فولکلور آیینه یا گواهینامۀ فرهنگ مردم است؛ ازهمین رو، آگاهی از تاریخ و فرهنگ هر ملتی نیازمند شناخت عمیق فولکلور آن است. این مقاله برآن است تا ویژگی های فولکلور منطقۀ بدخشان را تبیین و بررسی کند. یکی از خصوصیت های برجستۀ فولکلور کوهستان بدخشان، دوزبانی بودن آن است. ضرب المثل ها، مقال ها، چیستان ها و سرودها یک قسمت به زبان های پامیری و بخشی دیگر به زبان تاجیکی در بین این مردم موقعیت پیدا کرده اند...

چکیده«نخودی» از افسانه های معروف سحر و جادو ایرانی است که ده ها روایت آن در مناطق مختلف وجود دارد. در این قصّه، موجودی نیمه و کوچک با کمک حیوانات وحشی موفق می شود حق خود را از شاه بگیرد. جز روایت های ایرانی، ده ها روایت در ادبیات کودک جهان از این داستان دیده می شود و معادل تیپ 700 و 715 جهانی آرنه تامسون است. تمام روایت ها آغازی واحد دارند که تولد قهرمان است و با کنش های متفاوت ادامه می یابند. د...

خواص مغناطیسی بعضی از کانی های آهن را در زمان های بسیار قدیم شناخته بودند. در افسانه ­های چینی به عقربه­ ای مغنایسی بسیار ساده که برای تعیین جهت در روی زمین، در 4000 سال پیش به کار می ­رفته، اشاره شده است. در اروپا خواص عقربه مغناطیسی را از سده 11 به بعد می­ شناختند و در سده 13 نخستین نوع ساده قطب­ نما را ساخته­ اند. اختراع قطب­ نما در عصری که زیاد به اکتشاف جغرافیایی پرداخته بودند، کمک زیادی ب...

عبّاس معروفی با آفرینش بیش از سی داستان کوتاه و چند رمان توانسته است جایگاه ویژه‏ای در بین داستان‏نویسان سه دهه اخیر پیدا کند. در این مقاله ابتدا تعریف مختصری از اسطوره به دست داده‏ایم و هدف از به‏کارگیری آن را در آثار داستانی معروفی توضیح داده‏ایم و در نهایت نقش آن‏ها را در نوشته‏های وی بررسی کرده‏ایم. انتظار می‏رود خواننده با مطالعه این مقاله به نتایج زیر دست یابد: - معروفی، با تسلّط کافی بر اد...

افسانه ها، قسمی از فرهنگ عامه و جزء میراث اجتماعی و فرهنگی هر جامعه است که با انتقال از نسلی به نسل دیگر تداوم می یابد و به عنوان جزئی جدایی ناپذیر همه فرهنگ ها و تمدن های ابتدایی و امروزی قرار می گیرند. یکی از مفاهیم قابل بررسی در افسانه ها بررسی و شناخت مقوله توتمیسم است که به عنوان یکی از ادیان ابتدایی شناخته شده بشر، هنوز هم می توان ریشه های آن را در فرهنگ و اساطیر جوامع مختلف جستجو کرد. ...

عبّاس معروفی(1336) نویسنده ی معاصر، در آثار خود -اعمّ از رمان، داستان کوتاه و نمایشنامه- توجّه و اهتمام ویژه ای برای اسطوره ها، چه اسطوره های انسانی(فرا ملّی/ازلی ابدی) چه اسطوره های ملّی قائل است. توجّه و اهتمامی آگاهانه-عامدانه تا بدان جا که بنمایه های اصلی برخی آثار وی، بر مبنای یکی از اسطوره ها بنا نهاده شده است. معروفی، در ارتباط با پاره ای از دردهای انسانی، آنچه با سرشت و سرنوشت انسان، در اعصار...

کندوکاو در روش های درهم تنیدۀ اسطوره، افسانه و روان شناسی بسیاری از لایه های پنهان و ناخودآگاه موجود در اسطوره ها و افسانه ها را برای ما آشکار می کند. تولد نمادین یکی از بُن مایه های مکرر است که در کهن الگوی قهرمان اتفاق می افتد. در این بن مایه شاهدیم که چگونه عناصر کیهانی کودکی را که به شکلی نمادین متولد شده، پشتیبانی می کنند. کار اصلی کهن الگوی قهرمان، آماده ساختن قهرمان برای پذیرش تکالیف بزرگ...

یکی از راه­های شناخت باور­ها و عقاید هر ملتی، بررسی نماد­ها و نهادهای اسطوره­ای آن ملت­ها است که از ژرفای ذهن و ضمیرشان سرچشمه گرفته و در تاریخ و هنر و ادبیات آنان جاری و باقی گشته­اند. از مهم‌ترین     راه­های بقای اساطیر کهن می­توان به تغییر شکل یافتن آنان به صورت قصه­ها و داستان­های عامیانه اشاره نمود که با کارکرد فرهنگی خود به حیات انگاره­های اساطیری به عنوان پیکره­ای زنده و پویا مدد­رسان هس...

سلسله گورکانی هند با پادشاهی بابر آغاز گردید و با حکومت امپراتوران هنر دوست پس از وی به عنوان یکی از دوره های طلایی نگارگری هند جاودانه شد. همایون شاه ـ پسر بابر ـ پس از به سلطنت رسیدن برای تثبیت قدرت نظامی به دربار شاه تهماسب پناهنده شد و پس از آشنایی با نگارگران کتابخانه سلطنتی همچون میرسیدعلی، میرمصور و خواجه عبدالصمد شیفته سحرآفرینی ایشان شده آنان را به کتابخانه سلطنتی خویش دعوت نمود و بدین...