پس از معرفی شیوه تولید آسیایی توسط مارکس، مسئله تغییرات سیاسی ـ اجتماعی در این جوامع ذهن شرق شناسان مارکسیست را به خود جلب کرد. مارکس خود تنها راه تغییر در این کشورها را ورود عناصر سرمایه داری از بیرون می دانست. این مسئله تا کنون حل نشده و تغییر به واسطه نیروهای بیرونی به یکی از کانون های مهم توجه منتقدین نظریه هایی همچون شیوه تولیدآسیایی و استبداد شرقی تبدیل شده است. جنبش های اجتماعی یکی از اص...

مقاله حاضر به بررسی دلایل اقتصادی جنبش مصر و تونس می پردازد. پرسش اصلی این مقاله آن است که دلیل وقوع جنبش های اخیر در این دو کشور چه بوده است؟ این مقاله با استفاده از نظریه محرومیت نسبی رابرت گار به بررسی نقش سیاست های اقتصادی دولت های بن علی و مبارک در ایجاد طبقه متوسط جدید و بالا رفتن سطح محرومیت نسبی در این کشورها می پردازد که درنهایت به جنبش های انقلابی سال های 2010 و 2011 منجر شد. به دلیل ...

جنبش های شیعی در دوره ی امویان و عباسیان در تحول فضای سیاسی، مذهبی و فکری جهان اسلام نقش بارزی داشتند. این جنبش ها با نقش محوری گروه­های اجتماعی پدید آمده بودند و ثبات و بی ثباتی مردم نیز در پیروزی و شکست آن ها تأثیر زیادی داشته است؛ بنابراین بررسی این جنبش ها و قیام ها از دیدگاه جامعه شناختی به تحلیل چرایی و چیستی همراهی و عدم همراهی مردم با آن ها کمک شایانی می کند.   جنبش زید (79-122ق/ 698-74...

جنبش های اجتماعی به منزله موضوعاتی مهم در جامعه شناسی، اخیرا از جایگاه ویژه ای برخوردار شده اند تا جایی که آلن تورن جامعه شناسی را علم جنبش های اجتماعی می داند. در این مقاله نیز ضمن تأکید بر بحث جنبش های اجتماعی و بررسی ابعاد نظری آنها با استفاده از روش اسنادی، به زمینه های شکل گیری جنبش جنگل به مثابه یکی از جنبش های استقلال طلبانه و مردمی اشاره می شود. این جنبش که در تداوم خواسته های جنبش مشرو...

توجه به نقش نیروهای اجتماعی در تولید معرفت در دوره های مختلف دانش بشری در درک تحولات نظری رشته های مختلف اهمیت خاصی دارد. جنبش اجتماعی زنان در غرب به ویژه در دو دهه اخیر همراه با تمایل به ورود به رقابت در عرصه تولید شناخت و معرفت اجتماعی خصوصاً در سطح آکادمیک بوده است. یکی از حوزه های مورد توجه طرفداران این جنبش حوزه مطالعاتی روابط بین الملل است. فمینیستها تأکید دارند که این حوزه مطالعاتی تحت سل...

مشارکت سیاسی زنان یکی از موضوعات مهمی است که در حوزه ها ی مختلف علوم اجتماعی و سیاسی به آن توجه خاص می شود. افزایش سطح تحصیلات زنان، تمایل آن ها به مشارکت در عرصه های مختلف اجتماعی و اقتصادی و به طور کلّی تلاش آن ها برای کسب نقش های مختلف در اجتماع، حکایت از فعال شدن جنبش اجتماعی زنان در ایران دارد. اما علی رغم این جنبش، مشاهده می شود که مشارکت سیاسی آن ها در وضعیت کنونی گسترده نبوده و این در حا...

انقلاب اسلامی و تحولات ناشی از آن جنبش اجتماعی زنان را وارد عرصه جدیدی کرده است. این مقاله تلاش دارد تا به این پرسش پاسخ دهد که شکاف جنسیتی چه تاثیری بر تحولات جنبش زنان در ایران پس از انقلاب اسلامی گذاشته است؟ در این راستا با به کار گیری روش توصیفی و تحلیلی،  ابتدا «شکاف جنسیتی» به عنوان یکی از عوامل تاثیر گذار بر جنبش اجتماعی زنان پس از انقلاب بررسی شده و با توجه به شاخص‌های جهانی شکاف جنسیتی...