ساختار غیر تمرکزگرایی در دوران اشکانی دارای ویژگی­های مثبت و منفی است. با وجود مشکلاتی که ممکن بود به واسطه این نظام پیش آید، شاهان اشکانی با پیروی از این سیاست، شرایط را برای رشد و شکوفایی بسیاری از سنت­های کهن در تمامی مناطق زیر سلطۀ خود فراهم آوردند. پارس یکی از نقاطی بود که با وجود انزوای نسبی در این دوران نقش مهمی در انتقال این ویژگی­های از یاد رفته داشت. تاکنون مطالعات بسیار اندکی بر تاری...

 پرسش­های فلسفی از دیرباز و از روزگار رودکی و فردوسی تا دوره­ی معاصر در شعر فارسی دیده می­شود. با این حال، بارزترین جلوه­ی آن را در رباعیّات فیلسوف شاعر، خیّام نیشابوری می­توان دید. این پرسش­ها که همواره برای بشر مطرح بوده، غالباً درباره­ی فلسفه­ی آفرینش، حیات و مرگ است و این که انسان از کجا و برای چه آمده و به کجا خواهد رفت. در میان شاعران معاصر، تأمّلات خیّامی از جمله پرسش­های فلسفی، در شعر مهدی ا...

در پی بازدید از موزه ی آثار باستانی شهر «لایدن» در «هلند»، مشاهده گردید که در بخش خاور نزدیک، قسمت ایران، درون یک ویترین کوچک، پیکرک های اشکانی جلب توجه می کنند. بنابراین نگارنده بر آن شد تا گزارش و معرفی کوتاهی از این آثار تهیه گردد. در این پژوهش 18 پیکرک انسانی اشکانی (5 عدد مرد و 13 عدد زن) در 6 گروه، شامل: نوازندگان، مادر و کودک، ایزد بانوان برهنه، بانوی لمیده، نیم تنه ها، جنگجو با سپر، معر...

در زبان فارسی امروز واژگانی وجود دارد که از فارسی باستان و اوستایی، با تحولاتی که از دو طریق زبان پهلوی اشکانی و پهلوی ساسانی یافته، به دو و گاهی سه صورت به زبان فارسی امروز رسیده­اند که در فرهنگهای فارسی پس از اسلام، به سبب عدم شناخت و چگونگی تحول آنها، هر یک چون واژه­ای مستقل به کار رفته­اند و هیچ­یک از فرهنگ­نویسان اشاره­ای به یک اصل داشتن آنها نکرده­اند. تنها گه­گاه برخی، آنها را واژه­های م...

بر پایۀ متون تاریخی، در تمدن ها وادیان پیشین جهان، به ویژه درسلسله های مختلف ایران باستان، در دورۀ ماد، هخامنشی، اشکانی و ساسانی، حجاب در میان زنان معمول بوده است؛ و این حقیقت روشن می شود که با ورود اسلام به ایران حجاب وارد ایران نشده است؛ بلکه بانوان ایرانی ازدوران باستان حجاب داشته اند و حجاب آنان با توجه به شرایط اقلیمی، اجتماعی، کار و پیشه، سبک و اسلوب خاصی داشت؛ آنچه بر صحت این ادعا گواهی ...

با هدف شناخت چگونگی تحولات میراث هخامنشی پس از این دوره، مواد فرهنگی بیست محوطه باستانی طی دوره های سلوکی، اشکانی و ساسانی در فارس مورد مطالعه واقع شده اند. از این میان، شش محوطه باستانی، لایه نگاری و سایر محوطه ها به روش های نوین باستان شناسی، مورد مطالعه مجدد قرار گرفته اند. این تحقیق، به روش توصیفی – استقرایی انجام شده است و دربرگیرنده پژوهش های میدانی، مطالعات کتابخانه ای و آزمایشگاهی است...

استاد محسن مقدم در حین حیات خود مجموعه بی نظیری از آثار پارچه ای ایرانی مربوط به دوران ساسانی، قرون اولیه اسلام(آل بویه)، قرون میانی اسلام، دوران صفوی، قاجار و پهلوی و تعدادی آثار پارچه ای کشورهای خارجی جمع آوری نموده است. با انجام مطالعات تطبیقی و آزمایشگاهی بر روی یک تکه پارچه از مجموعه پارچه های موزه مقدم مشخص شد که این اثر مربوط به دوران اشکانی یا اوایل عصر ساسانی است. هدف از انجام این پژوه...

سفال به عنوان مهم ترین و فراوان ترین داده فرهنگی در اکثر محوطه های باستانی از اهمیت بالایی در مطالعات باستان شناسی برخوردار است. به نحوی که بسیاری از دوره بندی های تاریخی صورت گرفته بر مبنای مطالعات نمونه های سفالی می باشد. از این رو شناخت سفال هر دوره و هر منطقه یکی از بنیادی ترین مراحل مطالعات باستان شناسی است. در باستان شناسی دوره اشکانی اهمیت مطالعه سفال با توجه به وجود سبک های محلی در هر م...

«انگدروشنان» یکی از سرودهای بلند مانوی است که به تقلید از زبور مانی و پس از درگذشت وی به زبان پهلوی اشکانی سروده شده و قطعاتی از آن به زبان سغدی نیز به دست آمده است. در این سرود سخن از روح سرگردانی است که در آرزوی رستگاری نهایی است. زبان پهلوی اشکانی که از زبان های ایرانی میانه است، در شمال و شمال شرق ایران متداول بود ولی از صورت باستانی آن اثری به دست نیامده است. در این زبان با از میان رفتن تد...

بلوچستان سرزمینی است که از لحاظ محیط طبیعی و جغرافیایی بسیار متنوع است. اقوامی که در طول هزاره ها در این سرزمین زندگی می کنند، خود را با شرایط بسیار دشوار محیط جغرافیایی منطقه وفق داده اند. با این وجود این منطقه محوطه ها و گورسنگ های فراوان از دوره ی اشکانی دارد، که داده های فرهنگی آن همچون سفال، شاهدی بر رونق در این دوره می باشد. از مهم ترین محوطه های بلوچستان که دارای سفال هایی از دوره ی اشکا...