اتّخذ مفهوم النص أبعاداً خاصَّة لیکون تعبیراً عن المحور الأساس الذی یدور علیه الأدب بشکل عام والبلاغة بشکل خاص، ومن بین النصوص، یحظی النص الدینی بحساسیة بالغة، کونها مرشّحاً لتأویلات شتی، وکثیراً ما تکون هذه التأویلات نفعیة تُستغل لصالح أفراد وجماعات وأحزاب، فی ما یتخذونه من المواقف، وهذا بدوره یؤدی إلی خلخلة فی النظام الفکری السائد علی المجتمع وبالتالی ینقض الغرض الذی جاءت لأجله رسالات السماء. ومن هذا ...

تمیز مؤیّد الدین أو الداعی الشیرازی فی طرحه للفکر الإسماعیلی ذلک بأسلوبه المؤثر والبلیغ معتمداً علی الحجج التی تؤید صحة اعتقاده بالفکر الإسماعیلی، فعمل – من خلال الشعر والنثر - داعیة ومرشدا یعلّم الناس أصول العقیدة ویستعیر بعض خیاله الدینی من القرآن، وقد حاول هذا البحث بیان السمات التی تمیز شعر مؤیّد الدین الشیرازی وعوامل ازدهار الشعر المذهبی فی العصر الفاطمی، کیف کان المؤید الشیرازی شاعراً فیلسوفاً،...

بحسب وجهة النظر الطائفیة الشیعیة أو السنیة لقد تم تصویر علاقات الإمام علی (ع) مع الخلفاء بأنها متناقضة للغایة حیث تم تصویرها فی بعض الأحیان بأنها علاقات حمیمة جدًّا أو العکس تمامًا. وإحدى الحالات التی ذکر فیها رأی الإمام علی (ع) عن الخلفاء بشکل صریح هی الخطبة الثالثة من نهج‌البلاغة المعروفة باسم الشقشقیة حیث اعتبر بعض العلماء والمؤرخین السنة أن هذه الخطبة مجعولة من قبل الالشریف الرضی. (٤۰٦ق) ومع ذ...

کارکرد منابع تاریخی قرون متقدم اسلامی در تعین‌بخشی به تصور مسلمانان دوره‌های مختلف از سنت اسلامی و تعریف راست کیشی اسلامی موجبات اهمیت نقد تاریخی این متون می‌شود. مسئله مقاله حاضر بررسی این وضعیت در البدء و التاریخ به‌عنوان نمونه‌ای از این متون است که نه‌تنها مشمول این شکل از اهمیت قرار می‌گیرد بلکه متأثر از ساختار جدلی آن نقش و اهمیت ثانویه‌ای نیز دارد؛چراکه با تحلیل و بازشناسی ساختار استدلال‌...

إن التناص مصطلح حدیث یدلّ علی تفاعل النصوص معا یعنی أن النص یحتوی علی نصوص کثیرة شکلت النص الجدید، فالکتابة نتاج لتفاعل عدد کبیر من النصوص المخزونة فی الذاکرة القرآنیة. ما زال القرآن الکریم و مضامینه و قصصه من أهم مصادر فی الأدب العربی و استلهم آلأدباء حدیثا و قدیما من هذا المصدر الملهم الذی یحتوی علی اسرار و قابلیات کامنتین فی دلالات الفاظها و تعابیرها. فإستلهم ابن طفیل من القرآن الکریم کالنص...