آفرینش یکی از مفاهیم اساسی است که در جهان بینی اسلامی ، نقشی برجسته درهمه ابعاد اندیشه دینی بشر ایفا می کند .سوال از آفرینش و خلقت ، تاریخی به درازای اندیشه دارد و پیوسته متفکران و اندیشمندان به غور و بحث پیرامون این مساله پرداخته اند.اما به طور کلی در مورد نسبت موجودات با خداوند دو نظریه وجود دارد که از آن ها تحت عناوین صدور و خلقت یاد می شود.نظریه صدور (تجلی) که در نظام های بزرگ عرفانی و فلسف...

در این رساله ابعاد مختلف زمان که در دیانت یهود از اهمیت فراوانی برخوردار است مورد کاوش قرار گرفته است: واحدهای زمانی در یهود؛ نگرش خطی یهود نسبت به زمان؛ تجلی خدا در تاریخ؛ آخرالزمان؛ تقویم؛ اعیاد و ایام مقدس مربوط به هر یک از زمان ها. در این تحقیق، نگرش نوین این دین به زمان و تاریخ در قیاس با ادیان ابتدایی و قدیم، اهمیت این مهم در زندگی دنیوی و سرنوشت آن و نیز مسئله تأثیر و تأثرات این فرهنگ از...

              بنابر آیه ای از قرآن کریم(الاحزاب، 72)، خداوند بر آسمانها و زمین و کوهها امانتی عرضه کرد اما آنها از پذیرفتن آن امتناع کردند و انسان که ظلوم و جهول بود، بار امانت را پذیرفت. تفسیرهای گوناگونی بر این آیة شریفه و اینکه آن امانت چه بود، بیان شده است. اکثر مفسران کلام الهی، آن امانت را استعداد یا صفت و یا عقیده ای می‌دانند که خداوند در قلب انسان به ودیعت نهاده است. اما ابن‌عربی براساس...

فرزانه خواجه‌اوا (خجندی) از شاعره‌های مشهور و معاصر تاجیکستان است که اشعار او وردِ زبان مردم است. خواجه‌اوا هم‌زمان با رستاخیز فکری و فرهنگی مردم تاجیک پا به عرصة سخن نهاد. در این مقاله، برخی از ویژگی‌های سبکی و فکری اشعار این شاعرۀ تاجیک با ذکر نمونه‌هایی از شعر او تبیین و بررسی شده است. افکار فلسفی بکر، بیان توصیف‌های واقع‌گرایانه از زندگی، اعتقاد به قدرت انسانی در نبرد خیر و شر، بیان اندیشه و...

خوشنویسی اسلامی تجلی‌گاهی است که رسالتش بیان مادی و زمینی مفاهیم آسمانی برگرفته از کلام وحی است؛ آنچنان که اصول و قواعد حاکم بر صورت آن حقیقت معنوی وحدت در کثرت را متعین ساخته و کلمات و عبارات روحانی برخاسته از کتاب و سنت حکایت از حقایق ازلی و ابدی دارد. این چنین هنری که واسط تجلی امر قدسی است واجد خصیصه تقدس نیز هست. به نظر می‌رسد کتیبه نگاری نیز به واسطه تلاقی با خوشنویسی و بستر ظهور مفاهیم ا...

عرفان احساس عمیق خداوند در درون خویش و تسلیم شدن و عشق ورزیدن به او با جان و دل است . سنایی و مولوی از بزرگ‌ترین عارفان و مجذوبان دریای عشق الهی هستند. سنایی پدر شعر عرفانی فارسی است که برای نخستین بار مضامین عرفانی را با فرهنگ عامیانه و حکایات تمثیلی درآمیخته و اکثر آموزه‌های صوفیانه را با بیانی زیبا ارائه نموده است و مولانا پارسایی عاشق پیشه، پاکباز و سرانداز است که سالها اسیر بود و به برکت آ...

تأمل دراندیشه­های شاعران از پژوهش­های مهم ادبی به شمار می آید .یکی از این اندیشه­ها یا مضامین، عرفان است.عرفان با ادبیات بویژه ادبیات فارسی پیوندی ناگسستنی دارد.از زمانی که عرفان راه خود را درشعر فارسی باز­کرد و مضامین عرفانی برپایۀ عشق به ذات پروردگار به رشتۀ نظم کشیده شد ، ادبیات فارسی شکوفا شد وتکامل یافت .یکی از شاعرانی که می­توان اشارات عرفانی را در اشعارش به خصوص غزلیاتش دید، فخرالدین عرا...

یونس­ امره (720-638 ه.ق)، شاعر ترک­زبان که جوانی‌اش، مقارن پیری مولانا بوده، از جملۀ شاعران و متصوفانی است که سخت تحت تأثیر عقاید، افکار و اشعار مولانا بوده و با تأثیرپذیری از وی، آثاری در عرفان و تصوف زبان ترکی به جای گذاشته که ضمن تقریر مجدد افکار ایشان، باب تازه‌ای در عرفان و تصوف ترکیه گشوده­است. او، به تبعیت از مولانا، با بهره‌گیری از فرهنگ عمیق کشور خود و ترکیب آن با مفاهیم عمیق اسلامی – ...

تعالی معنوی را می توان تجلی درونی‌دین داری محسوب نمود. (پایدمونت، 2004) در دهه های اخیر با اوج‌‌گیری پژوهش های حوزه روانشناسی دین، توجه به پیامدهای تعالی معنوی، فزونی یافته است. هدف پژوهش حاضر بررسی ارتباط ابعاد تعالی معنوی با تاب آوری بود. نمونه پژوهش شامل 270 دانشجوی کارشناسی روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارسنجان بودند. برای اندازه گیری تعالی معنوی از مقیاس تعالی معنوی ساخته‌ی پایدمونت (...

آینه در میان آثار عارفان مسلمان نمودی فراوان داشته است. براساس مستندات تاریخی، سابقه استفاده نمادین از آینه، در تبیین مسأله توحید عرفانی، به حضرت علی بن موسی الرضا(ع) می‌رسد. این واژه درآراء و متون منظوم و منثور عرفای اسلامی، برای بیان تجلّی و ظهور حضرت حقّ و توضیح مسأله مهم وحدت وجود به کار رفته است. آینه به عنوان یک نماد عرفانی، در آثار عین‌القضات همدانی و مولوی نیز بسیار مورد توجّه واقع شده است...