چکیده:مناظره ی کدو بن و چنار یکی از زیباترین، دلنشین ترین و مشهورترین مناظره های ادب فارسی است که از قرن پنجم هجری به بعد حکم مثل سایر را در زبان فارسی پیدا کرده است. موضوع این مناظره، بحث و گفتگوی میان بوته ی کدویی چند روزه، پر مدعا و خام با چناری پر سن ، استوار و مجرب است که در قالب قطعه و در پنج بیت در بحر مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف سروده شده است. این قطعه با اندک تفاوتی در دیوان ناصر خسرو...

مقاله حاضر تلاشی است، در پی­گیری برخی از مفاهیم بدیع دانش زبان­شناسی نوین در آراء حکیم ناصر خسرو قبادیانی بلخی که از رهگذر بازخوانی یکی از آثار منثور وی با عنوان جامع­الحکمتین حاصل آمده است. ابتدا ضمن واکاوی فصل «اندر نطق و کلام و قول» و برخی فصلهای دیگر کتاب، دیدگاههای ناصر خسرو را در باب زبان یک به یک معرفی کرده­ایم و آنگاه با مقایسه تطبیقی آراء یاد شده با نظریه­های نوین زبان­شناسی و بحث دربا...

این رساله شامل سه فصل است. در فصل اول به تعاریف گوناگون ادب، ادبیات، ادبیات تعلیمی، و سیرادبیات تعلیمی پرداخته شده است. سپس در فصل دوم، مختصری از زندگی نامه و آثار ناصرخسرو و پروین اعتصامی بیان شده است. و در فصل آخر تفاوت و شباهت های دیدگاه های ادبیات تعلیمی در شعر ناصرخسرو و پروین اعتصامی به طور مفصل ذکر شده است. در بخش آخر به خاطر این که شباهت های بین دو شاعر، چه درمضامین و چه در شکل و صورت، ...

تحلیل ارتباط بین فرهنگ و زبان ملّت ها و بررسی آن در زمان حاضر، به صورت گسترده ای رواج یافته است و بررسی تطبیقی در دنیای ادبیات در شمار پژوهش های مفید و ضروری محــسوب می شود. ابوالعتاهیه و ناصر خسرو از جمله نامداران ادبیات عربی و فارسی هستند که ابداع و نوآوری آنان در اشعار حکیمانه، زاهدانه و ... موجب تفاسیر مختلفی از سوی محققان شده است. از آنجا که این دو ادیب در تعامل با یکدیگر نبوده اند و فاص...

چهارتاقی قصرشیرین معروف به چهارقاپی با اضلاع 25 متر یکی از بزرگترین آتشکدههای ایران در دوره ساسانی به شمار میرود که با استناد به منابع تاریخی و شواهد باستانشناختی احتمالاً در اواخر این سلسله ساخته شده است. بنای مذکور که در مجاورت کاخ خسرو قرار داشت، معبدی برای ساکنان کاخ بهشمار میرفت تا تشریفات دینی خود را در آن بهجای آورند. مجاورت این بنا با کاخ نشانگر وابستگی دین و دولت در حکومت ساسانی به یک...

رئالیسم وهمی ژانری است که تداعی گر نام روسیه و نویسنده ی بزرگ آن داستایوسکی است. این ژانر در ایران میان نویسندگان ایرانی هم که از طریق ترجمه با آثار نویسندگان جهان به ویژه روسیه آشنایی کسب کرده بودند و به دلایل فرهنگی، زمینه و آمادگی پذیرش چنین سبک و روشی را داشتند، گسترش یافت. در بین نویسندگان ایرانی خسرو حمزوی بیش از دیگران به این ژانر گرایش دارد. مولفه های رئالیسم وهمی در همه ی آثار خسرو حمز...

نابسامانیهای سیاسی ، اقتصادی و اجتماعی که در سال های پایانی فرمانروایی خسروان ساسانی بر ایران روی آورد. بود، به جایی رسید که این حکومت بسیار نیرومند را بزانو درآورد . خسرو پرویز با همه لغزشها و عیبهایی که داشت ، پادشامی نیروهند بود. او در روزگار پادشاهی خویش که روزگاری بلند بود ( ٦٢٧ - ٥٩٠ م) . توانست از بسیاری آزمندیهاو جاه طلبیهای بزرگان و سردمداران کشور جلوگیری کند ولی لشکر کشیهاو پیکارهای پ...

رساله حاضر در سه بخش عمده تدوین شده است. بخش اول شامل کلیات موضوع است و در آن زندگی و آثار نظامی، اهمیت صورخیال در شعر فارسی و در شعر نظامی به اختصار بررسی شده است. در بخش دوم عناصر صور خیال ، یعنی استعاره ، کنایه، مجاز، ایهام و اغراق در خسرو و شیرین مورد بحث قرار گرفته است. بخش سوم شامل فهرست استعارات ، کنایات و امثال در خسرو و شیرین است.

حکیم نظامی گنجوی، بزرگترین شاعر نوآور قرن ششم هجری است. این شاعر توانا در منظومه های خود هنر خود را در نوآوری و آوردن اوصاف و تصاویر بدیع و بی بدیل به اوج رسانده است. خمسه او نیز از آثار معتبر ادب فارسی است که به دلیل اهمیت، تقلیدهای فراوانی از آن صورت گرفته است. یکی از منظومه های خمسه وی، خسرو و شیرین است که از پیچیده ترین و پر ابهام ترین آثار غنایی ادب فارسی محسوب می شود. این منظومه، هم به ...

نوستالژی از اصطلاحات علم روان شناسی و به معنای دل تنگی، حسرت زدگی، و غم غربت است. بررسی جلوه های نوستالژی در آثار یک شاعر یا نویسنده، ما را با جنبه های گوناگون شخصیت او و جامعه ای که در آن زیسته، آشنا می کند. این دل تنگی و غم غربت از دیرباز در ادبیات فارسی نمود گسترده ای داشته است و خصوصا در دیوان ناصر خسرو جایگاهی ویژه را به خود اختصاص داده است. نوستالژی فردی ناصر خسرو مواردی چون دوری از خراسا...