در اساطیر ایران، فلز قداست و اهمیت بسیاری دارد. پیشینیان، این گوهر را با آسمان پیوند داده و برای آن اصلی آسمانی قائل شده اند؛ چنانکه گاه دیوارة آسمان را نیز از جنس فلز پنداشته اند. فلز به دلیل برخورداری از این پیشینه، عنصری اهریمن ستیز است. در نمونه هایی از اساطیر و داستان واره های ایرانی، فلز همچون وسیله ای برای به بندکشیدن و یا کشتن نیروهای اهریمنی و پلشتی به کار رفته است. از این رو، فلز هموا...

چکیده این نوشتار، با هدف بررسی و نقد کتاب نقد تطبیقی ادیان و اساطیر در شاهنامة فردوسی، خمسة نظامی و منطق الطیر، نوشتة حمیرا زمردی، استادیار دانشگاه تهران، فراهم آمده است. حاصل این بررسی این است که اولاً، مبنای کار نویسنده در این کتاب، پذیرش بی علت و غیرعلمی نظریه ای است که از جانب برخی غربیان، در باب ادیان و اساطیر و ارتباطشان با یک دیگر و نحوة پیدایی شان ابراز شده است. ثانیاً، روش کار نویسنده مب...

اسطوره ها که زمانی شالودة تفکر و اخلاق را تشکیل می دادند، کجا رفته اند؟ امروز کجا می توان آن ها را بازجست؟ در پی پاسخ به این پرسش ها صرف نظر از تعاریف کلی و رایج در مورد اسطوره، به بررسی دیدگاه­هایی می پردازیم که دربارة شکل ها و کارکردهای امروزین اسطوره نظریه پردازی کرده اند. سپس با نقد نظریه­هایی که شکل نوین اسطوره را در جوامع صنعتی و در مفاهیمی چون قدرت، مد، همسان گرایی و اساطیر رسانه ای جست ...

آتش به دلیل وابستگی زندگی بشر بدان، در اساطیر اغلب ملل، دارای قداست و اهمیت ویژه است. قداست آتش در اساطیر از نقش‌‌های الهی و مینوی که بدان داده‌‌شده تا آزمون، راهنمایی، پالایندگی و واسطگی زمین و آسمان را در بر می‌‌گیرد؛ علاوه بر این، در اساطیر برخی ملل، یکی از خویشکاری‌‌های آتش، مجازات بدکاران است. آتش در ادیان کارکردهایی مشابه اساطیر دارد، اما این کارکردها از حیث ماهوی و چیستی، متفاوت است. در ...

از آن جا که زمان زیادی از کشف تمدن نویافته ی هلیل رود(جیرفت) نمی گذرد، پژوهش های بنیادین و همه جانبه ی زیادی در این باب صورت نگرفته است. مسأله ی تحقیق بر روی افسانه ها و باورهای اساطیری منطقه تازگی دارد. و به تبع آن، ریشه یابی نقش مایه های روی آثار یافت شده از این حوزه در باورها و آیین ها و افسانه های بومی، موضوعی است که تاکنون مورد پژوهش قرار نگرفته است. هدف از تحقیق در این زمینه، علاوه بر کش...

هنر ایرانی هدیه ی جاویدان ملت ایران به جامعه ی جهانی بوده است. از جمله آثاری که سهم بارزی در شناسایی فرهنگ ، تمدن و هنر ادوار کهن ایران زمین داشته است، آثار کنده کاری و مهرها است که تحقیق درباره ی آنها مجهولات بی شماری را مرتفع می سازد. عهد ساسانی یکی از درخشان ترین ادوار هنر و صنایع ایران است که به اوج پیشرفت خود رسید. در این عهد هنر منبت کاری و حکاکی توسعه بیشتری داشت. شمار زیادی از نقش مهره...

چکیده ندارد.

بررسی نقش گیاهان در فرهنگ بشری از گذشته های بسیار دور، نشان می دهد که انسان از آغازین روزهای تاریخ خود، همواره با دیده تکریم و تقدیس به درختان می نگریسته و آنها را در شمار ایزدان یا موجودات فراطبیعی می پنداشته است. بخشی از این تکریم نامعمول، ریشه در ماهیت درختان و ویژگی های طبیعی آنها داشته است؛ ویژگی هایی مانند عمر طولانی و زندگی دوباره پس از برگ ریزان خزان و مرگ کاذب زمستانی. انسان نخستین که ...

شعر با اسطوره گره خورده‌است و شاعران اغلب لحظاتی را در سیر اساطیری به سر می‌‌برند. اسطوره با بیانی نمادین، به شکوفایی شعر و چندلایه شدن اثر کمک می‌‌کند. پیشرفت علوم سبب کم‌رنگ‌‌تر شدن اثر اساطیر در بین مردم شد، اما هرگز نتوانست آن را به‌کلی و به‌خصوص از حیطۀ ادبیات خارج سازد. از همین رو، بر آنیم تا در شعر موسوی گرمارودی، به نمونه‌هایی از اساطیر برای پاسخ به این پرسش دست یابیم که گرمارودی از چه ...