یکی از محوری‌ترین عناصر داستان که طرح کلّی داستان بر اساس آن شکل می‌گیرد، پیرنگ است. در شناخت عناصر داستان، شناسایی عوامل مؤثّر بر انسجام پیرنگ و انطباق آن با عناصر داستانی اجتناب‌ناپذیر است. حیاتی‌ترین وجه پیرنگ، تحلیل شبکۀ علّی و معلولی در طول محور عمودی داستان است؛ به هر میزان که این شبکه در بافت داستان نفوذ داشته و پیشبرد داستان را بر عهده داشته باشد، طرح داستان از انسجام بیشتری برخوردار است. ...

عالمان غربی معمولاً ترتیب غیر خطی آیات را نشانی ازعدم انسجام و گسستگی متن قرآن دانسته اند؛ با این حال، به نظر می رسد طرح پرسش ِ انسجام و دیگر مفاهیم مرتبط با آن همواره یکی از ویژگیهای مهم متن قرآنی، یعنی«غیر خطی بودن» را از نظر پنهان داشته است. نگارنده بر این اعتقاد است که برای آشکار ساختن این ویژگی، آیات باید در رابطه با خداوندی در نظر آورده شوند که خود را در زبان همچون گوینده ای که کلامش آغاز ...

به رغم شهرت و اهمیّت حافظ، اطّلاع چندانی از جزئیات زندگی وی یا چگونگی سرودن اشعارش نداریم. محقّقان برای جبران کمبود منابع، یا به گفتارهای کلیشه ای تذکره نویسان اعتماد کرده اند و به تطبیق اشعار و تعابیر حافظ با آن موارد پرداخته اند یا آنکه به غزل های حافظ همچون سند بازگو کنندۀ زندگی و مسائل عصر تکیه کرده اند. اگر در برخی موارد از شخص یا حادثه ای نامی به میان آمده، سایر موارد را نیز با آن مطابقت کرد...

هدف محقق از این بررسی تاکید بر اهمیت نشان های گفتاری در انسجام متن است.به این منظور محقق رمان لرد جیم و ترجمه آنرا به عنوان پیکره تحقیق برگزید و به منظور بررسی تفاوتها بین نشان های گفتاری در متن انگلیسی و ترجمه آن با استفاده از نمونه گیری تصادفی پنجاه و هشت پاراگراف انتخاب شد که شامل تعدادی نشان گفتاری در هر دو متن بود. سپس نمونه های بدست امده با استفاده از مدل هالیدی و حسن(1976) مورد تجزیه و ت...

مقاله حاضر به بررسی و نقد نمایشنامه «مرگ فروشنده»، ترجمه بین زبانی آن به فارسی و ترجمه بین فرهنگی- بین نشانه ای آن به یک تله تئاتر ایرانی می پردازد. نمایشنامه از زبان انگلیسی به فارسی ترجمه شده و ترجمه فارسی مبنای ترجمه بین نشانه ای آن بوده است. بر این اساس نگارنده هر دو ترجمه را با متن های پیشین مربوطه مقایسه کرده و در هر دو ترجمه، نشانه هایی که مشخصاً کارکرد ایدئولوژیک دارند تعیین و بررسی شدند...

مقاله حاضر پس از ارائه گزارشی مختصر در باب رویکردهای سنتی و معاصر به مسأله نظم قرآن، با درپیش گرفتن روش توصیفی ـ تحلیلی، به بررسی رویکرد «میشل کویپرس»، قرآن‌پژوه بلژیکی معاصر خواهد پرداخت. وی با تکیه بر نظریه نظم متقارن که خود ریشه در بلاغت سامی دارد، به تحلیل بلاغی متن قرآن می‌پردازد. اندیشه نظم متقارن نشان خواهد داد که متن قرآن منسجم است و هر آیه درست همانجایی از متن که باید، قرار گرفته است. ...

در رویکرد زبان شناسی جمله جای خود را به متن داده است. در این رویکرد بین متن و جمله تفاوت وجود دارد. بنابراین باید مفهوم متن را از ویژگی های آن بشناسیم.یکی از این ویژگی ها پیوند و ربط است. منظور از پیوند آن است که بین اجزای مختلف متن قرار دارد. واحد تعیین پیوند ابزارهای آن می باشد. و منظور از ابزارهای ربط و پیوند شیوه ای است که به وسیله ی آن دو یا چند جزء ِ متن از نظر معنایی به یکدیگر مربوط می شو...

در این مقاله ابتدا به سطوح داستان و متن روایی و ویژگی های آن دو، سپس به همبستگی و تناظر میان این سطوح و فراکارکردهای هلیدی از دیدگاه زبان شناسیِ نقش گرا پرداخته می-شود. در این راستا، با اشاره به فراکارکردها و ویژگی های زبانی آنها، امتزاجِ عملکردهای سطوح روایی و فراکارکردها با ذکر پاره هایی از داستان حسنک، پی گرفته خواهد شد. به نظر می آید هریک از فراکارکردهای هلیدی در دو سطح داستان و متن کارایی...

انسجام مفهومی معنایی است که به روابط معنایی موجود در متن اشاره می کند و عملکرد آن، ارتباط یک بخش از متن با دیگر بخش های آن است. کشف این ارتباط معنایی جهت تفسیر یک متن بسیار ضروری است. در این پژوهش به بررسی عوامل انسجام در متون کشاورزی دانشگاهی رشته اصلاح نباتات پرداخته می شود. بدین منظور ابتدا از بین کتاب های کشاورزی دانشگاهی رشته اصلاح نباتات، چهار کتاب انتخاب گردید. سپس از میان پاراگراف های ا...

عوامل انسجام متن به عنوان یکی از دستاوردهای زبان‌شناسی نقش‌گرا، از ابزارهای کاربردی برای سنجش و تحلیل متن به شمار می‌آید. از جمله متونی که از دیرباز مورد توجة جامعة بین‌المللی واقع شده‌است و در عین حال، به دشواری و دیرفهمی شهره یافته، الکتاب سیبویه است. نظر به اهمیت این اثر در مطالعات زبان‌شناسی و ضرورت فهم دقیق و درست آن از یک سو، و اما و اگرهای موجود برای بازگردان این اثر به زبان فارسی از سوی...