فتوت یا جوانمردی، عنوان یک جریان دینی و اخلاقی است که در سرزمین ایران رایج بوده است. فتوت در اصطلاح هماهنگی و خوش طاعتی و ترک زشتی های درون و برون آدمی است که یک جوانمرد باید انجام دهد. در مکتب فتوت، فتیان باید به مجموعه ای از فضایل مانند کرم، بخشش، مروت و شجاعت آراسته باشند. آیین فتوت یک مکتب مردمی است که با هدف انسان دوستانه کمک به بیچارگان و فقیران به وجود آمد و به راه خود ادامه داد تا این ک...

در خداشناسی عارفان مسلمان، طریق عقل، مقام و منزلت شهود را ندارد؛ به همین جهت، عارفان کمتر به قابلیتهای شناخت عقلانی توجه کرده اند. امّا ابن عربی به این قابلیتها و تواناییها توجه نموده و حدود سیرآن را نشان داده است. در این مقاله امکان و عدم امکان معرفت عقلی به حق متعال از دیدگاه ابن عربی مورد پژوهش قرار گرفته و سعی شده تعارض و تهافت میان اقوال وی در باب امکان شناخت عقلانی خداوند حلّ گردد.

از نظر عارفان، حق تعالی و مخلوقات از یکدیگر جدا نیستند. آفرینش تجلی حسن خداوند است: چون ذات حق تعالی خواست شناخته شود، عشق آغاز شد. عشق نخستین جلوه وجود است و قبل از آن چیزی نیست. حق تعالی زیباست، زیبایی ذاتاً معشوق است. اگر خدا در صورت جمال تجلی نکرده بود، جهان پدیدار نمی شد. بیرون آمدن جهان به سوی هستی، از رهگذر آن عشق بود. اصل حرکت جهان، حرکت حبی بوده است و این حال همچنان ادامه دارد. در این م...

   سمک عیّار قدیمی­ترین نمونة باقی­مانده از داستان­پردازی فارسی است. اولین داستان بلند و طولانی منثورکه امروزه در دست است و یکی از زیباترین و دلکش­ترین داستان‌‌ها در زبان و ادبیات فارسی است که با نثری ساده، روان و زیبا نوشته شده­است. از این کتاب دربارة اوضاع اجتماعی و فرهنگی ایران در قرون ششم و هفتم اطلاعات زیادی به دست می‌توان آورد. از جملة این اطلاعات اجتماعی در مرحلة اول وضع عیّاران یا جوانمرد...

هدف اصلی این پژوهش بررسی رفتار شهروندی سازمانی کارکنان استانداری می باشد.در این پژوهش پنج فرضیه اصلی به شرح ذیل بررسی گردیده اند: نوعدوستی، وظیفه شناسی ، جوانمردی، فضیلت مدنی و احترام و تکریم در رفتار شهروندی سازمانی نقش دارد. به همین منظور پرسشنامه ی استاندارد رفتار شهروندی سازمانی ارگان در اختیار 250نفر از کارکنان استانداری قرار گرفت و داده های مورد نیاز جهت بررسی فرضیات پژوهش بدست آمد. داد...

موضوع این پژوهش، «عرفان عملی، نزد پدران صحرا و عرفای مسلمان تا پایان قرن چهارم (میلادی و هجری)» است که در آن، علاوه بر بیان بسترهای شکل گیری عرفان مسیحی و اسلامی، به تأثر هر دو مکتب از منابع فکری، فرهنگی و معنوی خارجی و داخلی، پرداخته شده است. تأمل در چگونگی شکل گیری سخنان عارفان اوّلیّه و ویژگی های رهبانیت مسیحی، ما را با چگونگی باورها و آرای عرفانی شان، آشناتر می کند. عارفان هر دو مکتب، به شناخ...

موضوع محبت در ادبیات دینی و عرفانی جایگاه والایی را به خود اختصاص داده است، به‌گونه‌ای که این مقوله افزون بر موقعیت ویژۀ عرفانی‌اش، از ارکان مهم مفاهیم اخلاقی در ادیان ابراهیمی نیز به شمار می‌آید. در تعریف محبت، بین عالمان و اخلاق‌پژوهان اختلاف‌نظر وجود دارد و این اختلاف تا آن حد و اندازه است که برخی تعریف حقیقی آن را اساساً غیرممکن دانسته و بر این باورند محبت زبان حال است نه قال. عارفان مفسر مس...

مُهرنبوّت از جمله معجزه‌های حضرت محمد (ص) به شمار می آید که بیش از همه مورد توجه عارفان قرار گرفته است. اصلی‌ترین مسأله این مقاله بررسی شرح‌ها و تفاسیر عارفان مسلمان از این مُهر و پیوند آن با مهمترین مضامین عرفانی در طول دو سنّت عرفانی اوّل و دوّم است. با نگاهی به نحوه توجه صوفیه متقدم از جمله حلّاج (د: 309 ق) به این مُهر دیده می شود که در ابتدا شرح و تفسیر ظاهر این مُهر نزد آنان مطرح است و با ظهور ابن ...

جلوه‌ها و ابعاد مختلفی از آیین مسیح نظر عارفان را به خود جلب کرده، که آموزه تثلیث یکی از آن جلوه‌هاست. عارفان مسلمان نیز همچون دیگر صنوف عالمان، در رویارویی با این آموزه، سکوت اختیار نکرده، درصدد انتقاد برآمدند؛ امّا به‌جهت وجود برخی تفاوت‌ها در دیدگاه اهل عرفان نسبت‌ به دیگر عالمان، به‌ویژه متکلمان، این مقاله بر آن است که این موضوع را، از نگاه چند تن از عارفان برجسته اسلامی مطالعه و بررسی کند. ...

«خیال» و «تخیل» جوهرۀ اصلی هنر و ادبیات هستند؛ از وهم گرفته تا رؤیا و الهام و مراتب قدسی، از دورۀ یونان باستان تا فلسفه و عرفان اسلامی، همه با خیال و تخیل پیوند دارند. این دو واژه اگرچه نزدیک‌اند، تعاریف متفاوتی دارند. توجه به خیال در عرفان اسلامی قرن‌های چهارم تا ششم هجری و حتی پس از آن، جایگاهی ویژه داشت؛ به‌طوری‌که سهروردی در قرن پنجم عالم مثالی خیال را تعریف کرده است. اما در همین دورۀ زمانی...