جهانبخش خانجانی-محمدرضا مایلی برای فیلسوفان روشنگری ایده خرد با عمومیت و استدلال پیوند خورده بود. خرد ، عمومی است بدان معنی که هیچ اقتداری بهتر از استدلال را به رسمیت نمی شناسد و استفاده ازخرد عمومی باید روشنگری را به ارمغان آورد. حوزه عمومی به عنوان فضای گفتمانی شناخته می شود که در آن تمام قدرتها و حقایق در محکمه عقل گذاشته  می شود. بیشتر از هر فیلسوفی دیگری ؛کانت بر پیوند خرد و عمومیت تاکید د...

در تبیین های فرهنگی انقلاب یکی از متغیرهای اصلی، متغیر نظام های معرفتی و اندیشه ای است که در پس انقلاب ها وجود دارد. اندیشه انقلاب، همان اندیشه ای است که قدرت بسیج عمومی را داراست. در این پژوهش تبار این اندیشه از شهریور 1320 از بین دو نوع اسلام گرایی سیاسی با نام نوگرایی دینی و بنیادگرایی دینی، مورد واکاوی قرار گرفته است. در این پژوهش که با روش تحلیل متن از نوع تحلیل تماتیک انجام شد، پس از به د...

این مقاله با نقد مطالعات هنجاری درباره موانع فراروی شکل‌گیری حوزه عمومی در ایران از منظری تاریخی این فرضیه را پیش کشیده است که همزمان با غرب و به‌ویژه انگلیس، حوزه عمومی در ایران نیز شکل گرفت؛ اما بر خلاف غرب که حوزه عمومی در برابر فشار‌های قدرتِ دولتی مقاومت کرد و روز به روز توسعه یافت، در ایران شبکه‌های قدرت مهمترین موانع فراروی گسترش حوزه عمومی بودند و به ویژه گسترش تجلیات اجتماعی مذهب در دور...

انسان‌شناسی یکی از مهم‌ترین دانش‌های الهی و بشری است که در حوزه معارف بشری و دینی تأثیر به سزایی دارد. تحلیل چیستی انسان‌شناسی بر پایه پیشینه، تعریف، ضرورت و انواع آن صورت می‌پذیرد. مطلب قابل توجه این‌که انسان‌شناسی دارای انواع فلسفی، دینی، علمی، عرفانی و اخلاقی است. هریک از انواع انسان‌شناسی گرفتار بحران‌هایی است و تنها انسان‌شناسی دینی است که هیچ بحرانی در حوزه آن راه نیافته است.

نهاد حوزه علمیه یکی از مهم ترین نهادهای اجتماعی و فرهنگی در جامعه ایرانی است. این نهاد در گذشته متولی آموزش در معنای عام آن بود، اما با تحولات دوران مدرن در جامعه اسلامی ایران، نهاد حوزه به نهاد دینی تقلیل پیدا کرد. از گذشته در حوزه های علمیه برای تربیت طلاب و آداب طلبگی، مجموعه ای از آموزه ها با عنوان زی طلبگی مدنظر بوده است و کتبی برای آن تالیف شده است. این مقاله به دنبال فهم زی طلبگی و دلالت...

مقابله با علمای دینی و محدود کردن حوزه عمل و نظر آنان و درنهایت، مذهب زدایی از حوزه های سیاست و حکومت و مبارزه با مظاهر و مجامع مذهبی در عرصه اجتماع، یکی از اهداف سلاطین زورمدار و دین گریز در طول تاریخ سیاسی ایران بوده است. رضاشاه در این میان بیشتر از همه، خود را درگیر چنین مسائلی کرد. وی در سال ۱۳۰۴ش پادشاه ایران گردید و به تدریج بر آن شد تا بنیاد روحانیت و مذهب تشیع را ویران و یا حداقل سست و ...

در طی دو دهه اخیر همراه با توسعه و تکامل سریع «ارتباطات رایانه ای» (computer mediated communications (cmc)) در جهان و گسترش روزافزون دسترسی ملت ها به اینترنت و شبکه های رایانه ای، پژوهشگران حوزه علوم سیاسی، جامعه شناسی و ارتباطات این پرسش را مطرح کرده اند که آیا ارتباطات رایانه ای دراینترنت می تواند زمینة توسعه سیاسی و تقویت دمکراسی را از طریق احیاء «حوزه عمومی»(public sphere) در چارچوب مفهومی ...

زندگی و اندیشه ی سقراط بارها از سوی متفکران و جریان های فکری مورد تامل و واکاوی قرار گرفته است. به نظر می رسد مهم ترین پرسش های فلسفه ی سیاسی کلاسیک و جدید در باب خیر سیاسی، انسان و جامعه مدیون پرسشگری این متفکر بوده ست.در نوشتار حاضر این فرضیه مورد بررسی قرار می گیرد که چگونه بخش عمده ای از چالش های نظری در فلسفه ی سیاسی معاصر بازگشت به روش و تاملات سقراط را ناگزیر کرده ست.از این رو،پس از شرح ...

ارزیابی سود و زیان در اخلاق و آداب پزشکی اقتضائاتی هم چون برآوردکردن خطر، ریسک معقول، تمیز میان ملاحظات فایده گرایانه ی طبی و غیرطبی، نسبت سود فرد و اجتماع و مسائلی از این دست دارد. این مقاله برآن است تا مبانی فلسفی این مهم را بکاود. سود/زیان در تاریخ فلسفه به لذت/رنج، خوب/بد تحویل شده است. لذت (معنوی و غیرمعنوی) معیاری سوبژکتیو (انفسی) برای سود به حساب می­آید. اما اخلاق کاربردی محتاج معیاری اب...