در قرآن کریم آیات زیادى از زبان پیامبران الهى بیان مى دارد که آنها هیچ گونه اجر و مزدى در قبال رسالت خویش نمى خواهند و تنها خداست که مزد آنان را مى دهد. تعبیر این آیات نسبت به همه پیامبران یکسان است اما در مورد پیامبر در دو مورد استثناء آمده است. در این نوشته ابتدا به دلایل عدم در خواست اجز از سوى پیامبران پرداخته شده است و پس از اختلاف تعبیر آیات نسبت به پیامبر اسلام(ص) سخن به میان آمده و عدم ...

مشهور فقها مفادّ قاعده درأ را در شبهات موضوعیّه جاری می ­دانند، ولی شبهه در این قاعده، اطلاق داشته و شامل شبهه حکمیّه نیز می ­شود. شبهه در حقوق کیفری، گاهی در عنصر قانونی است و گاه در عنصر معنوی و گاه در عنصر مادی؛ شمول قاعده در این موارد نیز پذیرفته شده است. شبهه دیگری در فقه مطرح می ­شود و آن شبهه توبه است که اگر شبهه در احراز توبه نیز وجود داشته باشد حدّ برداشته می ­شود. به نظر، شبهه در مرحله اج...

نزع الشعراء فی شعرهم إلی استخدام المصادر الأسطوریه والدینیه وعلی أنّ هذه المصادر لیست دائماً بهذا التمایز والإنفصال، فإنّ بینهما التشابک والتداخل ما لایمکن تجاهله وإنّ کثیراً من الشخصیات الدینیه انتقلت إلی التراث الأسطوری فتأثّرت منها. شخصیات الأنبیاء هی أکثر شخصیات التراث الدینی شیوعاً فی شعرنا المعاصر، ولاغرو فقد أحس الشعراء من قدیم بأنّ ثمه روابط وثیقه تربط بین تجربتهم وتجربه الأنبیاء، فیحاول الشاعر...

موضوع گفت وگوهای خدا با پیامبران در زمینه مسائل اعتقادی از جمله توحید، معاد، نبوت و مسائل اخلاقی از جمله گذشت، صبر و دعا است که به روشهای مختلفی شکل گرفته است. گفت وگو با غیر پیامبران شامل گفت وگو با انسان، ملائکه، ابلیس و کائنات است. مهمترین آداب و نکاتی که از این گفت وگوها برداشت می شود؛ آزادی بیان، ادب، محبت و نرمی و قاطعیت است.

در این مقاله، مبانی مشترک و ویژه در مورد وحی و نبوت با استناد به عهدین و قرآن و تفاسیر آنان مورد بررسی قرار گرفته است. مفاهیم و آموزه های موجود در ادیان حکایت از آن دارد که نقاط مشترک بیش از نقاط افتراق است و باید برای بهتر فهمیدن عقاید یکدیگر، گفت وگوی میان ادیان را بر پایه مشترکات آغاز کرد. نویسنده، پس از یاد کرد تلاشهای متألهان ادیان در جهت تقویت گفت وگو میان پیروان ادیان و ضرورت تداوم تلاشه...

در غزوه تبوک ـ بر خلاف دیگر غزوات ـ میزان مشارکت فعال مسلمانان کاهش یافته بود و سستی آنان در جهاد، باعث تاخیر در تدارک سپاه و حرکت به سوی میدان نبرد شده بود. عده­ای از صحابه با کارشکنی، عذر خواهی و بهانه آوردن درصدد بودند حضور نیافتن در جنگ را توجیه کنند. خداوند در سوره توبه در واکنش به این وضع، با افشای نیت­های این گروه­ها، دلایل حقیقی مشارکت نکردن آنان را بیان کرد. بر اساس آیات سوره توبه، گرو...

مقاله حاضر مسأله «شفاعت» در اسلام را مورد بررسی قرار داده است. نتیجه بررسی نشان می دهد که شفاعتِ گناهکاران و رفع عِقاب از آنان از تعالیم قرآن واصول مسلّم اسلام است. آیات کریمه و روایات معصومین (ع) با تعابیرگوناگون بر آن مُهر تأکید زده است. از این روی، سَلَف صالح، چه در حیات پیامبر خدا(ص) یا بعد از رحلت آن حضرت، از رسول خدا(ص) شفاعت خواسته اند و این روش به عنوان یک سیره اسلامی در میان مسلمانان تا به ا...

تعیین هر یک از سوره های نصر، مائده و توبه به عنوان آخرین سوره نازل شده، همواره یکی از مسائل اختلافی میان قرآن پژوهان بوده است؛ به ویژه آنکه بخش های مهمی از آیات این دو سوره که قراین قوی تری برای «آخَرُ ما نُزل» واقع شدن دارند، در تعارض با یکدیگر قرار گرفته و مفسران را به خصوص با عنایت به نقل ها و فهرست نزول های متفاوت، دچار چالش و سردرگمی کرده است. در این نوشتار با توجه به قراین برون متنی همچون رو...

توبه عبارت است از بازگشت همراه با پشیمانی به سوی خدا و دوری از گناه و عزم بر عدم بازگشت به آن و نیز طلب مغفرت از خداوند و سعی و تلاش بر جبران گذشته. از مشتقات و الفاظ مرتبط و هم­‌خانواده با آن، 28 کلمه در قرآن آمده است و احادیث فراوانی نیز در همین رابطه روایت شده که جدا از اهمیت ویژه آن، فرصتی اعطا شده به مجرم است، تا از رفتار خود پشیمان گشته و راه اصلاح در پیش گیرد. توبه آثار اخروی از...