با ورود استعمارگران اروپایی به عرصه ی مناسبات و رقابت های سیاسی و تجاری خلیج فارس، تحولات جدیدی در این منطقه رقم خورد و به تبع آن جزایر و بنادر ایران را نیز تحت تاثیر خود قرار داد؛ از جمله ی این جزایر، هرموز و قشم بودند که با آغاز دوره ی صفویه به طور جدی درگیر منازعات سیاسی و تجاری اروپائیان گشتند. از آنجائی که این جزایر در جهت تحقق کامل حاکمیت پرتغال بر خلیج فارس و هندوستان از اهمیت ویژه ای بر...

چکیده پس از تحولات مربوط به عصر رنسانس و روی آوردن پرتغالی ها به شرق، آلبوکرک در سال 912 هجری/1507 میلادی قدم به خلیج فارس گذاشت. در این زمان دولت صفویه تازه در ایران قدرت گرفته بود و هنوز درگیر مسائل داخلی بود. در این زمان عثمانی هم، تازه از جبهه غرب آسوده خاطر شده بود و درگیر جنگ های مذهبی با ایران بود. با توجه به این شرایط وضعف قدرت دریایی، شاهان صفوی در ابتدا سیاست تسامح و تساهل را در پیش...

نقد اندیشه ژئوپلتیک قرن بیستم که در حاکمیت نگرش ژئوپلتیک مقاومت در قرن بیست و یکم نمایان گشته است، در یک نگاه انتقادی، توجه خود را از دولت های سلطه‏گر و نخبگان طبقه حاکم در تعیین اولویت‎های ژئوپلتیک به نیروهای فرهنگی، سیاسی و اجتماعی موجود در درون یک جامعه مدنی معطوف می‎دارد. در این پژوهش، ژئوپلتیک کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس باتوجه به مؤلفه هایی همچون احزاب، اقلیت‎های قومی و دینی، مؤسسا...

بنادر شمالی خلیج فارس از فعال ترین بنادر تجاری ایران در دهه های اخیر بودند و مبادلات تجاری زیادی با مراکز اقتصادی داخلی و خارجی داشتند، یکی از این بنادر، بندر بوشهر بود. در مجموع اتاق بازرگانی بوشهر در طول دوره پهلوی از جمله اتاق های فعال بازرگانی کشور بود که به دلیل مراودات تجاری داخلی و خارجی که داشت در امر صادرات و واردات به خصوص صادرات فعالیت داشت. علاوه بر آن، این اتاق بر تحولات سیاسی و اق...

اهمیت حیاتی انرژی در رشد و شکوفایی اقتصاد ملی و بین المللی باعث شده تا نفت به عنوان یکی از عناصر اصلی سیاست جهانی مورد توجه قدرتهای بزرگ قرار گیرد. پس از جنگ جهانی اول نفت از نقطه نظر اقتصادی و سیاسی اهمیت ویژه ای در سیاست جهانی پیدا کرده است. به گونه ای که پس از آن هر یک از قدرتهای جهانی به نوبه خود برای تصاحب این منبع بسیار مهم به عملیات نظامی در مناطق نفت خیز پرداخته اند. تفکرات نظامی-استرات...

با فتح بغداد توسط عثمانی ها در سال (941 ه.ق /1543 م ) و ورود رسمی آنها به منطقه خلیج فارس ،سیاست منطقه شکل تازه ای به خود گرفت .عثمانی ها با انگیزه تسلط بر خلیج فارس اهداف سیاسی ،اقتصادی و مذهبی خاصی را دنبال می کردند که قدرت و سیطره بیشتر بر منطقه و همچنین رقابت با استعمارگران اروپایی را برای آنان در پی داشت . بررسی های تاریخی نشان می دهد که عثمانی ها و ایرانیها در خلیج فارس دارای منافع مشترکی...

بندرت می­توان منطقه­ای مانند خلیج فارس یافت که بتوان دیدگاه­های سیاسی را به عرصه آزمایش گذارد. و هیچ منطقه­ای همانند خلیج فارس نتوانسته است توجه ودر عین حال علاقه جهانیان را به خود معطوف نماید. تا آنجا که تاریخ نشان می­دهد، خلیج فارس پیوسته بخش پراهمیتی از جهان بوده­است. درنیم قرن اخیر، خلیج فارس یکی از مهمترین و حساس­ترین مناطق جهان در نگرشهای ژئوپلیتیکی ومحاسبات استراتژیک بوده است و با توجه ...

این مقاله به بررسی مساله بقای رژیم های سیاسی در شیخ نشین های حوزه خلیج فارس متمرکز شده است و از چشم انداز نظریه رانتریسم متأخر به این سوال پرداخته است که ظرفیت های جدید و اصلاحات اقتصادی در وضعیت کنونی و استمرار آن در آینده تا چه اندازه می تواند در بقای سیاسی و استمرار دولت های رانتیر عربی در منطقه خلیج فارس موثر باشند.؟ یافته های این پژوهش ( که بیانگر فرضیه نیز هستند) نشان می دهند که آمیزه ای ...

ارایه تعاریف جدید از مفاهیم امنیتی همچون امنیت دریایی، امنیت انرژی، مبارزه با تروریسم، حفظ محیط زیست، مبارزه با سلاح های کشتار جمعی، دفاع موشکی و... رویکردهای جدید نهادهای بین المللی و منطقه ای به این مقولات و به تبع آن ارایه تعاریف جدید از ماموریت ها و حوزه اقدام آن ها شرایطی را ایجاد کرده که کشورهای مناطق استراتژیک ازجمله حوزه خلیج فارس باید در پی راهبرد و راهکارهای مناسب دراین زمینه باشند. د...

منطقه خلیج فارس به عنوان بخشی از گستره سیستم بین المللی به دلیل ویژگی های منحصر به فرد در دوران گذار تاریخی خود به عنوان یک بخش مهم و مساله ساز مطرح بوده است، اما به دلیل گسترش صنعت و نیاز روزافزون دنیای صنعتی به نفت، خلیج فارس به تدریج به عنوان یک واحد ژئوپلی استراتژیکی تابع سیستم بین المللی تبدیل شد و به عنوان یک سیستم تابعه مطرح گردید. در این بین افزایش قدرت منطقه ای جمهوری اسلامی ایران به ع...