با افزایش وابستگی اقتصادی جهان به منابع انرژی هیدروکربنی، دامنه دار شدن تنش ها در خاورمیانه و ظهور روسیه به عنوان یک بازیگر اصلی در بازار انرژی جهان، نفت و گاز دریای خزر و مسیر های انتقال آن به بازارهای مصرف، بیش از پیش مورد توجه قدرت های بزرگ صنعتی قرار گرفته است. در این میان، جمهوری اسلامی ایران در مناسب ترین موقعیت جغرافیایی برای انتقال منابع این کشورها به بازارهای مصرف قرار گرفته است، اما ا...

هدف این پژوهش پاسخ گویی به این سوال است که نقش سیاست نظامی- امنیتی آمریکا در آسیای مرکزی بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران چگونه است. با این فرض که امنیت ملی ایران از سیاست های آمریکا در آسیای مرکزی تاثیرپذیری دارد. در این راستا اهداف دیگری از قبیل شناسایی اهداف سیاسی، اقتصادی، استراتژی آمریکا در منطقه، منطق و نگاه حاکم بر کاخ سفید نسبت به ایران هم مورد بررسی قرارگرفته است. اهمیت ژئوپلیتیک آسی...

یکی از زنده‌ترین و البته پیچیده‌ترین وقایع حقوقی- سیاسی منطقۀ خزر را می‌توان رژیم حقوقی حل‌نشدۀ دریای خزر به‌حساب آورد. دریای خزر به‌عنوان یک دریای بسته از گذشتۀ پرفراز‌و‌نشیبی در زمینه رژیم حقوقی خود برخوردار بوده و شاید نتوان چشم‌انداز مشخصی از آیندۀ آن را ترسیم کرد. در حال حاضر کشورهای حاشیۀ خزر در زمینۀ محیط زیست و محدودۀ آب‌های سرزمینی و منطقۀ ویژۀ ماهیگیری به توافقات نسبتاً مشخصی دست یافته...

منطقه خزر در وضعیت ژئوپلیتیک قدیم خود در دوره اتحاد شوروی در موقعیت حایل بین حوزه نفوذ دو ابرقدرت قرار داشت. ولی پس از فروپاشی شوروی به دنبال بروز ساختارهای جدید و ظهور سه کشور نوظهور در منطقه، مناسبات جدیدی بین حوزه های جغرافیا، قدرت و سیاست بر این منطقه حکمفرما شد. این مناسبات جدید منافع ایران در خزر را دچار تغییرات جدی کرد و تعریف های جدیدی از منافع ژئوپلیتیکی ایران در خزر را پدید آورد. دولت...

چکیده مقدمه: سلامت و بهداشت آب دریا و دریاچه با کیفیت آب رودخانه ها و آلاینده های منتهی به آن ارتباط مستقیم دارد. اغلب منابع آب های سطحی در حاشیۀ دریای خزر، بر اثر دفع نامناسب فاضلاب های شهری، کشاورزی، صنعتی و غیره، دارای آلودگی بیش از حد مجاز هستند. هدف: تعیین میزان بارآلودگی میکروبی آب شناگاه های تابستانی نوار ساحلی دریای خزر در استان گیلان مواد و روش ها: در این مطالعۀ توصیفی، از شش منطقۀ نوا...

ابریشم،یکی از اقلام صادراتی ایران از گذشته‌های دور بخصوص از میان صفویه تا اواخر دورهء قاجاریه‌ به حساب می‌آمد.این فرآورده در عصر قاجار به لحاظ تولید،کمیت و کیفیت،فراز و نشیبهای زیادی داشته‌ است.با این وجود،نقش و اهمیت بنیادی آن را در تجارت ایران نباید نادیده گرفت.ابریشم در کنار محصولات‌ دیگری نظیر پنبه و پوست،نقش مهمی در مناسبات بازرگانی ایران ایفا می‌کرده است.بخشی از تجارت ابریشم‌ ایران،از طری...

پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال 1991 میلادی و استقلال جمهوری های آسیای مرکزی، کشورهای حوزه دریای خزر از دو به پنج کشور افزایش یافته و از آن زمان، این کشورها (شامل آذربایجان،ایران،ترکمنستان،روسیه و قزاقستان) به جهت برخورداری از ذخایر عظیم معدنی، نفت و گاز مورد توجه ویژه جهانیان قرار گرفتند. لذا ایران با درک شرایط جهانی برای همگرایی، منطقه ساحلی دریای خزر را به عنوان حوزه تعامل منطقه ای م...

این پژوهش با بررسی یکی از فراگیرترین دوره­های بارشی کشور در سال­های گذشته (روزهای 6/8/1381 تا 5/10/1381)، به تحلیل همدید و دینامیک سنگین­ترین خوشه بارش این دوره (15/9/1381 تا 20/9/1381) با رویکرد محیطی به گردشی می­پردازد. در این دوره بیش از 60 درصد از ایستگاه­های کشور شاهد بارش چشمگیری بودند و رویدادهای بارشی سنگین متعددی نیز در سواحل جنوبی خزر ثبت شدند. بعد از ترسیم نقشه­های همبارش روزهای مورد...

منطقه دریای خزر دارای ذخایر نفت و گاز اثبات شده ای معادل 65 تا 75 میلیارد بشکه نفت خام می باشد. ازاین رو تحت تاثیر فروپاشی شوروی و افزایش روزافزون تقاضای جهانی انرژی، اهیمت ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک زیادی کسب کرده است. به گونه ای که طبق پیش بینی های انجام شده ، درسال 2020 ، 5/3 درصد عرضه جهانی نفت و 6درصد عرضه جهانی گاز را به خود اختصاص خواهد داد. در خصوص ایران، منابع مذکور به سه شیوه پتانسیل تقو...

تحقق اهداف روسیه برای تسلط بر هندوستان، مستلزم عبور از خاک ایران و سلطه بر بخشهای مهم، از جمله سواحل دریای مازندران بود. این امر در دوره پتر کبیر سرعت و سازماندهی بیشتری پیدا کرد و باعث شد حملات مکرری به سواحل خزر ایران صورت گیرد. فساد و ناتوانی هیئت حاکمه و سوء سیاست قاجارها که منجر به کشمکش پیوسته با ترکمنها می شد، از یک سو و ممنوع بودن ایران از داشتن نیروی دریایی در دریای مازندران به موجب ع...