روحِ ادبیّات مقاومت، زنده­کردن احساسات ملّی و امید در مردم و مدافعان وطن علیه دشمنان خارجی و رهبران خیانت‌کار داخلی است تا آن‌ها را به پایداری و مقاومت در راه وطن وادار کند. سیّد اشرف­الدّین حسینی معروف به نسیم شمال و ابراهیم طوقان، معروف به شاعر ملّی فلسطین، در دو مقطع حسّاس تاریخی ایران و فلسطین، ازجمله نمایندگان شعر مقاومت هستند. پژوهش حاضر می­کوشد با روش توصیفی - تحلیلی و با تکیه بر رویکرد «ما و د...

در این پژوهش با استفاده از روش و مدل نظری توماس اسپریگنز در چهارچوب جامعه­شناسی شناخت، خاستگاه اندیشه مقاومت و نحوه­ی پدیدار شدن و نهادینه شدن آن در ذهنیت جامعه ایرانی بررسی شده است. بدین ترتیب، پژوهش حاضر، درصدد پاسخگویی به این سؤال اساسی است که چه عواملی در شکل­گیری، تکوین و نهادینه شدن اندیشه مقاومت در ایران نقش مؤثری داشته­اند؟ رویکرد محققان توصیفی ـ تحلیلی بوده و برای تحلیل داده­ها از نظری...

من در این مقاله می خواهم با یک رویکرد تحلیلی به نحوه‌ی شکل گیری حوزه ی عمومی در رخداد مشروطه بپردازم. حوزه‌ی عمومی در ایران به دلایل شرایط تاریخی، سیاسی و اجتماعی خودش می تواند متفاوت از چیزی باشد که در غرب شکل گرفت. شاهان باستان در تمدن ایرانیان دارای حکومت پاتریمونالیستی بودند. پادشاهِ آرمانی، بزرگزاده ای است عادل و عاقل که برای هر یک از قشر های اجتماعی عدالت می ورزد و از بیداد بر رعیت پرهیز م...

پژوهش حاضر به بررسیِ مقایسه ای ادبیات داستانی انتقادی در آستانه ی انقلاب مشروطه(1250-1285) و آستانه ی انقلاب اسلامی(1340-1357) بر مبنای نحوه ی نشان دادن استبداد، استعمار و مبارزه با آن ها می پردازد. به علاوه در این پژوهش تبیین تاریخی و جامعه-شناختی دلایل دگرگونی نشان دادن استبداد، استعمار و مبارزه در آثار داستانی از آستانه ی مشروطه تا آستانه ی انقلاب مورد توجه قرار گرفته است.

در این مقاله با توجه به سازوکار‌ها، ساختار سیاسی، مبانی اعمال قدرت و مشروعیت در جوامع سنتی؛ اختصاصات و وجوه تمایز حکومت هخامنشیان از دیگر نظام‌های حکومتی جوامع سنتی مورد بحث قرار می‌گیرد. هم چنین با تکیه بر سیاست‌های مذهبی و کشورداری هخامنشیان نشان داده می‌شود که شاهان هخامنشی به عنوان مؤسس نظام سیاسی شاهنشاهی، متاثر از مفاهیمی چون فره ایزدی و داد که بعد‌ها هسته مرکزی اندیشه ایرانشهری را شکل دا...

رساله حاضر نخستین کوشش ، در راه تبیین و بررسی منسجم حوادث جنوب و بطور اخص ایالت فارس ، مقارن با جنبش مشروطیت ایران و میزان ارتباط آن با جنبش مشروطه خواهی در سراسر ایران و بخصوص تهران است که مشتمل بر پیشگفتار، مقدمه، پنج بخش اصلی و نهایت کتابنامه و ضمائم می باشد. در بخش نخست با ترسیم فضای سیاسی - اجتماعی - اقتصادی و فرهنگی فارس در آستانه مشروطیت ، زمینه شناخت و فهم رخدادها، فراهم شده و در چهار ب...

معرفی و شناسایی چهرهای فکری ، فرهنگی و مبارز سیاسی که از طریق فعالیت ها و اقدامات خود در جریان تاریخ مبارزات ملی گرانه ی خود به تنویر افکار عمومی می پرداختند، باعث آشنایی دوستداران تاریخ ایران با فراز و نشیب های تحولات سیاسی معاصر ایران در جنوب ایران در مبارزه با استعمارگران خارجی از جمله انگلیسی می شود. از آنجا که کانون اصلی مبارزه با استعمار و استبداد در جنوب ایران در بوشهر متمرکز بود؛ چنانکه...

هدف روحانیت از ورود به عرصه سیاسی در دوران پهلوی، مقابله با استبداد و حفظ‌ استقلال کشور بوده است. امام خمینی& و آیت‌الله گلپایگانی& اقدامات فرهنگی رژیم پهلوی در اسلام‌زدایی را مـورد انتقاد قرار دادند و بر این اعتقاد بـودند کـه رژیـم با جلوگیری از آزادی‌های سیاسی در فکر حذف روحانیت می‌باشد. ایشان ضمن موافقت با اصلاحات، نحوه اجرای آن را غیرمنطبق با شرایط کشور می‌دانستند و به‌ویژه امام خمینی& اقدا...

نیما و بیاتی در ادبیات معاصر فارسی و عربی از پیشگامان شعر نو به شمار می‌آیند. گرچه میان این دو شاعر ارتباط و پیوندی نبوده است، اما هم زمانی و زیستن در شرایط سیاسی ـ اجتماعی مشابه و زیر سلطة استبداد و اختناق، داشتن تعهد اجتماعی همراه با روحی سرکش و معترض به وضع موجود و جبهه گیری در برابر آن، آشنایی با آثار شاعران نمادگرای فرانسه و گرایش به سمبولیسم، جنبه های مشترکی به شعر آن دو بخشیده است. از آن...

سعاد الصباح ) 1942 م( و پروین اعتصامی ) 1285 - 1320 ش( از جمله شاعرانیهستند که مضامین اجتماعی را به گون هی شعر درآورد هاند. از مضامین اجتماعیموجود در اشعار این دو شاعر فقر، آزادی خواهی، استبداد ستیزی می باشد. اینپژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و بر اساس مکتب فرانسه با هدف بررسیتطبیقی مضامین اجتماعی در اشعار سعاد الصباح و پروین اعتصامی نگارششده است.از وجوه اختلاف شعر آن دو این است که در موضوع فقر سعا...