تاریخ بیهقی شاهکار نثر قرن پنجم هجری و سرمشق تاریخ نویسی اخلاف او و نمونه نثر استادانه و گنجینه ای از شواهد ادبی و قراین اوضاع اجتماعی و سیاسی آن دوران است.بیهقی بر لغت و ادب عرب احاطه داشته که شرط لازم منصب دبیری در آن زمان بوده است.با توجه به اینکه نثر تاریخ بیهقی بینابین است و با نثر دوره اول متفاوت است؛ در میان شواهد آن،اشعار عربی زیاد نیست.در این اشعار،بیهقی نام شاعر را نیز در کنار اثرش ذک...

از آنجایی که ابن مقفع ایرانی‌تبار بود ولی تحصیلاتش را درعلوّ بلاغت و فصاحت در زمینه نثر عربی به پایان رسانید. و کتاب‌های پهلوی را اززبان فارسی به زبان عربی برگردانید. ابن مقفع، نخستین کس و شاید تنها کسی است که توانست دست مایه‌ای گران‌بها را به فرهنگ عربی تقدیم کند و بی شک او را به ‌عنوان شهسوار نثر عربی قلمداد می‌کنند علاقه بیش‌ازحد ابن مقفع به زبان ادبیات عرب و به‌ویژه کتابت نثرنویسی. ایشان را ...

درباره تأثیر فرهنگ اسلامی (قرآن، حدیث و دیگر مظاهر اسلامی) در زبان و ادب پارسی در قرن های یکم و دوم هجری و حتی تا اواخر قرن سوم، گاهی سنجیده و قابل اعتماد که بر پایه سندهای معتبر کتبی بدست آمده باشد، نداریم. این دوره به ویژه دو قرن نخستین آن، به بیان آقای دکتر محمدی، دوره انتقال و به تعبیر آقای دکتر زرین کوب، دو قرون سکوت نامیده شده است. به کمک قرائن موجود در زبان و ادبیات فارسی یعنی در نمونه ه...

امیرمعزّی از شاعران بزرگ و مشهور خراسان است که به ادب عربی ارادت می ورزید؛ به همین دلیل بسیاری از مضامین شعری خود را چه به صورت مستقیم و چه به صورت غیرمستقیم از طریق شاعران پیش از خود، از ادب عرب اخذ کرده و در تعدادی از قصاید خود، طرح کلی و ساختار عمومی و مضامین و تصاویر شعری قصاید عربی جاهلی را رعایت کرده است. هدف مقاله حاضر، این است که با بررسی دو قصیده و ابیاتی چند از دیگر قصاید تأثیرپذیری او...

امیرمعزّی از شاعران بزرگ و مشهور خراسان است که به ادب عربی ارادت می ورزید؛ به همین دلیل بسیاری از مضامین شعری خود را چه به صورت مستقیم و چه به صورت غیرمستقیم از طریق شاعران پیش از خود، از ادب عرب اخذ کرده و در تعدادی از قصاید خود، طرح کلی و ساختار عمومی و مضامین و تصاویر شعری قصاید عربی جاهلی رارعایت کرده است. هدف مقالة حاضر، این است که با بررسی دو قصیده و ابیاتی چند از دیگر قصاید تأثیرپذیری او ...

در میان ادبیات جهان، دو ادب فارسی و عربی با وجوه مشترک فراوان می توانند سهم به سزایی را در پژوهشهای تطبیقی داشته باشند. خردورزی و عقل مداری و به تعبیر زیباتر حکمت، یکی از این وجوه مشترک و قابل مقایسه است. امرؤالقیس کندی سرآمد سخنسرایان عرب در یک کفۀ ترازوی این قیاس و رودکی سمرقندی، آدم الشعرای شعر فارسی در کفۀ دیگر جای گرفته است. امرؤالقیس، روزنه هایی از حکمت جاهلی را با استمداد از فطرت و تعالی...

هر فرهنگ، ویژگی و رویکرد ویژة خود را نسبت به جهان پیرامون دارد و تفسیری که از پدیده ها نیز ارائه می کند، به دلایل گوناگون، متفاوت است. نوع نگاه و قریحة ایرانی، حتّی از فرهنگ های شرقی و مجاور نیز به کلّی متمایز است. از این رو، مفاهیم گرفته شده از فرهنگ و ادب عربی، در فضا و موقعیّت فرهنگی جدید به مرور تغییر می یابد و با روحیّات خاصّ آن متناسب شده است. پژوهش حاضر به رویکرد ایرانیان در پذیرش برخی از معا...

جمیل صدقی زهاوی، شاعر کُرد تبار عراقی است که یکی از ارکان نهضت ادبیّات معاصر عرب به شمار می رود. زهاوی، پیش از هر چیز با اندیشه ها و دیدگاه های فلسفی اش شناخته می شود. این جستار نیز بر آن است تا با تحلیل و بررسی اشعار او به کشف ریشه های اگزیستانسیالیسم در شعرش بپردازد و همسویی و هم اندیشی او با فیلسوفان وجود گرای غربی را واکاوی کند و جنبه های اثر پذیری زهاوی را از دیدگاه های وجودی آنان بیان کند. ...

کمال ناصر، شاعر فلسطینی و مسیحی معاصر، از شخصیّت های برجستۀ ادبیّات مقاومت به‏شمار می آید که نقش بسزایی در گسترش ادبیّات بیداری و آگاه سازی مردمی و دفاع از مظلومیّت و آزادی ایفا نموده است. کمال، علاوه بر مشارکت در فعّالیّت های سیاسی و اجتماعی، احساسات و عواطف انسان دوستانه خود را در قالب شعر بیان کرده است. وی، بخش زیادی از شعر خود را به موضوع مقاومت و پایداری اختصاص داده است؛ وطن دوستی، وحدت ملّی- قوم...