعی را بر آن داشته است تا از ظرفیت این فناوری های نوین ارتباطی برای توزیع مناسبتر تولیدات خود در فضا...

این مقاله به بررسی مفهوم ایدئولوژی در اندیشه گابریل تارد می‌پردازد. تارد، در قرن 19، تفکر خود را در سنت فلسفی لایب‌نیتس و در رقابت با نظریه جامعه‌شناسی دورکیم دنبال می‌کرد. برونو لاتور جامعه‌شناسی تارد را «جامعه‌شناسی ترجمه» نام‌گذاری می‌کند که بر اصل پویایی و تغییرات اجتماعی دلالت دارد. این مفهوم‌ مشخص می‌سازد که جامعه‌شناسی تارد تا چه مقدار می‌تواند با ایدئولوژی مسلط دچار تنش شود. رویکردهای ن...

مردانگی، چند سالی است که به مسأله‌ای در خور توجه در مطالعات جنسیت تبدیل شده است. با توجه به این‌که این پدیده، امری متکثر، برساختی و تاریخی است، در فرهنگ‌ها و گفتمان‌های گوناگون، به شکل‌ها و شیوه‌های متفاوتی تجربه می‌شود. پژوهش حاضر با مطالعه عکس‌های مطبوعاتیِ دهه‌های 50 و 60 خورشیدی، تلاش دارد تا به بررسی مردانگی هژمونیک در این دو دهه بپردازد. مردانگی هژمونیک، نوعی از مردانگی است که توسط گفتمان‌...