بررسی پیشینه تاریخی سرزمین­های ایرانی در دوره باستان، به روشن بودن زمینه جغرافیایی آن­ها بسیار وابسته است. در این میان ابهام در موقعیت ایالات/نواحی ایران می­تواند به پریشانی و جابجایی رویدادهای تاریخی، و در نتیجه بر تحلیل پیامدهای آن­ها تأثیر بگذارد. ابهام در جایگاه پارت در دوره ساسانی، نمونه روشنی است که سبب آشفتگی در توصیف تاریخی و جغرافیایی نواحی دیگر پیوسته به آن نیز گردیده است. بر خلاف تصو...

آثار و شواهد باستان شناسی و متون تاریخی شاهد برگستره وسیع جغرافیای فرهنگی سرزمین توس در طول تاریخ می­باشند. از میان اماکن و زیستگاههای باستانی برجای مانده در دشت توس شهر تاریخی تابران به دلایل مختلف از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده است. مطالعات باستان شناسی انجام شده، شناختی نسبی را از توس دوران اسلامی برای پژوهشگران فراهم آورده است. تابران در ادامه حیات تاریخی توس اسطوره ای و کهن در دوران اسلام...

سرزمین الیمایی در منطقه جنوب غربی ایران کنونی قرار داشت و در طول تاریخ دارای فراز و نشیب زیادی شده است بخصوص بررسی این قوم و حکومت الیمایی در محدوده دوران اشکانی و ساسانی به نوبه خود دارای ویژگیهاسیت . این پژوهش در واقع می خواهد به این قوم در دوران حکومتی اشکانی و ساسانی بپردازد و حائز اهمیت این است که بیشترین آثار دوره اشکانی که چهارده اثر می باشد ، یازده اثر آن در منطقه الیمایی ( خوزستان و کو...

چکیده: شناخت فلاح اسماعیلیان نزاری در کوه های البرز مرکزی و حوادثی که در آنها پیش آمده، از لحاظ جغرافیای تاریخی، موضوع اصلی پایان نامه است. حسن صباح به عنوان رهبر فرقه اسماعیلیه نزاری به رسمیت شناخته شد. او دولت الموت را در سال 483 هـ. در قلعه الموت پایه گذاری کرد. حسن صباح و جانشینانش از این قلعه به عنوان پایگاه حکومت و ترویج عقاید اسماعیلیه استفاده می کردند. الموت پایگاه نظامی، کانون علمی و ...

چکیده ندارد.

تا آنجا که می دانیم نخستین مولفی که تاریخ و جغرافیای علمی را به سبکی ممتاز و درخشان با هم درآمیخت مسعودی بود. در آن زمان هنوز هم یعقوبی کتابهای تاریخی و جغرفیای خود را مجزا نگاشته بود. مسعودی بیش از آنکه در تاریخ خویش به شرح وقایع تاریخی بیاغازد به وصف شکل زمین شهرها، پدیده های جغرافیای برجسته، اقیانوسها، کوهها، رودها، جزیره ها، دریاچه ها، بناها، تغییر شکلهای حادث بر زمین و موضوعاتی از این دست ...

نفح الطیب در زمرۀ واپسین منابع حکومت مسلمانان در اندلس است که مولّف آن درواپسین سال های زندگی خود، این سرزمین و مردمش را در آن به تصویر کشیده است .اثر نه تاریخ محض است و نه فرهنگنامه ای تاریخی ، بلکه دائر ة المعارف گونه ای است درتاریخ، ادب و جغرافیای اندلس و شرح احوال بزرگان آن از آغاز عصر اسلامی تا سقوطغرناطه. در این مقاله شرح احوال مقَّری و مهم ترین تألیف او نفح الطیب و ارزش واهمیت تاریخی و فرهن...

ازجمله نتایج رقابت ژئوپلیتیکی"بازی بزرگ"، تجزیه‎ی سرزمین‎های تاریخی ایرانِ بزرگ و تحدید مرزهای ایران جدید در جناح شرقی و جنوب‎شرقی بود. این وقایع در دوره‎ی ژئوپلیتیک استعماری و همزمان با دوره‎ی حکومت قاجاری به‎وقوع پیوست. موقعیّت حاشیه‌ای جنوب‎شرق، همجواری آن با هندوستان، محدودیت‎های جغرافیای طبیعی و تمایزات جغرافیای انسانی آن به‎همراه پیش‎زمینه‌های تاریخی و حکمرانی حکومت‎های محلّی مدّعی و نیمه‎مست...

معماری ایرانی در سده های نخستین ورود اسلام در گونه های نظامی و مذهبی به واسطه برجای ماندن تعدادی اثر تا حدودی شناخته شده است. اما در ارتباط با معماری تشریفاتی وضع به گونه ای دیگر است و هیچ گونه شاهدی در این رابطه تاکنون در جغرافیای سیاسی ایران شناسایی یا دست کم گزارش نشده و به همین دلیل کمترین شناختی از این گونه وجود ندارد. این در حالی است که گزارش جغرافیای تاریخی  و متون کهن وجود این آثار را د...