متون فارسی عرفانی، به‌ویژه متون متقدم منثور قرن پنجم و ششم به دلایل و عوامل گوناگون، بستری فراهم کرده‌اند که اسطوره گناه و هبوط آدم(ص) در کنار مؤلفه‌هایی چون اختیار و اراده انسان، آگاهی و معرفت، آزادی و جبر، بیش‌ترین بسامد را داشته باشد. در این مقاله، نویسنده ضمن بررسی مفهوم گناه و هبوط در چهار حوزه «اصل واقعه هبوط»، «امکان هبوط»، «اهداف هبوط» و «نتایج هبوط»، مهم‌ترین اشتراکات و افتراق...

سهراب از شاعران سوررئال معاصر است که در شعرش شاهد نوعی سیالیت هستیم. در شعر سهراب اساطیر جلوه و شکوه خاصی دارند. او با بیانی کلی و چشمانی دیگر به جهان می­نگرد و از اساطیر مختلف به بیان­های گوناگون یاد می­کند. وی گاهی فقط از اساطیر ملی و یا مذهبی کهن یاد می­کند و گاه نیز به اسطوره­سازی با کمک حوادث و شخصیت­های تاریخی دست می­زند. اساطیر در شعر سهراب بیشتر از طریق روایت یادآوری می­شوند و شاعر کمتر...

چکیده: توجه به مضمون های اسطوره ای به عنوان راهکاری مناسب برای جذب مخاطب در رسانه سینما، این دو حوزه را در ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر قرار داده است. پیوند سینما و اسطوره موضوعی است که توجه بسیاری از نظریه پردازان قرن بیستم را به خود جلب کرده است. توجه به این پیوند با ظهور اسطوره شناسانی همچون جوزف کمبل ، در آمریکا به مراتب بیش از سایر کشورها گسترش یافت. استفاده از الگوی اسطوره ای در سینمای آمری...

در عرصۀ داستان‌نویسی و روایت‌پردازی، هر نویسنده می‌تواند از مضامین متعدّد در حوزه‌های مختلف اجتماعی، تاریخی، ادبی و... کارکردی داستانی بسازد و بافت درون‌مایه‌های قصّۀ خود را با آن‌ها پیوند دهد. پیمان اسماعیلی یکی از نویسندگان جوان، خلّاق و موفّق امروز کشور ما محسوب می‌شود که آثارش با اقبال خوانندگان و تحسین منتقدان روبه‌رو شده است. تنها رمان وی تا به امروز، رمان نگهبان است که در آن داستانی پر حادثه...

در روایت‌های داستانی معاصر، اسطوره سازوکاری ایدئولوژیک گرفته است. اسطوره بنا به کیفیّت تبیینی خود، در پی توضیح و کشف حقایق ناشناخته و ابتدایی، به‌ویژه امر لایتناهی و مقدّس است. از این رو، به ناچار خاصیّتی متناقض و مبهم به خود می‌گیرد، امّا روایت بنا به داشتن پیرنگ، انسجام و کلّیّت‌، تلاشی برای ساختاربندی و پیکرسازی حوادث پراکنده است. پس وقتی اسطوره وارد روایت (به‌ویژه روایت‌های ایدئولوژیک) می‌شود، نا...

قصه های عامیانه بخش مهمی از فرهنگ عامه را تشکیل می دهند که به دلیل دربرداشتن گنجینه عظیمی از دانش فرهنگی از ارزش بالایی برخوردار هستند؛ به ویژه آن دسته که هنوز به صورت شفاهی توسط مردم روایت می شوند، بستری مناسب برای مطالعه بن مایه های اسطوره ای فرهنگ یک منطقه و نیز بررسی کهن الگوهای جمعی و قومی را فراهم می سازند. دست یافتن به الگویی کلی برای بررسی قصه ها در صورت پژوهش عمیق و علمی در داده های گر...

از آنجا که اسطوره و نماد در بازنمود تحولات فکری فردی و اجتماعی می‏تواند نقشی عمیق ایفا کند، در این مقاله می‏کوشیم با بررسی کارکرد اسطوره و نماد در آثار قیصر امین‏پور، به تحلیل گفتمانی آثار او مبادرت کنیم. شایان ذکر است که اسطوره‏ها عینی شدن تجربه اجتماعی بشرند و می‏توانند بیانگر اوضاع اجتماعی مخاطبان خود باشند و به مخاطبان خود کمک کنند تا دنیایی را که در آن زندگی می‏کنند بهتر درک نمایند. امین‏پ...

در فلسفه نئوکانتی ارنست کاسیرر تلاش برجسته ای را در دوران جدید، برای طراحی فلسفۀ اسطوره شناسیبهعنوان جزء مکمل فلسفۀ دین مییابیم. روشن ترین و جدیدترین تلقی او از اسطوره در جلد دوّم فلسفۀ صورنُمادین مطرح شده است . بر این اساس اسطوره همان صورت نُمادین است که یگانگی کلمه با هستی و داّل بامدلول را حفظ می کند. با این همه، اسطوره همچنان خود را در ساختار مهم در حال تکوینی تثبیت می کند وزیربنای دین را با اس...

سهراب از شاعران سوررئال معاصر است که در شعرش شاهد نوعی سیالیت هستیم. در شعر سهراب اساطیر جلوه و شکوه خاصی دارند. او با بیانی کلی و چشمانی دیگر به جهان می­نگرد و از اساطیر مختلف به بیان­های گوناگون یاد می­کند. وی گاهی فقط از اساطیر ملی و یا مذهبی کهن یاد می­کند و گاه نیز به اسطوره­سازی با کمک حوادث و شخصیت­های تاریخی دست می­زند. اساطیر در شعر سهراب بیشتر از طریق روایت یادآوری می­شوند و شاعر کمتر...

اسطوره، یا از طریق صور خیال یا از طریق تصاویر کهن‌الگویی در اثر ادبی بروز می‌یابد. ابتدا، تعاریفی از اسطوره و تصویر کهن‌الگویی و رابطة میان آن دو ارایه می‌شود. سپس، در پرتو بررسی نمونه‌هایی از اشعار کهن و نو، نقش و جایگاه اسطوره در ساختار کلی شعر و در محور افقی و عمودی خیال تبیین می‌شود. آن‌گاه در بخش اصلی مقاله، تجلی اسطوره به واسطة تصاویر کهن‌الگویی بررسی و به این نیز پرداخته می‌شود که اسطوره...