با توجّه به جایگاه ویژه اسباب نزول در تفسیر مجمع البیان و ملاک های شناخت صحت آن توجّه این پژوهش به بخش «النزول» این تفسیر گرانقدر معطوف شده، بدین صورت که روایات اسباب نزول سوره آل عمران از تفسیر مجمع البیان انتخاب و با روایات اسباب النزول همین آیات از تفاسیر مختلف شیعه و اهل سنّت مقایسه، و سپس با توجّه به ملاک های مشخّص روایات صحیح و سازگار با ظاهر و سیاق و آیات و روایات و عقل... انتخاب شده است. این...

چکیده ابی بن کعب صحابی با سابقه ای است که پیامبر اکرم? قرآن را بر وی اقراء کرده و از سوی ایشان به سید القراء ملقب شد . از این رو ، وی ناقل روایات متعددی در نحوه قرائت آیات است که البته با مصحف امروز مسلمانان تفاوت دارد . ابی بن کعب به جهت حمایت از حضرت علی? ، میانه خوبی با حکومت وقت نداشت ؛ لکن به دلیل جایگاه علمی ، ریاست مکتب تفسیری مدینه را پس از پیامبر اکرم? عهده دار شد . در تفاسیر "التبیان...

علامه طباطبایی در تفسیر البیان فی الموافقة بین الحدیث و القرآن در مورد ارتباط برخی از روایات با آیات از تعابیر مختلف و خاصی استفاده کرده است؛ اما به‌ طور صریح روش مشخصی را برای این گونه گونی در تعابیر بیان نمی‌کند. از طرفی این تعابیر تشکیل‌دهنده بخشی از اندیشه تفسیری علامه و جهت دهنده به فهم روایت و قسمتی از مراحل فهم آن است. لذا در این پژوهش سعی شده با بررسی این تعابیر و دسته‌بندی آنها با استف...

جامع البیان عن تأویل آی القرآن محمد بن جریر طبری، یکی از مشهورترین تفاسیر مأثور اهل‌‌سنت است که در قرن سوم قمری به رشته تحریر درآمده است. روش تفسیری طبری در این کتاب، غالباً روایی و مبتنی بر روایات پیامبر(ص) و اقوال صحابه و تابعان است. یکی از مهم‌‌ترین مسائلی که طبری در تفسیر خود به آن پرداخته، مسئله قرائات می‌‌باشد، بدین صورت که او ذیل آیات، از قرائات مختلف سخن می‌‌گوید و پس از نقد و ب...

علوم قرآنی به مثابه ی دانش های مقدماتی قرآن محسوب شده که در خدمت فهم بهتر قرآن است. از دیرباز در خصوص مصادیق علوم قرآنی مباحث و نظریاتی توسط قرآن پژوهان مطرح شده است. ناسخ و منسوخ، محکم و متشابه، مطلق و مقید، حقیقت و مجاز، اسباب النزول، مکی و مدنی و ... از زمره این مصادیق اند که در خلال تفاسیر قرآن و یا به صورت تک نگاری، موضوع پژوهش مفسران و عالمان عرصه قرآن شناسی قرار گرفته است. از این میان، د...

یکی از دانش های نافع در زمینه تفسیر قرآن، اسباب النزول آیات قرآنی است. که بسیاری از مفسران قرآن کریم در گذشته و حال به این موضوع و دانش پرداخته اند و به عنوان علمی اثر گذار؛ در زمینه تفسیر قرآن معرفی کرده اند ولیکن در زمینه بررسی تطبیقی، اسباب النزول آیات قرآن طبق ملاک ها و معیارهای صحیح روایات اسباب النزول، کار مهمی صورت نگرفته است. در این تحقیق سعی بر آن است، یک بررسی تطبیقی و تحلیلی در روای...

پیچیدگی ابعاد مختلف زندگی بشر، نیازمندی های نوینی را در جامعه امروز پدید آورد، که پاسخگویی به آن نیازمند ارائه یک نگرش جامع و یکپارچه، نسبت به تمامی ابعاد وجودی انسان و زندگی او بود. اگرچه نگرش جامع نسبت به قرآن امری است که پیشینه آن را می توان از پدید آمدن علم تناسب تا نگرش وحدت موضوعی سوره های قرآن در دوران معاصر، رد یابی نمود، ولی لازم است تا در ادامه گام های تفسیری گذشته و پس از تلاش های ...

ورود به ساحت مفردات قرآن و بررسی آنها مرحله ی اساسی تدبّر در قرآن و آگاهی به آن از جمله مقدمات فهم قرآن به شمار می رود. از کاربردهای مهم مفردات در تفسیر قرآن، دستیابی به معنای دقیق واژه ها در عصر نزول است. این علم از زمان پیامبر رایج بوده و از قرن اوّل تا کنون کتاب های فراوانی در این زمینه، مستقلاً نگاشته شده و در ضمن برخی تفاسیر، مفسّران با توجّه ویژه ای به تبیین مفردات پرداخته اند. مجمع البیان اثر...