چکیده احکام فقهی، دارای معنای ظاهری و باطنی هستند. بحث از معنای ظاهری و باطنی الفاظ، یک بحث زبان­شناسی و معناشناسی است و جایگاه آن در قسمت مباحث الفاظ (یا در صورت وجود، بخش ملازمات عقلیه) درعلم اصول فقه است. معنای باطنی هرگز متناقض با ظاهر نیست؛ بلکه اصلی­ترین معبر دست­یابی به باطن الفاظ، همان ظاهر الفاظ و گذر کردن قاعده­مند از آن است. بشر عادی توانایی دستیابی به حداقل بخشی از معنای باطنی احکا...

این مقاله فاقد چکیده می​باشد.

یکی از مباحث کلیدی و سرنوشت ساز دربارة عرفان و دین تعیین نسبت میان آن هاست. برخی عرفان را غیر از دین و حتی ناسازگار با آن می دانند. بر همین اساس، گروهی به عرفان دل بسته و از دین گسسته اند، و جمعی به دین پیوسته با عرفان به نزاع برخاسته اند. کسانی هم که عرفان را با دین سازگار می دانند در تعیین نسبت میان آن دو اختلاف نظر دارند. برخی عرفان را عین دین یا گوهر آن تلقی می کنند و دسته ای آن را جزئی از ...

تأویل از واژه هایی است که در علوم قرآن، تفسیر، حدیث، اصول فقه، کلام، فلسفه و عرفان به کار رفته است. از دیرباز این واژه بحث برانگیز و در چیستی و ماهیت آن، آرای گوناگونی از سوی اندیشمندان و مفسران ابراز شده است. مفسران، عارفان، متکلمان، باطن­گرایان و حتی تجربه­گرایان، هر کدام به نحوی پرده از چهره این واژه بر داشته­اند که نتیجه­ی آن، برداشت­های مختلف و بعضاً ناسازگار است. در این مقاله ضمن بررسی تفا...

با توجه به معاصرسازی (contemporization) اسطوره و تاکید پساساختارگرایان (post structuralists) و هرمنوتیک¬های نو که تاکید را بر رمزگشایی (decode) و تاویل و تفسیر مخاطب از پیام گذاشته¬اند، در این پژوهش، نگاهی جدید و مدرن به یک اسطورۀ کهن انداخته می¬شود و ارتباط این اسطوره با قوانین فیزیک مدرن، از جمله قوانین نیوتن، مورد سنجش قرار می گیرد.

چکیده موضوع این تحقیق اسطوره زدایی در کتب تاریخی فارسی از آغاز تا پایان قرن هشتم است، عنوان اسطوره زدایی اولین بار در مورد تاویل متون دینی بخصوص پیام مسیح مطرح شد، اسطوره زداییبه این معنی روشی در تفسیرمتون دینی است، که به کمک آن معنای رمزی و مکنون پیام مسیح دریافت می-شود، اما آنچه منظور ماست اسطوره زدایی به معنی تاریخی کردن و حقیقی جلوه دادن عناصر، پدیده ها و شخصیت های اسطوره ای است . فرض م...

این مقاله مساله معنا و ارکان تشکیل دهنده ی آن را با عنایت ویژه به آثار و دیدگاه های آیت الله مرتضی مطهری مورد بررسی قرار می دهد. مطابق این پژوهش هسته اساسی معنا برخاسته از اراده و علم گوینده حکیم است. ساختار زبان که گفتار و متن در آن قرار می گیرد نیز به نوبه خود اقتضائات ظرفیت هایی ویژه در باروری به معنا دارد. نقش اساسی خواننده در این میان از منظر قوانین زبان شناختی صرف نظر از بعد روان شناختی -...

در این مقاله بر اساس نظریه دریافت (reception theory) هفت پیکر نظامی تحلیل شده است. زمینة این دریافت تلفیق اسطوره و عرفان است که در زبانی رمزی شکل گرفته است. ویژگی آن برداشت استعلایی متن است که در فرایند تعامل میان خواننده و متن شکل گرفته و محتوای آن آگاهی قابل ادراک و شهود متن است که به وسیلة خواننده دریافت شده و از آن به نگاه مقدس نظامی به هستی تعبیر شده است. هفت پیکر نظامی به عنوان یک پدیدة ...

ظاهر و باطن قرآن از جمله مباحث پیچیده قرآنی است که به صراحت در قرآن نیامده است . اگر چه در برخی از کتب تفسیر و علوم قرآنی ، آیات دلالت کننده بر جامعیت قرآن و آیات دعوت کننده به تدبر در قرآن به عنوان دلایل قرآنی این مبحث بیان شده است .اصطلاح ظاهر و باطن ریشه در روایات داشته و در میان متون روایی مورد توجه و تاکید معصومین (ع) بوده و به یقین بیان آن مقصد و غایتی داشته است . وجود وجوه چندگانه در نمو...

بحث «ظاهر و باطن قرآن کریم» یکی از مباحث تأثیرگذار در تفسیر به‌شمار می‌آید. به ویژه بُعد باطنی آن که به سبب فراتر بودن از فهم عرفی از ظرافت‌ها و پیچیدگی‌های خاصی برخوردار است. سید محمدحسین طباطبایی از جمله دانشمندانی است که در زمینه ماهیت باطن قرآن کریم نظری درخور تحلیل و تأمل ارائه کرده است. از این‌رو در این مقاله تلاش شده تا معناشناسی بطون قرآن و زوایای آن و همچنین ارتباط بین ظاهر و باطن از دی...