جدالِ همواره ی خیر و شر در هستی و نبرد کیهانی نیک و بد، به هزارتوهای خودآگاه و ناخودآگاه مردمان هر سرزمینی راه یافته است. در گستره‎ی فرهنگ کهن ایران نیز این جدال، با نخستین جنگ کیومرث و اهریمن به جهان شاهنامه راه می‎یابد. اندیشه ی فردوسی در شاهنامه صلح جویانه است و او به هیچ روی، ستایش گر جنگ و ویرانی نیست. حکیم توس، فضیلت را در کشتار و غارت نمی‎بیند و با بینشی دادجویانه، در صورتی که ناگزیر ا...

روز و شب، سفید و سیاه، تاریک و روشن، ما در جهانی زندگی م یکنیم که بر پای هی این تضادها استوار است! نیک و بد، زشت وزیبا...! در آیین های ایران باستان این تضاد معانی گسترده و عمیقی یافته، تا آ نجاکه در آیین زرتشت )سپنتا مینو و انگره مینو( 1 به صورت عنصری واحد، آفرینش را بنا نهاد هاند. جدال شیروگاو یکی از قدیمی ترین نقوش بکار رفته در هنر ایران می باشد.نگارندگان با انتخاب دو اثر کشتن گاو در تخت جمشی...

علی رغم قدمت بسیار طولانی بحث و گفتگو در زمینه ی جامعه ایده آل، بسیاری از اندیشمندانی که قدم در این عرصه نهاده اند، در نهایت در یکی از دام های رویا پردازی یا تقلیل گرایی گرفتار آمده اند. با در نظر داشتن این نکته، تحقیق حاضر تلاش دارد تا ضمن اجتناب از اسارت در این دو دام، به مدد تئوری های تحلیلی در جامعه شناسی، مدلی را برای جامعه ایده آل طراحی کرده و سپس با استفاده از داده های تجربی، دوری و نزدی...

اخلاق در دین زرتشت، پیوند عمیقی با سرشت هستی دارد. اقتدار مطلق اهوره مزدا در جهان و نجات انسان در دین زرتشت، در گرو زیست اخلاقی انسان است. از این رو، این آرمان با رعایت تمام آنچه به عنوان اعتقادات، آیین و مناسک تلقی می شود، باید در ساحت های مختلف زندگی انسانی تحقق یابد. آدمی در هر رتبه و جایگاه، باید با تمام قوا همراه با رعایت اخلاق، تلاش کند تا امشاسپندان را در خویشتن، متوطن سازد و جهانی را که...

از آنجا که هنر هر ملتی ریشه در باورها و اعتقادات و اساطیر مردمان آن دارد و رمزگشایی آن نیازمند شناخت اسطوره های آنان است. در این پایان نامه سعی شده است تا با تعمق در مظاهر خیر و شرّ در اساطیر ایرانی، تجلیات آن را در تصویرگری ایرانی مورد بررسی قرار داد. ثنویت به مفهوم قبول دو مبدأ خیر و شرّ، از مشخصه ی آیین زرتشتی است. اصل تضاد در اندیشه ایرانی، بر مبنای طبیعی استوار بوده است. مهر طبیعت، باعث آسای...

این پژوهش به بررسی تأثیر عاملی ناگفته در مرگ اسفندیار می پردازد که تاکنون به آن توجه نشده است. بر این اساس، به این سؤال پاسخ داده می‏شود که تقدیر چگونه با پشتوانۀ ایزد مهر در تعیین سرنوشت اسفندیار ایفای نقش می‏کند. یکی از خویشکاری‏های ایزد مهر نگاه‏بانی از پیمان‏هاست و او کسانی را که به عهدهای خود وفا نمی‏کنند، به‏سختی مجازات می‏کند. گشتاسب نیز که پیوسته بر سر اعطای تاج و تخت به اسفندیار، با او...

این مقاله به بررسی جایگاه اشی (aši) در اندیشه ها و باورهای ایران باستان می پردازد. اشی را باید ایزدی پیش زردشتی دانست. او مینویِ پاداش در دین کهن آریایی است. نام او هم در گاهان ـ کهن ترین بخش اوستا ـ و هم در اوستای متأخر آمده است، با این تفاوت که در گاهان، اشی بیشتر به عنوان مفهوم انتزاعی به کار رفته است و بر مفاهیمی چون سهم و قسمت دلالت می کند، حال آنکه در اوستای متأخر او ایزدبانوی فراوانی و بر...

.

لازم است مفاهیم اساسی ای نظیر فرمالیسم، آنتی فرمالیسم، و فرمالیسم میانه رو که در این مقاله به کار رفته اند معرفی شوند. فرمالیست ها معتقدند که ارزیابی زیبایی شناختی یک اثر هنری معمولاً شامل توجه آگاهانه به ویژگی های حسی یا ادراکی آن می شود و نیازی به شناخت ویژگی های غیرادراکی آن نیست. از سوی دیگر، آنتی فرمالیست ها معتقدند که هیچ یک از ویژگی های زیبایی شناختی یک اثر هنری صوری نیستند. عده ای از فلا...

آنچه در این رساله با عنوان تقابل راستی و دروغ در شاهنامه، مـــــورد پژوهش قرار می گیرد؛ بررسی ریشه ای نبردهایی است که حماسه جاودان فردوسی را رقم می زند. در ظاهر، شاهنامه تقابلی است میان ایرانیان و تمامی کسانی که چشم طمع به خاک پاک ایران دوخته اند؛ امّا مراد حقیقی حماسه سرای طوس، بیان تقابلی است که در رویکردهای فکری و اخلاقی و عملی این دو گروه می توان یافت. تقابلی که گاه نبردهای جانفرسا و طولانی ...