روایت شناسی( Narratology ) دانشی است که به ارزیابی ویژگی روایت مندی( Narrativity ) و توصیف سازه های روایی می پردازد و از میان انواع روایت، روایت های داستانی دارای توالی زمانی و رخداد را مورد مطالعه قرار می دهد.   داستان حسنک وزیر در تاریخ بیهقی گرچه صحت تاریخی دارد؛ اما با توجه به نوع روایت بیهقی از این داستان و ظرایفی که از نظر ساختاری در دل آن نهفته است و نیز این نکته که هر یک از قهرمان‌های...

در ادامة پیش فرضیة مطرح شده درخصوص امکان استفاده از ریاضیات در تجزیه و تحلیل های ادبی و به ویژه داستان کوتاه، در بررسی حاضر، چشم اندازی به نظریة سیستم ها و چگونگی استفاده از آن در تحلیل داستان کوتاه گشوده شده است. بحث به داستان کوتاه محدود شده و در همین راستا شخصیت پردازی و به ویژه نحوة ارتباط شخصیت ها در آغاز و پایان داستان با استفاده از برخی اصول نظریة سیستم ها ارزیابی شده است. مهم ترین نتایج...

داستان یوسف و زلیخا به فرمرده قرآن مجید: «احسن القصص»، یعنی نیکو ترین، بهترین یا به عبارتی، غم انگیزترین داستان ها است. ‏این داستان، نخستین بار در تورات و سپس در قرآن مجید و پس از آن در تفسیر و منظومه های ادبی آ مده است. ‏دوازدهمین سوره قرآن مجید، سوره مبارکة یوسف است. از آ نجاکه بنای قرآن مجید بر ایجاز کامل است، این داستان نیز به صورت موجز بیان شده است. ‏بین روایت تورات و قرآن مجید، از این داس...

در مقالۀ حاضر داستان فریدون و لیرشاه  با توجه به عناصر داستانی هر یک، مورد بررسی قرار گرفته است. منطق آشکاری که مقایسۀ این دو داستان را توجیه می کند تصمیم مشترکی است که دو پادشاه برای سرزمین خود می گیرند. در پی این تصمیم جدال ها و رویدادهایی رخ می دهد که فرجام هر یک از شخصیت های داستان را، که نکته قابل توجه و با اهمیت دو داستان است، نمایان می سازد. این بررسی مستقل از جنبه های حماسی، اساطیری، تا...

یکی از ویژگی های قرآن استفاده از قالب داستان است. خداوند متعال بسیاری از وقایع و رویدادها را در قرآن کریم به شکل داستان و برای دعوت مردم به زندگی صالح نقل کرده که بیانگر اهمّیت روایتگری و نقش پررنگ آن در هدایت غیر مستقیم انسان هاست. یکی از داستان هایی که در سوره های متعدّد قرآن آمده ، داستان حضرت ابراهیم (ع) است. این پژوهش در پی آن است که داستان تولّد حضرت ابراهیم (ع) را از دیدگاه روایت شناسی ژرار...

یکی از ویژگی ‌های قرآن استفاده از قالب داستان است. خداوند متعال بسیاری از وقایع و رویدادها را در قرآن کریم به شکل داستان و برای دعوت مردم به زندگی صالح نقل کرده که بیانگر اهمّیت روایتگری و نقش پررنگ آن در هدایت غیر مستقیم انسان‌ هاست. یکی از داستان‌ هایی که در سوره ‌های متعدّد قرآن آمده ، داستان حضرت ابراهیم (ع) است. این پژوهش در پی آن است که داستان تولّد حضرت ابراهیم (ع) را از دیدگاه روایت‌ شناسی...

کلیله و دمنه نصرالله منشی با وجود تحولات بسیاری که در طول تاریخ آفریده شدنش پذیرفته، یکی از آثار ماندگار در حوزه ادبیات تعلیمی در تاریخ ادبیات ایران و جهان است. داستان های هانس کریستین اندرسن نیز از آثار ماندگار اخلاقی و تعلیمی در ادبیات جهان محسوب می شود. پیام های اخلاقی و فرازهای ارزشمند، یکپارچگی داستان‌ها، تمثیل و توصیف و نثر زیبا، دلیل ماندگاری کلیله و دمنه محسوب می‌شود. دلایل ماندگا...

داستان های قرآن کریم ، خصوصیات و ویژگی های منحصر به فردی دارد که مختص خود قرآن است به گونه ای که از یک داستان ، آن بخش از وقایع را بازگو می کند که در برآوردن هدف هدایت قرآن موثر است و پایبند به این نیست که تمام جزئیات وقایع را بیان کند. در این مسیر از داستان های تخیلی و تو خالی برای ارائه هدف خود استفاده نمی کند اما این به معنای آن نیست که قرآن در بازگو کردن قصه های خود از قالب های هنری استفاده...

نقد فمینیستی یا زن مدارانه با بیشینه ای سی و پنج ساله، یکی از روش های معتبر نقد ادبی معاصر است که هدف آن اعتراض به نحوه ارائه شخصیت های زن در ادبیات، به ویژه ادبیات داستانی است.شخصیت زن در آثار نویسندگان مرد معمولا متناسب با فرهنگ مرد سالارانه از الگوهای کلیشه ای پیروی می کند که نمایش دهنده برداشت ها و انتظارات نویسنده از جنس زن است و او را به صورت موجودی تابع و در حاشیه نشان می دهد. شخصیت های ...

جلال آل احمد (1302- 1348 ه.ش) نویسنده ای متعهّد، آرمانگرا و عملگراست که داستان نویسی را با نگارش داستان های کوتاه از سال 1323 شروع کرد و تا پایان عمر ادامه داد. آنچه در داستان های آل احمد چشمگیر به نظر می رسد شیوه های حضور نویسنده در این آثار است که گاه شکل مداخله گرانه به خود می گیرد و گاه نیز این حضور به صورت غیرمستقیم است و در هر حال برآمده از نگرش خاص نویسنده و الزاماتی است که این نگرش بر دا...