حکومت مندی شیوه بررسی احتمالات کنش و رفتار آدمی در محیط سیاسی و کنترل کردن آنها میباشد. روش های علمی در علوم سیاسی اغلب از دیدگاه مارکسیستی، ساختاری و کارکردی سنت حکومت مندی در ایران را مورد واکاوی قرار میدهند. نظریه های استبداد ایرانی، زوال و گسست اندیشه سیاسی در ایران، تصلب سنت و ناخودآگاه تداومی ریاکارانه در این دسته جای میگیرند. در این مقاله قصد نویسندگان آن است تا با روش شناسی کیفی و ب...

یوسف آقچورا (1876ـ1935م/ 1293ـ1353ق) از مهم‌ترین چهره‌های فکری‌ ـ‌ سیاسی در تاریخ معاصر ترکیه است که نقش اثرگذاری در تکوین و گسترش ملی‌گرایی ترک و ایدۀ پان‌ترکیسم نزد عثمانیان ایفا کرد و به یکی از معماران فرهنگیِ جمهوری ترکیه بدل شد. پژوهش حاضر ضمن بررسی بنیان‌های آرای آقچورا دربارۀ ترک‌گرایی، به اهمیت مضامین و مفاهیم ناسیونالیستی و مارکسیستی در این چارچوب پرداخته است. بر این اساس ترک‌گرایی به م...

مکتب تطبیقی اروپای شرقی از دهۀ ششم قرن بیستم و تحت تأثیر فلسفۀ مارکسیستی به وجود آمد که از نظر شیوۀ تطبیق، زیرساخت جامعه، یعنی زمینه­های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی آن را موجب پیدایش روساخت فرهنگی جوامع و ادبیّات و هنر می­دانست. پژوهش حاضر با اهتمام به چنین نظریه­ای تعهّد اجتماعی دو شاعر ایرانی و عراقی، محمد مهدی جواهری و محمد فرّخی یزدی می­پردازد که جوامع آنها دارای همسانی­های مشترک اقتصادی، اجتماعی...

سازمان چریکهای فدایی خلق از جملة سازمانهایی بود که بر اساس تحلیل مارکسیستی خود، تحلیلی ویژه از انقلاب و رهبران انقلاب ارائه می‌نمود و به دلیل عدم توفیق در کسب قدرت، به نقد حاکمیت، نظام سیاسی، نهادها، شخصیتها، رفتارها و عملکرد سیاسی رهبران پس از پیروزی پرداخت. در این مقاله تلاش شده تا روند تغییر دیدگاهها و موضع‌گیریهای فداییان در قبال پدیده انقلاب به نسبت دور شدنشان از قدرت و ناامی...

حقوق اجتماعی مجموعه حقها و حمایت هایی است که از طریق آن آسایش، رفاه و بهزیستی به حداکثر و عدم رفاه به حداقل می‌رسد. هدف این حقوق، برخلاف برداشت های مارکسیستی و سوسیالیستی، نه حذف نفس نابرابری؛ بلکه تلاش برای حذف نابرابری غیر عادلانه است. در حالی که در نظام های غربی، دولت طرفدار حقوق اجتماعی مولودی تازه و به تأسی از الگوی حکومت سوسیالیستی و با هدف بازداشتن توده‌ها از توسل به انقلاب سوسیالیستی پد...

پرداختن به زنان و مسائل مربوط به آنها، همواره یکی از مهم‌ترین موضوعاتِ بررسی‌شده در جوامع بشری به‌شمار می‌رود. فرهنگ عامّۀ هر ملّت، به‌ویژه قصّه‌ها و افسانه‌ها، یکی از بهترین بسترهایی است که می‌توان در آن ردّ پایی از باورها، آداب و رسوم و بنیان فکری مردم جوامع کنونی را مشاهده‌کرد و به‌واسطۀ آن می‌توان تفکّرات سنّتی مردسالارانه را در جوامع قدیم نسبت به زنان ریشه‌یابی نمود؛ از این رو، در تحقیق حاضر، نقش...

انقلاب مشروطه از زمان وقوعش تاکنون از منظرهای گوناگون مورد ارزیابی قرار گرفته است. تداوم مناقشه‌های فکری در این بارۀ نشانگر زنده‌بودن اندیشۀ مشروطیت است و از ضرورت استمرار گفتگوهای انتقادی دربارۀ آن حکایت دارد. این مقاله به ارزیابی ایده­های دکتر کاتوزیان دربارۀ انقلاب مشروطه می­پردازد. کاتوزیان به عنوان یک پژوهشگر فعال در حوزۀ مسائل ایران معاصر، در آثار گوناگونش به بحث دربارۀ انقلاب مشروطه پردا...

انقلاب فرانسه، زمینه‌ی پیدایش دیدگاه‌ها و مفهومهایی چون لائیسیته و سکولاریسم بود. اگر چه بسیاری در ایران و جهان عرب، این دو پدیده را یکی می‌انگارند، اما با توجه به بنیادها، هدفها و ریشه‌ی واژگانی لائیسیته و سکولاریسم می‌باید میان این دو مفهوم تمایز افکند. استفاده‌ی ابزاری حزبهای مارکسیستی، سوسیالستی، لیبرال و جز اینها، باعث کژفهمی و همسان شماری این دو پدیده شده است. لائیسیته، جدایی دین از دول...

این پژوهش، با هدف بررسی و مطالعه نظریه‌های به‌کاررفته در حوزه انحرافات اجتماعی در یک برنامه مستند تلویزیونی با موضوع مسائل اجتماعی انجام شده است. اینکه از چه نظریاتی با چه فراوانی استفاده شده است و چه کسانی به آنها اشاره کرده‌اند، از مهم‌ترین پرسش‌هایی بوده که در مقاله به آن پاسخ داده شده است. همچنین، در این مطالعه طیف وسیعی از آراء انحرافات اجتماعی - مجموعاً 12 نظریه - در 2 پارادایم اثبات‌گرا (...

یکی از مفاهیم تأثیرگذار بر جریانات هنر نوگرا در ایران «ملیت» است. مقاله‌ی حاضر چگونگی این اثرگذاری را بررسی و در این راستا بر نقش «دولت» و «گفتمان‎های فرهنگی- سیاسی» به‌عنوان واسطه‌های این تأثیر تأکید می‌کند. فرضیه‌ی مقاله تأثیرپذیری هنر نوگرا از گفتمان‌های سیاسی و حامیان هنری است. و هدف، دستیابی به اشکال مختلف تأثیر مفهوم «ملّیت» و یافتن توضیحی برای «چگونگی اثرگذاری» و شناسایی و تدقیقِ «واسطه‌ها...