فروپاشی سیاسی هر حکومت به معنای محو کلیه آثار فرهنگی آن حکومت نیست به خصوص زمانی که حکومت مورد نظر، از بنیان های فرهنگی استواری برخوردار باشد. انقراض سیاسی ساسانیان یک تحول سیاسی -  مذهبی بود که بازتاب فرهنگی این دوره تا قرن ها پس از ساسانیان در تولیدات فرهنگی قلمرو آن  قابل مشاهده است. مطالعه معماری دوره اسلامی به ویژه قرون اولیه آن با اتکاء به این موضوع، دستاوردهای قابل توجهی در پی خواهد داشت...

بررسی منظر سکونتگاه‌های اسلامی و چگونگی کاربست نقش‌مایه‌ها و عناصر تزیینی، در عرصه عمومی آن‌ها را می‌توان گمشده دیرین پژوهش‌های تاریخی دانست، آنچه مبین عقاید مذهبی و ساخت اجتماعی - اقتصادی دین اسلام به‌عنوان یک سنت فراگیر متحد است. اما این موضوع، گاه در وصف سطوح تزیینی عرصه داخلی از نظر پنهان مانده و گاه با تعابیری چون"عدم توجه به ‌ظاهر بنا در معماری اسلامی" از پیگیری آن صرف‌نظر شده است. پنهان ...

«آرامگاه اولجایتودر سلطانیه الگوی برجسته ای است که از مقابر متأخر ایرانی و هندی اقتباس شده است. گنبد سلطانیه دارای ویژگی مهمی از نظر معماری‏ است که باعث برجسته‏تر شدن این بنای تاریخی‏ شده است؛ در این تحقیق پژوهشگر، با مطالعه و استفاده از مقالات، پژوهش ها، مراجعه به کتابخانه، استفاده از اینترنت، و استفاده از نظریه های پژوهشگران هنر اسلامی، به مطالعه ی نقوش پرداخته است. در این پژوهش نمونه ی تحلیل...

محور بنیـادین این پژوهش بر یافته‌های به دست آمده از مطالعات میدانی و بررسی‌های آزمایشگاهی است. این بررسی‌ها به منظور شبیه سازی نمونه های مطالعه شده است. لذا بخش عمده ای از مطالب ارایه شده، جزییاتی است که تاکنون در هیچ یک از منابع مکتوب، اعم از فارسی یا غیر فارسی وجود ندارد. در میان تزیینات معماری دوران اسلامی ایران، تزیینات گچی از آثار شاخص و قابل توجه هستند. در بین انواع این تزیینات، آرایشی یگ...

آثار هنر اسلامی دارای تزیینات بسیار زیبایی هستند که اغلب سراسر سطوح را می پوشانند. یکی از شیوه های تزیین پوشش دیوار بناها در فضای داخلی که از دوره اشکانیان در معماری ایران مورد استفاده قرار گرفته گچبری است. تزیینات گچبری دوره اسلامی بر اساس پیشینه هنر گچبری پیش از اسلام در ایران شکل گرفت و سیر تکاملی آن در دوره ایلخانیان به اوج رسید. گچبری سنتی تا دوره صفویه شیوه یکسانی را پی گرفت و سپس تحت تأث...

معماری ایران در دوران اسلامی به مثابه کارآمدترین ابزار خلق فضا توانسته آثار درخشان و ماندگاری را در معماری و شهرسازی به وجود آورد. خلق آثار شاخص معماری اسلامی ایران در دوره سلجوقی و ایلخانی آغاز و در دوران صفویه به غایت رسید. معماری و شهرسازی سنتی ایران در دوران معاصر و با گسترش ارتباط با جهان غرب، از تفکرات و سبک‌های مدرن تأثیر پذیرفت. این سبک‌ها نتوانستند محملی برای انتقال فرهنگ ایرانی-اسلامی...

نقش¬پردازی در کاشی¬کاری¬های مجموعه ابراهیم¬خان نمونه¬ای ارزنده از منظره سازی به شیوه ترکیبی ایرانی ـ اروپایی است که کاربرد عناصر بومی و منطقه¬ای در آن کاملاً مشهود است. عناصری از طبیعت و منظر مانند کبک کوهی، درخت شکوفه، و انواع گل¬های کوهی که در منطقه کرمان یافت می¬شود و نقش آنها بر فرش¬های کرمان نیز وجود دارد. همچنین مقایسه بعضی از نقش¬ها با کاشی¬کاری¬های ترکیه عثمانی که متأثر از تزیینات ایرانی...

دانه گرده در 17 گونه و زیرگونه از جنس l. scutellaria با 2 زیرجنس scutellaria (بخش های scutellaria و anaspis) و apeltanthus (بخش lupulinaria) در ایران توسط میکروسکوپ الکترونی (sem) و نوری (lm) مطالعه شد. دانه های گرده در گونه های این جنس سه شیاری (tricolpate) و دارای دو شکل مختلف oblate-spheroidal و prolate-spheroidal هستند. سطح دیواره جداکننده لومن ها (muri) از صاف تا سینوسی شکل تغییر می کند. ا...

از دیرباز در ایران، آموزش و پرورش جایگاه ویژه ای داشته و با گسترش اسلام نیز بر اهمیت آن افزوده شده است. در کنار جایگاه ممتاز آموزش در ایران، مراکز مرتبط با فعالیت های آموزشی نیز اهمیت یافتند. روند شکل گیری مدارس علوم دینی به صورت رسمی، با شکل گیری نظامیه ها در دورۀ سلجوقی آغاز شد و با فرازو نشیب هایی تا دورۀ قاجار نیز ادامه یافت. در شهر تهران، پایتخت ایران در این دوره، بیشترین تعداد مسجد- مدرسه...

تزیین در معماری مساجد و سایر ابنیه اسلامی جایگاهی رفیع دارد، چراکه علاوه بر زیبایی ظاهری از ارزش های والاتری نیز برخوردار بوده و ذهن جستجوگر را قبل از نمود ظاهری به معنای درونی رهنمون می سازد. در تحقیق پیش رو خصوصیات تزیینات معماری مسجد سید، به عنوان یکی از مهم ترین بناهای مذهبی دوران اسلامی ایران، و آخرین بنای معروف دوره قاجار در شهر اصفهان مورد بررسی قرار گرفته است. در ابتدا مروری بر اندیش...