قرآن کریم دو دیدگاه متفاوت و در عین حال سازگار با هم نسبت به انسان دارد؛ نگاهی آرمان گرایانه در مقام تشریع و تکلیف و در عین حال دیدگاهی واقع گرایانه در مقام امتثال اوامر الهی. در نگاه نخست – که نگاه قرآن به انسان در مقام تشریع است- قرآن کریم معتقد است که تمامی انسان ها این قابلیت و توانایی را دارند که به کمال نهایی خویش دست یابند و این توقع از تمامی انسان ها، توقعی به جاست. اما از منظر دیگر- که...

در حقوق کیفری اسلام علیرغم اینکه اصل بر دولتی بودن مجازات مرتکبین جرائم است و وظیفه رسیدگی و صدور حکم در موارد تخلف از قوانین کیفری به دستگاه قضائی واگذار شده است، موارد متعددی وجود دارد که به اشخاص عادی اجازه داده شده که به این موارد تحت عنوان موارد عکس المعل خصوصی در مقابل جرم، خارج از سیستم قضایی در شش فصل به شرح ذیل مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است: 1- امر به معروف و نهی از منکر عملی 2- د...

هدف: شناخت مبانی اعتبار مصلحت به عنوان راهکاری در استنباط حکم شرعی. روش: پژوهش حاضر از نوع تحقیقات کیفی بوده که با نگرش تحلیلی- تطبیقی به بررسی متون کلامی و فقهی پرداخته است. یافته‌ها: اعتبار مصلحت در دو حوزه، قبل از نص و بعد از نص قابل بحث است. در حوزۀ قبل از نص (تبعیت احکام شرع از مصالح و مفاسد واقعی)، عقل از جایگاه ویژه‌ای در تشخیص مصالح عمومی برخوردار می‌شود؛ گر چه در اینکه عقل در چه حیطه‌ا...

تعدد جرم به‌عنوان یکی از مؤلفه‌های عام تشدید کیفر در حقوق جزای عمومی عرفی مورد توجه فقها قرار نگرفته است؛ هدف از این پژوهش واکاوی تعدد جرایم و مجازات‌ها در حدود، از منظر مذاهب خمسه است، چرا که فقها به‌جای طرح بحث‌های نظری مسائل حقوق جزای عمومی و بسط نظریات شخصی خود، بیشتر به مجازات‌های تشریع‌شده از سوی شارع مقدس همچون حد، قصاص، دیات و تعزیرات پرداخته‌اند. مجازات‌های حدی به لحاظ اینکه ماهیتاً مقد...

اجرای مجازات اعدام در خصوص مرتکبین جرایم مواد مخدر مبتنی بر دو مقدمه است، اولاً حدی با عنوان افساد فی‌الارض در فقه تشریع شده است و ثانیاً مرتکبین این جرایم مصداق آن حکم شرعی هستند. کما این که از نظر فقهی نیز همین دو امر بایستی احراز شود تا بتوان مجازات اعدام را بر مرتکبین بار نمود؛ به عبارت دیگر بحث کبروی این حکم عبارت است از اینکه آیا از نظر منابع فقهی چنین حدی از سوی شارع مقدس تشریع شده است یا ...

 تبیین فلسفه شریعت - عبادت و قانون - از دیدگاه علامه طباطبایى است. نویسنده، پس از طرح این پرسش که فلسفه تکلیف در دین چیست، تکلیف و شریعت را به دو بخش قانون - تکلیف ناظر به روابط انسان‌ها و مناسبات اجتماعى - و عبادت - تکلیف ناظر به رفتار فرد - تقسیم کرده و براى هر یک دو کارکرد دنیوى و اخروى بر شمرده است. کارکردِ دنیوىِ قانون را تنظیم روابط اجتماعى و استقرار عدالت و حفظ حقوق دانسته و معتقد است قوان...

مشروعیت مسأله تعدد زوجات برگرفته از آیات قرآن کریم است، اما در باب فلسفه و حکمت آن و نیز نوع مشروط شدن آن به شرط عدالت، میان برخی علمای اسلامی اختلاف است. در این مقاله نوع نگاه شهید مطهری به حکمت و فلسفه این حکم و نیز شرط عدالت واکاوی و با دیدگاه‌های علامه طباطبایی مقایسه شده است. ‌ اختلاف موجود میان آرای علامه طباطبایی و شهید مطهری در حکمت و فلسفه این حکم در آن است که از دیدگاه علامه، علت تشر...

قتل پدیده ای است که بشر همواره با آن مواجه بوده است و انسان برای باز داشتن افراد از تعدی به حقحیات دیگری تاکنون تدابیر مختلف و متعددی را در پیش گرفته و آنها را تجربه کرده است . شریعت مقدساسلام نیز راهکا رهای ویژه ای را برای مقابله با این پدیده ناخوشایند و باز داشتن انسانها از ورود بدان تشریعنموده است ، به طوری که اگر قتل به صورت عمدی تحقق یابد شریعت اسلام حکم قصاص را برای جانیدر نظر گرفته است و...

چکیده قرآنیون با طرح دیدگاه کفایت قرآن و کنار گذاشتن سنت جهت استخراج مسائل فقهی،خود را محدود به قرآن کرده اند . در حالی که بسیاری از احکام فقهی توسط پیامبر اکرم صلی الله علیه وسلم تشریع شده،همچنان که خداوند متعال می فرماید:(وَ مَا ءَاتَئکُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَ مَا نهَئکُمْ عَنْهُ فَانتَهُوا)«آنچه را پیامبر به شما عطا کرد بگیرید و از آنچه شما را نهى کرد، باز ایستید»(حشر/ ۷)مسلمانان دستورات او را اجرا نموده و به صدق...

امامت در اندیشه الهی و ربانی حضرت فاطمه(س) جایگاه و منزلت بی‌بدیلی دارد که مبین اهمیت و ضرورت آن در نظام معرفتی آن بانوی بزرگ اسلام است. جنبه‌ها و مؤلفه‌های ایمانی مورد تصدیق ایشان برای زیست مؤمنانه متنوع و بسیار بوده و از محوری‌ترین آنها امامت اهل‌بیت(ع) است. اهمیت و ضرورت باور به مقام رفیع امامت و معرفت نسبت به این موضوع در کلام حضرت صدیقه طاهره(س) بس...