در این مقاله، نخست ریشه‏شناسی از‏دید زبان‏شناسی تاریخی تعریف شده است و پس‏از آن، پیشینه‏ای از ریشه‏شناسی‏های انجام‏شده ذکر گردیده است؛ سپس انواع ریشه‏شناسی شامل عالمانه، شبه‏عالمانه و عامیانه مطرح شده ، آن‏گاه، بحث ریشه‏شناسی‌های عامیانه به‏طور مفصّل و همراه‏با مثال‏هایی در حوزۀ فرهنگی ایران شرح داده‏شده است. این مثال‏ها مربوط به جای‏نام‌های ایران است که به‏دلایل و اغراض گوناگون از‏جمله مسائل و ...

برپایی تمدن نوین اسلامی در دوران معاصر با توجه به جهانی شدن فرهنگ غربی، نیاز به عناصر نرم با قدرت اشاعه جهانی دارد. یکی از ساز و کارهای تحقق این مهم، با توجه به عناصر نرم و تمدن ساز نهاد زیارت، همگرایی تمدنی در طریق زیارت می باشد. این پژوهش سعی در بررسی مهمترین الزامات این همگرایی در سطح تمدنی آن دارد. روش گردآوری داده ها، کتابخانه ای و تحلیل آن ها بر اساس روش تحلیل مضمون صورت پذیرفته است. بر ا...

مقالة حاضر به بیست سال تجربة نگارنده در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در حوزة آموزش زبان و فرهنگ ایران به غیرفارسی زبانان پرداخته است. نگارنده مأموریت های آموزشی خود در دانشگاه های بوسنی و کرة جنوبی را پایة تحقیقات مربوط قرار داده و، با بررسی وضعیت آموزش زبان فارسی و عملکرد مثبت نهادهای متولی، به طرح مسائل و کاستی های عمده پرداخته؛ آنگاه شکل گیری بخش آزوفا در سال های اخیر و رویکرد جدید ...

آثار فرهنگ و تمدن ایران را در جای جای هند می توان یافت؛ ولی پنجاب در جذب عناصر و مؤلّفه های فرهنگی و تمدنی ایران همچون زبان، دین، معماری، موسیقی و... از قدمت و اهمیت بیشتری برخوردار است. این منطقه که در دوره ی غزنویان، مرکز سیاسی و اداری آنان گردید، امرا، دیوانسالاران، علما، دانشمندان، عرفا و صوفیان ایرانی را به سوی خود جذب و جلب نمود. بدین ترتیب سند، جایگاه خود را نزد ایرانیان از دست داده و پنج...

اشکانیان به عنوان احیاگران حکومت ایرانیان، پس از دفع سلطة بیگانگان، خوی و خصیصة ایرانی خود را نمایان ساخته و با سیاست‌هایی که در راستای کشورداری پیش گرفتند، بر پیوند خود با فرهنگ و جامعة متمدن ایرانی وضوح بخشیدند. بدین‌سان محوریت این پژوهش بر آن مبناست که: این دولت ایرانی در حفظ قلمرو و حراست از مرزهای کشور چه راهکاری را در پیش گرفته و چه شواهدی از تلاش آنان در این عرصه موجود است؟ همچنین با توج...

تغییرات سریع و گستردۀ محیطی، نظام­های سنتی برنامه‌ریزی و مدیریت را با چالش مواجه ساخته و آینده‎نگاری راهبردی به‌دلیل انعطاف‌پذیری در برابر بدیل­های متغیر آینده، از طرف شرکت­ها با استقبال روزافزونی روبه‌رو شده است. این پژوهش در پی ارائۀ مدلی مناسب برای آینده‎نگاری راهبردی در شرکت­های ایرانی است. روش کلی تحقیق از نوع آمیخته است. به شیوۀ «تحلیل مقایسه­ای مداوم»، ادبیات و مبانی نظری، به‌ویژه مقالات...

چکیده یکی از شاخصه‌های مهم اجتماعی ایران که همواره موجبات بالندگی و رشد میهن ما را در اعصار مختلف فراهم آورده، مهاجرت اقوام مختلف ایرانی به دیگر مناطق جهان است.این مهاجرت‌ها همواره از عوامل مهم گسترش فرهنگ ایران در فراسوی مرزها و معرفی جلوه‌های فرهنگی تمدنی ایران زمین به دیگر ملل جهان بوده و در بسیاری از موارد نیز نتایج درخشانی به‌دنبال داشته است.مهاجرت بلوچ‌های ایرانی به منطقه شرق آفریقا و ار...

در نیمه دوم قرن بیست بویژه پس از وقوع انقلاب اسلامی ایران شاهد بیداری اسلامی و حرکت مجدد مسلمانان به سمت هویت‌یابی تمدنی هستیم. در میدان جهان اسلام کشورهای ج.ا.ایران، عربستان سعودی، مالزی و ترکیه، بیش از دیگران به نظریه‌پردازی در راستای مهدشدن تمدنی پرداخته‌اند. این کشورها در صدد ارائه الگوی اسلام تمدنی برای دستیابی به توسعه، پیشرفت و کسب استقلال هستند. در جمهوری اسلامی ایران، مقام معظم رهبری، ...

این پژوهش موضوع «مردانگی» در موسیقی رپ ایرانی- فارسی را مورد توجه قرار داده است و از این‌روی در حوزۀ بین‌رشته‌ای «مطالعات مردان» قرار می‌گیرد. در مطالعات مردان، از «مردانگی»‌ها سخن گفته می‌شود که در زمان‏ها و مکان‌های مختلف، متفاوت هستند و از این روی مردانگی را می‌توان برساخته‌ای اجتماعی دانست. در میان نظریه‏های حوزۀ مطالعات مردان، نظریۀ «مردانگی هژمونیک» مورد توجه قرار گرفته است تا نسبت و کارا...

آنچه در این مقاله بر آن تأکید می‌شود نه طرح کلی و جامع در فرایند تمدن جدید مسلمانان (رویکرد ایجابی) است و نه بیان تفاوت‌ها و حدود و مرزهای تمدن اسلامی با الگوی تمدنی سکولار در غرب امروز (رویکرد سلبی)، بلکه آنچه در این مقاله بدان تأکید می‌شود، «وحدت و کثرت» به‌مثابه مسئلۀ اصلی در فلسفۀ دینِ اسلام از‌یک‌سو و چالش مرکزیِ تمدن مدرن از‌سوی‌دیگر است. توجه به این مسئلۀ مشترک، یعنی ضرورت وحدت در وضعیت مت...