استعاره از منظر زبان‌شناسی شناختی، نه تنها ابزار زیبایی شناسی، بلکه به عنوان ابزار فرازبانی شناخته می‌شود که نظام مفهومی انسان را شکل داده و اندیشه،رفتار و زبان او را جهت می‌بخشد؛ بر این اساس استعاره بخش گسترده‌ای از ارتباط‌های گفتاری را تشکیل داده و نمود آن در تجارب زندگی روز‌مرۀ بشر مشهود است. در اندیشه‌‌های دینی نیز استعاره‌ها جهت درک مفاهیم انتزاعی نقش محوری دارند. مفهوم «بهشت» درهمۀ ادیان ...

نشانه‌های بلاغی، نقشی برجسته در فرآیند شکل‌گیری محتوا دارند و متناسب با محدودۀ رمزگانی بافت متنی از آن‌ها استفاده می‌شود. شمس لنگرودی از شاعران معاصر ایران است که در شعرش متناسب با محتوا و هدف، استفاده­ای قابل بررسی از نشانه‌های بلاغی دارد. با توجّه به ارتباط بارز عاشقانه­های شمس با این نشانه­ها، مقالۀ حاضر به روش توصیفی- تحلیلی، نشانه‌های بلاغی پرکاربرد و نقش و کارکرد تعیین کنندۀ آن‌ها را در شع...

تشبیه و استعاره، از صنایعِ مهم ادبی محسوب می‍شوند که در تبیین و رفع ابهام از مفاهیم مبهم و پیچیده نقشی مهمی دارد. گرچه استعاره‍‌ها بیشتر در زمرۀ صنایع ادبی به‌حساب می‌آیند و ابعادِ زیبایی‌شناختیِ آن‌ها شناخته‌شده‌تر است، اما در دورۀ مدرن توانسته‌اند راه خود را به دنیای علم نیز باز نمایند و نقشی تأثیرگذار در اکتشافاتِ برجستۀ علمی در دوران معاصر داشته باشند. با توجه به اهمیتِ مقولۀ «پیچیدگی» در مطالعا...

شکل‌گیری دین اسلام همچون همۀ دیگر جنبش‌های بزرگ و تاریخ‌سازْ مرهون ازجان‌گذشتگی‌های فراوان بود. این‌گونه، از نخستین روز‌های آنْ مرگِ ایثارگرانه برای پیش‌بُردِ آرمان مقدسْ ارزشی مهم تلقی شد. برای اشاره به این مرگ در قرآن استعارۀ «مرگ در راه خدا» کاربرد یافت؛ استعار‌ه‌ای که کاربرد گستردۀ خود را برای دلالت بر این معنا به نفع تعبیر دیگری از دست داد و از گذشتۀ دوری که زمان دقیقش را هنوز نمی‌دانیم، تعبیر «...

رورتی در بازسازی تاریخی خود از فعالیت فلسفی، معتقد است همواره یک تلقی نادرست از فلسفه در تاریخ فلسفه وجود داشته است که هدف فلسفه را دستیابی به دانشی جاودان و گرفتار تلاشی مذبوحانه برای رسیدن به هدفی به نام "حقیقت" یا "واقعیت" می‌شمارد. او با استفاده از استعارۀ ادراکی آینۀ طبیعت معرفت‌شناسی بعد از دکارت را حول دو محور مبناگرایی و بازنمودگرایی مورد نقد قرار می‌دهد و رویکرد بدیلی را با عنوان رفتار...

مقالۀ حاضر به بررسی تطبیقی استعار‌ه‌های مفهومی عشق در زبان شعر و زبان روزمره می‌پردازد. این مقاله درصدد یافتن پاسخ این پرسشها است که مفهوم‌سازی عشق در دو گونة شعری و عادی فارسی معاصر چه شباهت‌ها و تفاوت‌هایی با هم دارند. همچنین، به فرض وجود شباهت ساختاری، چه عواملی موجب تفاوت و تمایز استعاره های شعری از استعاره های قراردادی در زبان روزمره می شود. بدین منظور، عبارات استعاری از زبان روزمره و اشعا...

عوامل مختلفی در شکل‌گیریِ واژه‌ها در جامعۀ زبانی دخیل‌اند. محیط پیرامون گویشوران، ارتباط با طبیعت و اقلیمِ منطقۀ زندگی ازجمله این عوامل‌اند. زبان‌شناسی زیست‌محیطی یکی از گرایش‌های کاربردی جدید است که به بررسی ارتباط میان زبان و محیط طبیعی-اجتماعیِ گویشوران آن زبان می‌پردازد. ایران تنوع فراوانی در زیست‌بوم‌های طبیعی دارد؛ با توجه به ارتباط تنگاتنگ مردم ایران، به‌ویژه در گذشته با زیست‌بوم‌های پیرامو...

الف. موضوع و طرح مسئله (اهمیت موضوع و هدف): نظریه معاصر استعاره می¬کوشد که به استعاره با نگاهی بیش از ابزاری در جهت زیبایی آفرینی و شکوفایی بلاغی بنگرد و نقش آن را در زبان مورد توجه قرار دهد. ب. مبانی نظری شامل مرور مختصری از منابع،چارچوب نظری و پرسشها و فرضیه¬ها: در این پژوهش استعاره به عنوان مبنای تفکر و شناخت و همچنین زیربنای کاربردهای زبانی درنظر گرفته شده است و در چند گروه اصلی نظامهای ا...

تمثیل یکی از مهم­ترین آرایه­های بیانی و شیوه­ استدلال هنری و ذوقی است که هدف آن انتقال بهتر معنا و مفهوم به مخاطب است. تعریف ادبا دربارۀ تمثیل تا حدودی با هم متفاوت است؛ گروهی آن را تشبیه مرکب با وجه شبه مرکب دانسته­اند، گروهی ضرب­المثل را در گروه تمثیل قرارداده و عده­ای اسلوب­المعادله و بعضی، داستان­های تمثیلی را تمثیل گفته­اند، با همۀ اختلافات مذکور، نگارندگان، حکایات تمثیلی عرفانی دربارۀ ناس...

چکیده قرآن کریم به دلیل ساختار و ویژگی های منحصر به فرد خود، همواره حضور گسترده و اثرگذاری در شعر شاعران و ادیبان داشته و یکی از متون پرکاربرد در آفرینش های ادبی به شمار می آید؛ از این رو در اغلب متون شعری شاعران- گذشته و معاصر- شاهد حضور آیات الهی و آموزه های قرآنی هستیم.صلاح عبدالصبور ، از جمله شاعران معاصر عرب است که از قرآن کریم در زمینه های مختلفی از جمله واژگان زبانی، محتوا، ساختار و درون...