محمّد خانِ حاجی خانِ جمال خانِ دشتی از شاعران برجسته ی دوره ی بازگشت ادبی و از خوانین خیّر و خوش نام منطقه ی دشتی بوده است. او، درگذر از زندگی سیاسی و نشست و برخاست با بزرگان دوره ی قاجار، شاعری حرفه ای نیز بوده است. این را می توان از تغییرات مداومی که در شعرهایش می داده متوجّه شد. شعر او در زمانه ای که در آن می زیسته، مورد توجّه بزرگان حکومتی و شاعران معروف و تذکره نویسان بوده امّا با گذشت زمان رو به ...

اگر نیک بنگریم، شاهد آنیم که امروزه دوسوگرایی و بعضا چندگانگی، ارکان مختلف زندگی ما انسانها را در بر گرفته است و باعث ایجاد مسائل اجتماعی قابل پژوهش شده است.در ریشه یابی ای که در خصوص بسیاری از مسائل کنونی، به عمل می آوریم، بررسی گذشته تاریخی را ارزنده ترین راهگشا می یابیم ،به این ترتیب، پژوهش فوق در راستای کشف خاستگاه مسئله دوسوگرایی دوران کنونی، بررسی دوسوگرایی( دوگانگی) در دوران قاجار را موث...

در این پژوهش به بررسی موقوفات دو شهر شوشتر و دزفول در دوره ی قاجاریه پرداخته شده است. در اینجا با بررسی وقف نامه ها و اسناد مرتبط با وقف دو شهر شوشتر و دزفول در دوره ی قاجاریه به لحاظ کمی و کیفی تلاش شده است تا تأثیرات اجتماعی و فرهنگی موقوفات بر دو شهر شوشتر و دزفول و نیز تأثیراتی که موقوفات از شرایط سیاسی، اجتماعی دو شهر مذکور در دوره قاجاریه پذیرفته اند، مورد بررسی قرار گیرد. روش پژوهش حا...

مساجد شاهی یا سلطانی یکی از انواع مساجدی هستند که در دوره صفویه ظهور نمودند. سازندگان این مساجد، مرکز ثقل امور دینی را از مساجد جامع به این گونه مساجد منتقل کردند، تا آنان که نامشان با مسجد همراه بود نیز، در مرکز توجه عموم قرار گیرند. ساخت مساجد شاهی در دوره قاجار به خصوص در دوره حکومت فتحعلی‌شاه قاجار توسعه و گسترش بسیاری یافت به گونه‌ای که در پنج شهر، قزوین، تهران، زنجان، بروجرد و سمنان مساجد...

در دوره قاجار نوع نگرش دربار به زنان و ارتباط با اروپا باعث شد که بر وضعیت زنان و حضور آن ها در عرصه های اجتماعی تأثیرگذار باشد. چون مشتری نقاشی زنان، درباریان بودند، در نتیجه طبق سلیقه و خواست آن ها نقاشی ها صورت می گرفت. تعدد تصاویر زنان در دوره قاجار، جلوه ای خاص به هنر این دوره داده است.این پژوهش به شیوه استقرایی انجام شده و با طبقه بندی موضوعی هنرهای تصویری دوره ی قاجار و نگاره های زنان در...

بررسی سیر تاریخی آموزش و پرورش در ایران، نشان دهنده پیشینه طولانی آن از پیش از اسلام تا به امروز است. روند شکل گیری مدارس در ایران، به صورت رسمی و با ایجاد نظامیه ها در دوره سلجوقی آغاز شد و با اشکال دیگر و طی فراز و نشیب هایی تا به دوره قاجار نیز ادامه یافت. همزمان با توجه ای که در دوره قاجار به آموزش علوم دینی شد، مدارس علوم دینی نیز از اهمیت به سزایی برخوردار شدند؛ به گونه ای که در شهر تهران...

واژه ی قدرت در معنای توانایی داشتن و توانستن بکار رفته است و مفهومی که از قدرت بیان میشود ، متضمن فکر و داشتن نوعی توانایی و قدرت برتری بر کس دیگر است. تجلیل و بزرگداشت شاه یکی از موضوعات مهم و فراگیر در هنر های تصویری ایران پیش از اسلام و همچنین دوران اسلامی است. در دوره ی ساسانی نقش برجسته های صخره ای که بر بستر اجتماعی و فرهنگی عصر حاضر تداوم یافته ، تصاویری از شکوه و جلال و قدرت شاه را به ن...

چکیده کثرت شاعران زن در دوره ی قاجار، از هموار شدن راه شاعری زنان ( که تا پیش از آن با محدودیت ها و ممنوعیت های جدی رو به رو بودند) حکایت می کند. در بررسی سبک شناسانه اشعار چهارده تن از شاعران زن دوره ی قاجار پی می بریم که از نظر فکری مضمون برخی از اشعار آنان عاشقانه است که معمولاً هیچ یک از مباحث هستی شناختی و ممیزه های جنسیتی زن را در حیطه ی حسی و عاطفی در بر نمی گیرد که در اشعار مستوره، و...

زنان در عصر قاجار همچون دوره های پیشین در چارچوب نظام سنتی محصور بودند و تنها در جایگاه همسر و مادر نقش ایفا می کردند. نظام خانواده، هنجارهای اجتماعی و نظام حقوقی، جهان بسته ای را فراهم ساخته بود که در عمل، امکان بروز فردیت را به زنان نمی داد. زن در این مناسبات، مسیر تعیین شده ای را طی می کرد که به تحقق فردیت او نمی انجامید. خانواده، امور مذهبی و خیریه و در مواردی حضور اجتماعی زنان، همه مسیرهای...