تاریخ ملوک حیره از توابع امپراتوری ساسانی، عمدتا در موضوع درگیری ساسانیان و روم شرقی بررسی می­شود؛ در حالی‌که این فرمانروایان محلی به دلیل وسعت جغرافیایی قلمروشان، دارای روابط سیاسی، نظامی و اقتصادی گسترده‌ای با همسایگان خود بودند. مقاله حاضر با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی، درصدد پاسخگویی به این پرسش است که روابط ملوک حیره با سایر دول و قبایل شبه جزیره عربستان چگونه بوده‌است؟ یافته‌های پژوهش نشان م...

قدرت یابی امویان به دوره فتوح اسلامی در سرزمین شام باز می گردد. یزید بن ابی سفیان در دوران خلافت عمر بن خطاب به امارت دمشق منصوب گردید. پس از مرگ یزید، معاویه به امارت تمام شام دست یافت و در دوره ی خلافت عثمان بر قدرتش افزوده شد. وی موفق به تشکیل سپاه منظم و نیروی دریایی گردید و از این پس به فتح شهرهای روم شرقی در آسیای صغیر و جزایر آن دولت پرداخت. معاویه در سال 41 ق موفق گردید خلافت اموی را تأ...

مولانا جلال­الدین محمدبن سلطان العلما بهاء­الدین محمدبن حسین­بن احمد خطیبی بکری بلخی، که در کتاب­ها از او به نام­های «مولانای روم» و «مولوی» و «ملای روم» یاد کرده­اند، یکی از بزرگ­ترین و تواناترین گویندگان متصوفه و از عارفان نام­آور و ستاره درخشنده و آفتاب فروزنده آسمان ادب فارسی، شاعر حساس، صاحب اندیشه و از متفکران بلامنازع عالم اسلام است. در این نوشتار سعی بر آن است که علاوه بر بیان اندیشه­ها...

چکیده پژوهش حاضر درصدد است مناسبات حکومت خاراسن در جنوب میان رودان را با پادشاهی اشکانی و امپراتوری روم بسنجد. خاراسن با اهمیت منحصر بفرد خود تاثیر زیادی در روابط این دو قدرت بزرگ و رقیب داشته است. شناخت بیشتر این روابط از لابلای کاوش‌های باستانشناسی این منطقه‌ی باستانی که اطلاعات بسیار محدود و اندکی راجع به آن وجود دارد امکان‌پذیر خواهد بود. یافته‌های پژوهش که مبتنی بر مطالعات سکه‌شناسی، باس...

نخستین شاهان حکومت ساسانی اندیشه احیای امپراطوری هخامنشی را همچون ابزاری برای کسب مشروعیت، توجیه حاکمیت و تثبیت قدرت سیاسی خویش به کار گرفتند. با استفاده از این اندیشه و تفکر شاهان ساسانی با معرفی خود به عنوان وارثان و جانشینان قانونی و مشروع هخامنشیان، مدعی مالکیت بر مرزهای آبا و اجدادی خویش شدند. از سویی شواهد نشان می‌دهد که اشکانیان در انتقال این ایده به ساسانیان نقش زیادی داشتند. دراین مقا...

چکیده در آثار هنری برجای مانده از ایران باستان، تنها در دوره ی اشکانیان با مجسمه و گاهاً نمونه هایی عظیم-الجثه از آن، به تبع وجود هنرِ مجسمه سازی در میان سلوکیان؛ حاکمان پیش از اشکانیان، مواجه ایم. در تحقیق پیش رو با بررسی مجسمه ها و نقوش برجسته ی اشکانی که نمایانگر سیر تحول و تطوّر فرهنگی این دوره ی چهارصد ساله ی تاریخی اند، علاوه بر معرفی و بررسی مجسمه ها و نقوش برجسته ی اشکانیان به خصلت های س...

آناتولی از دیر باز پذیرای اقوام و نژادهای مختلف بود و حضور اقوام و نژادهای مختلف تنوع فرهنگی خاصی به این سرزمین بخشیده بود. نبرد ملازگرد و ورود ترکان تازه مسلمان به آناتولی و شکل گیری حکومت سلجوقی روم در این منطقه نقطه ی عطفی بود در رونق تصوف در این سامان. بی تردید یکی از تاثیر گذارترین گروه های فرهنگی در آناتولی دوره ی سلجوقیان روم، طریقت های صوفیه بودند که در میان سلاطین، امرا و بزرگان و تود...

از جمله بناهای مهم نقش رستم در نزدیکی تخت جمشید که از نظر مذهبی وتاریخی دارای اهمیت بسیار است کعبهی زرتشت میباشد. بنای کعبه زرتشت اگر چهمربوط به عصر هخامنشی است ولی کتیبههای شاپور اول و کرتیر بر دیواره این بنا سبباهمیت بیشتر آن برای شناخت تحولات عصر ساسانی شده است. اهمیت کتیبه تاریخیشاپور اول که به سه زبان پهلوی اشکانی، پهلوی ساسانی، و یونانی نگاشته شده اطلاعاتگرانقدری را مربوط به عصر ساسانی در...