«کلیات» در طول تاریخ فلسفه یکی از مهمترین و بحث برانگیزترین مسائل بوده است. برخی تا اندازه ای به آن اهمیت داده اند که آن را وجه تمایز انسان از حیوان دانسته و برخی دیگر آن را در حد یک نام تنزل داده اند. اهمیت این موضوع در ادوار مختلف تاریخ فلسفه متفاوت بوده؛ اما در دوره قرون وسطی بسیار بیش از سایر دوره ها بوده است. فلاسفه تجربی انگلستان، لاک و پس از او بارکلی و هیوم نیز که میراث دار فلسفه قرون و...

بینش اکثر دانشمندان نیمة اول قرن بیستم بر مدار تجربه گرایی بود. آن ها برای تجربه ها و پدیده های مشاهده پذیر اهمیت بسیاری قائل بودند و تنها معیار معتبر برای آنها مشاهده پذیری کمیات بود. اگر چه این نگاه موجب پیشرفت هایی در قرن بیستم شد، اما اشکالات و ایرادات آن باعث شد که برخی از طرفداران این مکتب نیز به نقد آن بپردازند و از آن روی گردان شوند. در این مقاله دیدگاه های بعضی از فیزیکدانان برجستة معا...

با ظهور فلسفه های زبانی با آراء راسل و ویتگنشتاین، مسالة معناداری گزاره ها محور توجه قرار گرفت. با نوع نگاه تجربیِ آنها، معناداری گزاره های دینی، اخلاقی، هنری و مابعدالطبیعی محل تردید شد. پس از ایشان، پزیتیویست های منطقی همچون آیر، گزاره های دینی را با ملاک تحقیق پذیری و سپس ابطال پذیری، بی معنا (نه کاذب) دانستند. در این مقاله به طرح شبهة معناداری گزاره های دینی توسط آنتونی فلو و پاسخ های ریچارد...

در برابر مساله کثرت منطق ها دو دیدگاه کلی وجود دارد:1-وحدتگرایی2-کثرتگرایی.بیشتر منطقدانان وحدتگرایند.جدیدترین نظریه در این باره از نوعی کثرتگرایی دفاع می کند که مبتنی بر تز تعمیم یافته تارسکی است.از این دیدگاه نظریه درست منطقی نظریه ای است که بتواند با این تز هماهنگ باشد.بر این اساس دست کم سه نظریه درست منطقی می توان تشخیص داد:منطق کلاسیک و ربط و شهودی.اگر تصدیق منطق به معنای ضعیف در نظر گرفته...

با اینکه در چند دهة اخیر دیدگاه پوزیتیویستها پیرامون تمایز تحلیلی- ترکیبی با نقدهایی جدی روبرو شده است اما هنوز نتایج اصلی این تمایز مانند انکار واقعگرایی در دو حوزة ریاضی و منطق و جدایی دانش و ارزش تا حدود زیادی در فلسفة علم معاصر باقی است. در این نوشتار ضمن بررسی مشکلات متعدد تجربه گرایان در تبیین جایگاه معرفتی تحلیلی ها استدلال خواهد شد که رویکرد کواینی نیز با اینکه بن بست نگاه پوزیتیویستی د...

مسأله شناسی بومی و ربط آن به شکل گیری جامعه شناسی بومی به عنوان یکی از رشته های علوم انسانی در این مقاله مورد سؤال و بررسی و اقع شده تا از آن طریق و با ذکر نمونه جامعه شناسی کانادایی نشان دهیم که مسائل و مشکلات درونی جوامع می تواند جهت گیری علمی جامعه شناسی را با مقتضیات بومی هماهنگ سازد . در مقاله قبل گفته ایم که تجربه اقتصاد سیاسی در کانادا نشان می دهد که شکل گیری پارادایمهای جامعه شناسی ‘ مت...

به منظور بررسی مقایسه ای ارتباط بین باورهای غیر منطقی و ویژگی های شخصیت در دو گروه بالینی و سالم، نمونه ای متشکل از 100 نفر از مراجعین سرپایی بالینی و 100 نفر از دانشجویان دختر و پسر ساکن در خوابگاه دانشگاه سیستان و بلوچستان در سال تحصیلی 88- 87 انتخاب و از آنها خواسته شد پرسشنامه های باورهای غیر منطقی جونز و ویژگی های شخصیت نئو را تکمیل نمایند. تحلیل داده ها بوسیله آمار توصیفی و استنباطی (آما...

درآمد پژوهش های دانشگاهی اخیر دربارۀ عرفان در تقارنی ایدئولوژیک بین دو مکتب تفسیریِ عرفان پایه ریزی شده اند: جاودان گرایی (ذات گرایی یا بی زمینه مندی)، ضدجاودان گرایی (ساخت گرایی، التفات گرایی، زمینه مندی). نگرش نخست، به کلیت تجربه عرفانی می پردازد؛ درحالی که عرفان در نگرش دوم، همانند دیگر تجربه های انسانی کاملاً مشروط تلقی می شود. من با تبیین معنای «عرفان» آغاز می کنم. سپس به تعریف و تصویر دو مک...