چکیده   نواحی کلانشهری ایران بر اثر مهاجرت های روستایی- شهری رشد سریعی را تجربه کرده است. روند رشد کلانشهر ها موجب جذب جمعیت روستاهای پیرامون مراکز شهری شده و به ظهور حوزه تازه ای انجامیده است که تعلق فضایی مشخصی ندارد؛ نه شهر به شمار می آی د و نه خصوصیات اصیل روستایی دارد . این پدیده به روستا نشینی شهری موسوم است. روستا نشینی شهری به گسترش بحران­های محیطی، اقتصادی و اجتماعی می­انجامد. هدف اص...

شاخص سلامت و میزان مرگ و میر کودکان از جمله شاخص های مهم بهداشتی است که بررسی های مختلف نشان دهنده تفاوت آنها در استان ها و مناطق شهری و روستایی کشور می باشد. هدف از این پژوهش بررسی توزیع فضایی مرگ و میر کودکان کمتر از 5 سال در استان فارس و تاثیر عوامل اقتصادی- اجتماعی و جمعیت شناختی بر آن می باشد. در این پژوهش از روش کمی، مطالعه گذشته نگر و از داده های مربوط به 6 دوره زمانی استفاده شده است که ...

این پژوهش با هدف «بررسی علل افزایش سقط جنین در بین دختران زیر 24 سال در منطقه 13 شهر تهران» و روش توصیفی -تحلیلی انجام شده است. جامعه آماری شامل کلیه دخترانی است که سابقه حداقل یکبار سقط جنین داشتند.حجم نمونه 30 نفر از دختران در منطقه 13 است که به صورت در دسترس انتخاب شدند. با کمک پرسشنامه ای که با تأیید نظر اساتید توسط محقق تدوین شد و همچنین از طریق مصاحبه با نمونه های تحقیق، اطلاعات لازم جمع ...

چگونگی توزیع مکانی جمعیت که در نتیجه تحرکات مکانی انسان بوجود می‌آید، از مباحث مهم ساختار جمعیت می‌باشد. اولین سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال 1335، جمعیت کشور را معادل 18954704 نفر برآورد کرده است. سرشماری‌های بعدی در سال‌های 45، 55، 65، 75 ، 85 و 90 انجام گرفته که بر اساس آنها جمعیت کشور به ترتیب، 25788722، 33708744، 49445000، 60055000 ، 70495872 و 75149669 نفر بوده است. این تعداد جمعیت را ب...

رشد سریع و گسترش افقی شهرها در دهه های اخیر، همۀ کشورهای جهان را با چالش های جدی روبه­رو ساخته است. مسائل مربوط به این پدیده، نه تنها بر سیاست های شهرسازی تأثیر وسیعی گذاشته، بلکه تبعات آن در تشدید ناپایداری مسائل اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، مدیریتی و زیست محیطی جوامع نقش اساسی داشته است. این پژوهش، به ارزیابی الگوی شکل کالبدی شهر کرمانشاه می پردازد و به این پرسش پاسخ می­دهد که آیا الگوی رشد شهری ...

مهاجرت واژه‌ای است که برای انواع حرکات جمعیتی بین قلمروها که منجر به تغییر دائم با نیمه‌دائم مکان سکونت شود، به کار می‌رود. از دید صاحب‌نظران، مهاجرت مهم‌ترین نوع تحرک جمعیت محسوب می شود که از تنوع بسیار چشم‌گیری برخوردار است. یکی از مباحث مهم در بحث مهاجرت، ارتباط آن با امنیت از ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، زیست‌محیطی و غیره است. به عبارت دقیق‌تر، مهاجرت‌های بین‌المللی، به خصوص مهاجرت‌ه...

از جمله مسائلی که در حوزه جامعه شناسی قابل تامل و بررسی است؛ مسائل مربوط به اوضاع جمعیتی یک جامعه است که عدم توجه به آن می تواند شرایط نامساعدی را برای زندگی اجتماعی افراد به وجود آورد و حیات اجتماعی آن جامعه را به خطر اندازد. مقاله حاضر که با هدف شناخت و مقایسه مسائل جمعیتی موثر بر حیات اجتماعی ایران و تاجیکستان انجام گرفته است حاصل مطالعه اکشافی و عملیات میدانی است که ضمن توجه به تشابهات فرهن...

شناخت چگونگی توزیع جمعیت و پراکندگی جغرافیایی آن بخصوص بین شهر و روستا، و نیز عواملی که بر این توزیع موثرند لازمه برنامه ریزی فضایی در کشور است. در بین عوامل متعددی که بر پراکندگی جمعیت تأثیر می­گذارند، فعالیتهای اقتصادی که به سه بخش عمده، کشاورزی، صنعت و خدمات تقسیم می گردند، از جمله این عوامل محسوب می شوند. نتایج حاصل از این تحقیق حکایت از آن دارد، که فعالیتهای صنعتی و خدماتی با توجه به ایجاد...

در دهه‌های گذشته، قوانین و مقررات بسیاری در ارتباط با تنظیم جمعیت در ایران تصویب شده که می‌تواند بیانگر رویکرد سیاست تقنینی کشور به موضوع جمعیت باشد. در این نوشتار، سیاست تقنینی جمعیتی در ایران از دو جنبه بررسی شده است. نخست اینکه سیاست تقنینی ایران هیچ‌گاه یک جهت‌گیری مشخص در زمینة افزایش،‌ کاهش یا تعدیل جمعیت نداشته و دوم اینکه قوانین و مقررات ناظر بر تنظیم جمعیت،‌ صرفاً‌ یکی از عوامل اجتماعی ...

تغییر ساختار سنی و جنسی جمعیت به عنوان یک عامل اولیه و مستقل – فارغ از تاثیرپذیری از عوامل گوناگون – منجر به بروز اختلال در وضعیت ازدواج در جامعه می شود. بر اساس تحولات جمعیتی دهه های اخیر در ایران به ویژه دردهه 65-1355 ساختار سنی – جنسی جمعیت به طور قابل توجهی تغییر کرده است. این تغییر ساختاری جمعیت در ایران، پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی متعددی را به دنبال داشته که در مقاطع زمانی گوناگون...