در قلمرو تاریخ­نگاری و نقد تاریخی توجه به بینش و روش مورخ امری ضروری است. بینش و روش در تاریخ­نگاری دو مقوله تفکیک‌ناپذیر و مرتبط با یکدیگرند. شناخت مورخ و اثر تاریخ­نگارانه­ی او مبنای شناخت زمانه اوست و فهم متون تاریخ­نگارانه در هر عصری مستلزم شناخت عناصر روشی و بینش حاکم بر متن تاریخی است. نوشتار حاضر بر مبنای روش توصیفی- تحلیلی به بررسی بینش و روش مروی، نویسنده عالم آرای نادری، اختصاص دارد....

محمدکاظم‌مروی(متولد1133 ه. ق.) یکی از تاریخ‌نگاران عصر افشاریه است که در کتاب عالم‌آرای نادری به بازگویی مهمترین ویژگی‌های هویت دینی جامعه ایرانی اهتمام ورزیده است. این پژوهش می‌کوشد باشناخت دیدگاه محمدکاظم مروی درموضوع «خودی-دیگری» مذهبی، تاثیر هویت دینی و بازتاب آن را درمحتوا و روش تاریخ‌نگاری عالم‌آرای‌نادری بازجوید. ازاین‌رو، برای تحقّق این هدف،پرسش‌های زیرمطرح است: مهم-ترین مؤلفه‌های «خودی-...

ایلات و عشایر از نیروهای سیاسی-اجتماعی مؤثر در تاریخ ایران بوده اند و بسیاری از سلسله های حکومتی ایران،خاستگاه ایلاتی داشته اند و ساختار نیروهای نظامی نیز عمدتا عشایری بود.با این حال،جابجائی و کوچ در اجباری ایلات نیز از مسائل تاریخ ایران بویژه از صفویه به این سو بوده است. در این نوشتار،به روند و چگونگی،اهداف،علل و انگیزه های سیاسی-نظامی کوچ و اسکان اجباری تیره های مختلف عشایر ایران در دوره های ...

هدف: مقالۀ حاضر در صدد تبیین و شناساندن یکی از انواع سند به نام «پروانچه»  و تحلیل جایگاه آن در میان مجموعۀ اسناد تشکیلات اداری آستان قدس در دورۀ صفویه است. روش/ رویکرد پژوهش: این پژوهش به روش توصیفی – تحلیلی بر پایۀ منابع کتابخانه ای و با بررسی پروانچه های موجود در اسناد تشکیلات اداری آستان قدس، انجام شده است. یافته ها و نتایج پژوهش: یافته ها نشان می دهد پروانچه، توسط شاه صفوی صادر می شد و مضم...

   هدف:دوره افشاریه دورانی است که نظام اداری آن کمتر مورد توجه قرار گرفته است. توجه به اسنادی که از این عصر باقی‌مانده می‌تواند محقق را در جهت رهیابی به برخی اطلاعات یاری رساند. بر همین اساس، فرمان‌های نادرشاه ­افشار مورد بررسی قرار گرفت تا ساختار سندی فرمان‌های آن و ویژگی‌های فرمان‌نویسی این دوره مشخص شود و وجوه همسان یا متمایز آن با دوره صفوی آشکار شود. روش/رویکرد پژوهش: شناسایی و گردآوری اسن...

ایلات و عشایر از نیروهای سیاسی-اجتماعی مؤثر در تاریخ ایران بوده‌اند و بسیاری از سلسله‌های حکومتی‌ ایران،خاستگاه ایلاتی داشته‌اند و ساختار نیروهای نظامی نیز عمدتا عشایری بود.با این حال،جابجائی و کوچ‌ در اجباری ایلات نیز از مسائل تاریخ ایران بویژه از صفویه به این سو بوده است. در این نوشتار،به روند و چگونگی،اهداف،علل و انگیزه‌های سیاسی-نظامی کوچ و اسکان اجباری تیره‌های‌ مختلف عشایر ایران در دوره‌ه...

چکیده در پی سقوط اصفهان توسط غلزایی‌های قندهار در سال 1135 ﻫ.ق که به منزلة پایان قدرت سیاسی صفویان بود، سرداری از خراسان به نام نادر توانست با تکیه بر فراست ذاتی و ازهم گسیختگی‌‌سیاسی در جغرافیای ‌‌پهناور ایران در کنار طهماسب دوم، بر رقبای‌‌داخلی و متخاصمان خارجی (افغان‌ها، عثمانی‌ها و روس‌ها) غلبه و دگرباره حکومت صفویان را احیاء نماید. بی‌‌تردید، نادر علاقه‌ای به احیاء مجدد حکومت ازهم گسیختة ص...

جریان تاریخ نگاری در ایران که از روزگار ساسانیان و با نگارش آثاری چون خدای نامه و کارنامه اردشیر بابکان آغاز شد، تا دوره قاجار نیز ساختمان و شاکله ی اصلی خود را حفظ کرد. در عین حال در این دوران طولانی، نگارش و نگرش آن از زمینه و زمانه ی تاریخی تاثیر پذیرفت. اما با چشم پوشی از تغییرات کوچک می توان آن را جریانی پیوسته و بدون تحول در نظر گرفت. تغییر اساسی در تاریخ نگاری ایران تنها از روزگار افشاری...

از انواع اشکال زندگی اجتماعی در کشور ما یکی از آنها کوچ نشینی و ایل نشینی بوده است که در حوادث تاریخ سیاسی نیز تاثیراتی از خود به جا گذاشته اند. منطقه ورامین در جنوب شرق استان تهران یکی از مناطقی است که در مسیر تاریخ مورد توجه حکومت ها بوده و از این منطقه برای اسکان و یا مهار عشایر استفاده نموده اند. در این تحقیق سعی شده است که ایلات و عشایر منطقه ورامین در دوره های افشاریه و زندیه و دوره قاجا...

چکیده ندارد.