شیخ بهایى(ره) دانشمندى است عمیق و داراى ابعاد مختلف فقهى، اصولى، تفسیرى، حدیثى، ریاضى، معمارى و غیره.شاهکارهاى او در هر یک از این ابعاد نیازمند پژوهش‏هاى متعدد و متنوع است. این مقاله درآمدى است بر فقه پژوهى.او در چند بعد: ساختار فقه، نقش قرآن و حدیث و رابطه این دو در فقه، نقش اصول فقه، جایگاه علوم حدیث به ویژه رجال.و در نهایت، نوع توجه او به اقوال فقها. پس از این پنج محور، نگاهى به یک نمونه از...

از آنجا که نظام و چهارچوب کلی تعلیم و تربیت هر جامعه ای برخاسته از ارزشها، فرهنگ خواستها و ایده آلهای حاکم برآن اجتماع است و بهترین راه بدست آوردن و اطلاع یافتن از ارزشها، فرهنگ، خواستها و ایده آلهای یک ملت و یک اجتماع ، مراجعه به آرا و اندیشه های متفکران و اندیشمندان آن جامعه می باشد، در این تحقیق جهت آشنایی با آرا تربیتی شهید مرتضی مطهری بعنوان متفکر و دانشمندی صاحبنظر در عصر حاضر برآن بوده ا...

پیوندهای دو دانش فقه و تفسیر از زوایای گوناگون مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.  آغاز پیدایش دانش فقه و تفسیر به زمان پیامبر(ص) باز می گردد. این دو دانش، در یک مسیر پدیدار شدند و رشد و نمو یافتند، افزون بر پیوند تاریخی فقه و تفسیر، هر دو دانش، از مبادی و دانشهای مشترک بهره می جویند. از یک سو، اسباب نزول، اصول فقه، دانش الفاظ و قواعد زبان و مبادی کلامی از جمله مبادی مشترک تفسیر و فقه به حساب می ...

زبان همواره پدیده مهمی برای بشر بوده است. آرمان اجتماعی زیستن انسان و ارتباط جمعی او با زبان به انجام می رسیده است. لذا زبان برای او ابزار مهمی تلقی می شده است. درستی و نادرستی اندیشه به خود فرد اندیشمند میبوط بود و زبان فقط ابزار انتقال دهنده اندیشه و اندیشه همیشه جان تازه در کالبد مرده زبان می دمید. تحقیق حاضر به مقایسه تطبیقی دو علم معناشناسی معاصر و علم اصول فقه و اشتراک و افتراق مبانی و مس...

قطع، نقش معرفتی مهمّی در اصول فقه شیعی دارد و «کاشفیّت ذاتی قطع از واقع» یکی از اساسی ترین علل اهمیّت قطع است. مقاله‌ حاضر با ارزیابی جایگاه و مبانی حجیّت قطع در نظام اصول فقه شیعی، می‌ کوشد تا کاشفیّت ذاتی قطع از واقع را نقادانه تحلیل کند. در این راستا، با استفاده از مبانی معرفت ‌شناسی مدرن و تمایز میان «بود» و «نمود» در اندیشه‌ کانت، اثبات می ‌کنیم که «کاشفیّت ذاتی قطع از واقع» ایده‌ قابل دفاعی نیس...

هدف پژوهش حاضر تبیین رهیافت نظام  سیاسی- حقوقی اسلام در رفع تعارض قوانین بود. در این راستا و با روش توصیفی-تحلیلی، قدرت سیاسی در ایدئولوژی‏های حکومت، پیشینه‏ی قدرت سیاسی و نسبت آن با مبانی حقوقی، اهمیت بحث تعارض قوانین در پایداری قدرت نرم، تعارض قوانین و نسبت‌سنجی گزاره‌ها، روش فطری اصول فقه در رفع تعارض، استدلال بر رفع تعارض قوانین، تطبیق روش فطری اصول فقه و استنتاج نظام رفع تعارض قوانین مورد ...

عنوان «اجتماع پایدار»، برای اولین بار در قالب چهارچوب مفهومی توسعه پایدار و به عنوان هدف غاییِ بعد اجتماعی توسعه پایدار طرح شد. تا کنون پژوهش های زیادی به این مهم پرداخته اند که یک اجتماع پایدار چه مشخصات و ویژگی‎هایی دارد و شهرسازی چگونه می تواند به خلق یک اجتماع پایدار کمک کند. اما در این میان آن چه مغفول مانده است بازروایی محلی این مشخصات در پرتو جهان بینی غالب و بستر فرهنگی جامعه ماست. پر وا...

فقه سیاسی به مثابة شاخه‌ای از اندیشه و فهم سیاسی اسلام، با تکیه بر روش‌شناسی اجتهاد، مربوط به ادارة مسائل اجتماعی و سیاسی کشور و مشتمل بر دستورها، احکام و راهکارهایی در زمینة عرصه‌های گوناگون قدرت، نظام، سیاست و اجتماع است. این دانش فقهی دارای هویت جمعی است که رسالت سامان دادن به زندگی اجتماعی و سیاسی را برعهده دارد. یکی از مصادیق مهم فقه سیاسی «امر به معروف» و «نهی از منکر» است که برای تحقق اه...

در میان علوم لازم برای دانش فقه، سنّت و احادیث اهل بیت(ع)مهم‌ترین منبع و علوم مورد نیاز بعداز قرآن کریم و به عنوان یکی از پایه‌های ضروری اجتهاد به شمار می‌آید.با توجّه به نقش عمدة آن در فقه، مقالة پیش رو درصدد است تا با تکیه بر سنّت و احادیث موجود و مطالعة دانش فقه به کارکردهای سنّت در این دانش دست یابد. بدین منظور، ضمن تبیین برخی از مبادی تصوّری و تصدیقی دانش فقه، تحقیق و تتبّع خود را در دو حوزة فقه...