اخباریگری به عنوان یک مکتب فکری اثرگذار در تاریخ شیعه، دارای مجموعه مبانی فکری است. گستره ی تفکر اخباریگری تنها در فقه نبوده، بلکه در سایر علوم و معارف دینی همچون تفسیر، حدیث، کلام و ... نیز بوده است. مبانی اخباریان در تفسیر عبارتند از: عدم حجیت ظواهر قرآن، ناتوانی و بی اعتباری عقل در فهم و تفسیر قرآن، اصل و مبنا قرار دادن روایات معصومان:در تفسیر قرآن و استنباط احکام نظری از قرآن تنها از طریق ا...

با بررسی تاریخ تفسیر قرآن و ظهور چهره های مختلف در قرون متمادی، تبیین بهترین روش تفسیر قرآن مشکل به نظر میرسد، چرا که مفسرین پس از شهادت پیامبر ص از نظر روش در استنباط معانی آیات دچار اختلاف شده و هر یک از زاویه دید خویش و بر پایه اصولی که پذیرفته اند، به تفسیر قرآن پرداخته اند. از این رو کشف مبانی و روش تفسیری معصومینع به عنوان مفسران حقیقی قرآن و کسانی که پیوند ناگسستنی با قرآن دارند، مهم تری...

پژوهش حاضر، به بررسی نقش امام باقر (ع) در تفسیر و علوم قرآن پرداخته و سعی شده تبیین این موضوع را در چهار فصل و یک خاتمه و نتیجه گیری ارائه دهد. فصل نخست پیرامون کلیات و مفهوم شناسی همچون: بیان مسأله، سوال اصلی، سوالات فرعی، ضرورت و اهداف تحقیق، تعریف کلید واژگان، علوم قرآن، تفسیر، مدرسه تفسیری می باشد. در فصل دوم زندگینامه و مرجعیت علمی امام باقر (ع)، باتوجه به اوضاع و شرائط سیاسی و فرهنگی آن...

مطالعه، بررسی و نقد اندیشه های کلامی و قرآنی معتزله است.  بحث حدوث قرآن نخستین بار از سوی جعد بن درهم طرح شد. با پیدایش معتزله این بحث جان تازه ای گرفت و مأمون عباسی مدافع سرسخت آن گردید. مأمون بسیاری از علما را ناگزیر ساخت تا به پذیرش حدوث قرآن تن در دهند. معتزلیان از آن جهت که در بحث کلام الهی قایل به کلام لفظی بودند، حدوث قرآن را مطرح ساختند. مهم ترین دلیل معتزلیان به حدوث قرآن، آیات قرآن و ...

روایات صحیح نقش مهمی در شناخت مفاهیم قرآنی و تفسیر آیات ایفا می نمایند. چه بسا آیاتی که در مفهوم یابی آن جز مراجعه به روایات چاره ای نبوده است؛ حتی مفسران بزرگواری که تفسیر قرآن به قرآن را برگزیده اند و آیات را برای تفسیر یکدیگر کافی پنداشته اند، در وادی عمل به ناکار آمدی این روش پی برده و در تفسیر و تبیین آیات زیادی، ناگزیر از اقتباس از روایات گردیده اند. اما گاه در تاریخ تفسیر قرآن، مشی اخبار...

ملا محسن فیض کاشانی(ره) از علماء قرن11هجری قمری است که اثر جاودان «تفسیر الصافی» را از خود به جای گذاشته است. از دیگر مفسران معاصر عالم تشیع علامه طباطبایی است که صاحب تفسیر «المیزان فی تفسیر القرآن » است. تفسیرفیض یک تفسیر مشهور روایی یا مأثور است که برنقل روایات مبتنی است ؛ گر چه درکنار این روش ازاصول عقلانی ,عرفانی و تا حدی اجتهادی بهره جسته است.بر خلاف این خاستگاه , تفسیر المیزان برشیوه قرآ...

استاد در این گفتمان به مزایای شخصیتی علامه و روش تفسیری ایشان و کاستی های روش تفسیر قرآن به قرآن اشاره دارد.  از نظر استاد ویژگی ها و مزایای المیزان از شخصیت نویسنده و سبک به کار رفته در آن ریشه می گیرد. تبحر علامه در علوم عقلی و نقلی و توجه جدی ایشان به واژه شناسی، زمینه های تاریخی، مباحث اجتماعی، اخلاقی، اعتقادی، و...، تفکیک مباحث تفسیری از مباحث موضوعی، طرح مباحث عقلی و بررسی مسایل روایی، تف...

روش تفسیری استاد مطهری مورد بررسی قرار گرفته است. نویسنده پس از معرفی زمانه مطهری و احساس مسؤلیتی که وی در قبال جامعه داشت و آگاهی بخشی را تنها راه بیرون رفت از انحطاط تحمیل شده بر مسلمانان، می دانست؛ از آثار تفسیری مطهری سخن گفته و آن را به دو بخش ترتیبی و موضوعی تقسیم می کند سپس به روش تفسیری وی پرداخته و ویژگی های زیر را برای آن بیان می کند: 1- توجه به روش قرآن به قرآن با گرایش معناشناسی زبا...

شخصیت زن از دیدگاه مفسران معاصر در این رساله به پژوهش نهاده شده است. برای رسیدن به فضایی مناسب ، جهت تحلیل این موضوع ، ابتدا شخصیت زن از نگاه تمدنهای گوناگون بشری و آئین های مختلف به اختصار گزارش شده است. و آنگاه موضوع یادشده در فرهنگ روزگار نزول یعنی در دوره جاهلیت به تفصیل آمده است. در این بخش یکی از روشن ترین نمودهای تحقیر جنس زن یعنی زنده بگور کردن او، افزون بر ریشه یابی تاریخی، زمینه شناسی...

مشی مسلمانان در تفسیر قرآن کریم در طول تاریخ با رویکردهای مختلفی صورت گرفته است. استفاده از روش اجتهادی و عقلی براساس دلایل قرآنی، حدیثی و عقلایی یکی از آن شیوه هاست. درست است که آنها تا قرون سوم و چهارم بیشتر از شیوه تفسیر مأثور بهره می گرفتند ولی به دلایلی که در نوشتار کنونی به آنها اشاره شده است، حتی در آن قرون هم از شیوه تفسیر عقلی کاملاً بی بهره نبودند. لذا شیوه فوق از قرن چهارم به بعد بیش ...