علوم و فناوری مقیاس نانو، زیست شناسی و ژنتیک ملکولی و علوم رایانه و فناوری اطلاعات مؤلفه های انقلاب علمی – صنعتی سوم را تشکیل می دهند. وحدت این سه حوزه، که در مقیاس نانو تحقق می پذیرد، قرن بیست و یکم را با رنسانس دیگری در علم و فناوری همراه خواهد ساخت که نقش محوری در این رنسانس و همگرایی را علوم و فناوری مقیاس نانو ایفا خواهد نمود. مطالعه اوضاع جهانی نشان می دهد که این دو حوزه در رده نخست اولوی...

علم شناسی امروزه به تبع علوم، توسعة فراوان یافته و رهیافتهای متنوعی چون علم شناسی منطقی-فلسفی، روان شناسی علم، جامعه شناسی علم و تاریخ علم را در برگرفته است. دانشمندان مسلمان با توسعه و رشد دانشهای مختلف روزگار خود، به بسط و تکامل علم شناسی نیز پرداخته اند و چهار رهیافت عمده و متفاوت در شناخت علوم به دست آورده اند. علم شناسی منطقی که ریشة ارسطویی دارد، در کتابهای منطق به میان آمده، و بر تحلیلها...

التفات به نقش بی بدیل علم در پیشرفت کشورها و توجه ویژه به این موضوع در سال های اخیر سبب شده است که در کنار مطالعۀ علم از منظر فلسفی و تاریخی، از زوایایی که به بُعد تجویزی آن، یعنی برنامه ریزی و خط مشی گذاری علم مرتبط تر است، نیز نگریسته شود. علاوه بر اقتصاد و جامعه شناسی علم، این بار از منظر روانشناسی علم، یعنی بررسی عوامل روانشناختی تأثیرگذار در رفتار علمی دانشمندان، به مطالعۀ علم پرداخته ایم. ...

اندازه‌گیری پیشرفت، امری حیاتی برای سیاست‌گذاران و جامعه است. کشورهایی که از آمار‌های قابل اطمینان در مورد میزان پیشرفت خود سود می‌برند، می‌دانند که کجا ایستاده‌اند، قابلیت‌ها و محدودیت‌هایشان چیست و مهم‌تر از همه، می‌دانند که کجا می‌روند و چگونه می‌خواهند به آنجا برسند. هدف از این مقاله اطلاع از وضعیت علم و فناوری سایر کشورها و چگونگی رشد آن‌ها، به منظور راهنمایی سیاست‌گذاران عرصه علم و فناور...

با پیشرفت فناوری، نفوذ و تأثیر رسانه‌ها در جامعه به طور چشم‌گیری افزایش یافته است. ترویج علم یا عمومی‌سازی علم به شکل نوین از قرن بیستم در مغرب زمین مطرح شد و در پنجاه سال اخیر به طور جدی به آن توجه شده است. سیاست‌گذاران دریافته‌اند برای بهبود وضعیت اجتماعی، اقتصادی و سیاسی جوامع خود ناچار به عمومی‌سازی علم هستند و برای بسط و گسترش علم در جامعه بهترین، کارآمدترین و در دسترس‌ترین ابزار را رسانه‌...

چکیده با توجه به اهمیت و نقش پارک های علم و فناوری در توسعه اقتصاد دانش بنیان، تحقیق حاضر با هدف شناسایی پیش نیازها و شرایط علّی مؤثر در نظام ارزیابی عملکرد پارک های علم و فناوری انجام شده است. علی رغم پتانسیل زیاد این پارک ها در کمک به توسعه اقتصاد دانش بنیان در کشور، با چالش های متعددی مواجه هستند. یکی از این چالش ها ارزیابی عملکرد آن ها است که اجرا و توسعه آن مستلزم شناسایی عوامل علّی ارزیابی ...

رشد و توسعه ارتباطات و فناوری اطلاعات و بررسی زمینه های اجتماعی و بنیان های فرهنگی آن به طورکلی و بررسی تحلیل موانع ساختاری آن به طور خاص و ارائه راهکارهایی برای بهبود شرایط برنامه ریزی آینده در ایران، موضوع این مقاله را تشکیل می دهد. جامعه اطلاعاتی مبتنی بر فعالیت های متنوعی است که به نحو مستقیم با تولید و گردش اطلاعات مرتبط می شود. دانیل بل مارتین وصاحب نظران دیگر تعاریفی گوناگون  از جامعه اط...

ایده اسلامی‌سازی علم از مسایل مهم معرفتی کشورهای اسلامی است که ضیاءالدین سردار پاکستانی، در این زمینه به ارایه دیدگاه‌های جدیدی اقدام کرده است. در نظریه او نقد سکولاریسم و شرق شناسی غربیان جایگاه محوری دارد. او تعریفی از علم ارایه می‌دهد که آن را در یک سنت فرهنگی قرار داده و رجوع به سنت و قرآن و بازتعریف واژگان اساسی اندیشه اسلامی، چون توحید، را در دستور کار دارد و بر بازگشت به دیدگاه‌های متفکر...

زمینه و هدف: «اکولوژی اطلاعاتی» به تأثیر محیط بر عناصر اطلاعاتی یا تأثیر عناصر اطلاعاتی بر محیط و تعامل میان عناصر اطلاعاتی در بستر و محیط اشاره می‌کند. در این پژوهش از این اصطلاح به‌عنوان فعل‌وانفعال‌ها  (واکنش) مقوله‌های موضوعی استفاده شده است. بنابراین، در شناسایی اکولوژی اطلاعاتی، فعل‌وانفعال‌ها مقوله‌های موضوعیِ علم اطلاعات و دانش‌شناسی با مقوله‌های موضوعی دیگر، فناوری اطلا...

جامعه شناسی در دهه های اخیر دورانی خاص را تجربه کرده است. از یک سو، تاکید بر هدایت مفهومی و روشی و از سوی دیگر فرار از دامن خردگرایی محض که اثرات زیان بار آن در علوم مختلف، به ایجاد تفکرات پسا تجدد منتج گردیده است. وبر را یکی از بنیان گذاران اصلی جامعه شناسی می دانند، اما نوشته هایش بسیار گسترده تر از این عرصه بوده و بسیاری از حوزه های تاریخی، نظریه حقوقی، اقتصاد و مطالعه تطبیقی را در بر می گیر...