نخ تسبیح شهروندی جدید در غرب، عنصر مدنی است؛ عنصری که هابز آن را بنیاد نهاد و لاک به نوعی تقویت‌اش نمود و روسو علی‌رغم نقدهای جدّی بر آن و واردکردن عناصر سیاسی، ناسیونالیستی و از همه مهمتر اجتماعی-اقتصادی، هم‌چنان عنصر مدنی را به عنوان عنصر مقوم شهروندی جدید حفظ کرد و نهایتاً ایده‌ی شهروندی توانست علی‌رغم تعارض‌ها و حتی تباین‌ها در عالم نظر،  به مبنای زیست سیاسی در ساحت عقل سلیم غربی تبدیل شود. ا...

تحول در اقتصاد یکی از عرصه­های حیاتی مطالعه در نظام مدرن ایران است. بدین­منظور با مطالعۀ دگرگونی باستان­شناختی فضاهای تولید صنعتی می­توان شمه­ای از تحول فرهنگ مادی را در عصر تجدد مطالعه نمود. بدین­منظور در اینجا روند شکل­گیری و تغییر در 4 فضای تولیدی از دو دورۀ قاجار و پهلوی مورد مطالعه قرار گرفت و منطق این فضاها در بافت تاریخی تحولات اقتصادی و تولیدی در انتهای دورۀ قاجار و ابتدای دورۀ پهلوی بر...

دوره قاجار، دوره تضاد در ارزش ها و اندیشه های معمارانه، و تنوع در گرایش ها و شیوه های معماری شهری است. این تنوع و تضاد که متأثر از عوامل گوناگون و رویکردهای مختلف سنت و تجدد است، بیش از همه، در حوزه معماری مسکونی نمود پیدا می کند و ساختار یکنواخت خانه های شهر را به عرصه تفاوت می کشاند. تفاوتی که در تمامی اجزاء تشکیل دهنده یک خانه، از فضای ورودی تا فضاهای داخلی رخ می نماید؛ اما بدین خاطر که فضاه...

در این مقاله تفکر فلسفی در اندیشه عرب و گرایش های مختلف متفکران عربی را بیان می کنم و بر اساس نگرش محمد عابد الجابری به بررسی گونه های برخورد متفکران عربی در قبال معضل نحوه ارتباط سنت و تجدد می پردازم و نقدهای وی بر این نگرش ها را مطرح می کنم؛ در نظر جابری تمام سوگیری هایی که در مورد این موضوع بوده است گرفتار آفات روشی و نگرشی است.

این پژوهش، به دنبال ارائه‌ تبیینی جامعه‌شناختی از «تجدد» در ایران است. پرسش اصلی پژوهش این است که «نهادهای اجتماعی در ایران با «تجدد» چه کرده است؟» در این پژوهش، ترکیبی از نظریات «مدرنیته‌ ایرانی»، «تجدد بومی» و «تجدد ملی و تجدد ظلّی» مورد استفاده قرار گرفته است. این نظریات توسط صاحب‌نظرانی مانند تقی آزاد ارمکی، جمشید بهنام و موسی نجفی ارائه شده است. مجموعه‌ این نظریات مبتنی بر دو نکته است: اول ...

بحث تجدد در تاریخ سیاسی ایران از چند جهت قابل پژوهش است: تطور در مفهوم­شناسی تجدد و نسبت آن با مدرنیسم و مدرنیزاسیون، تأثیری­ که تجدد و مفاهیم هم خانوادة آن در سیر تحولات­سیاسی ایران بخصوص­درنهضت مشروطه به بعد داشته و دو مفهوم تجدد ملی و تجدد ظلی و جریان­شناسی برآمده از آن در تاریخ ایران. با این تمهیدات، بحث تجدد و سیر تاریخی آن، تقریباً با تمامی مفاهیم مهم فرهنگی، سیاسی و اجتماعی جامعة ایران مر...

برای لذت بردن و درک آثار ادبی و هنری متنوع، آشنایی با سنت‌های ادبی و هنری هر عصر و ویژگی حاکم بر فرهنگ آن دوران ضروری به نظر می‌رسد و از آنجا که هیچ هنر کامل و جاودانه‌ای در ظهور و تداوم خویش از مجموعه جریانات پیرامون خود بی‌بهره نیست، لذا با توجه به این امر می‌توان شناختی کامل‌تر از هنر آن دوران را فراهم آورد. در این میان پیوستگی میان هنرها و از آن میان ارتباط انکارناپذیر میان شعر و نقاشی ایرا...