بازار یکى از عناصر اصلى شهر ایرانى و به مثابه قلب تپنده آن بوده است. بازار نه تنها محل داد و ستد و مبادلات کالا بوده، بلکه فضایى جهت شکل ‏گیرى ارتباطات اجتماعى و نیز مکانى ‏براى ‏تصمیم‏ گیرى‏ هاى جمعى حیاتى در مواقع لزوم بوده است. دگردیسى و تغییر ماهوى در بخش‏ هاى اقتصادى و معیشتى از یک طرف و ورود اتومبیل به عرصه‏ هاى شهرى، موجبات از هم گسیختگى کالبدى بازار و در بعضى موارد نابودى کامل آن را فرا...

تحقیق حاضر روش فضایى با ترکیب روش ‏هاى گوناگونى از علوم در زمینه ‏هاى متفاوت مانند تحلیل معیارهاى چندگانه سیستم اطلاعات جغرافیایى، تحلیل فضایى و آمار فضایى را توصیف و با هم مقایسه مى ‏کند. هدف نهایى این روش ارزیابى تناسب منطقه مورد مطالعه به منظور تعیین مکان بهینه جهت دفن زباله مى‏ باشد. در این زمینه اولین مرحله تشکیل ساختار سلسله مراتبى معیارهاى چندگانه است. سپس استفاده از فرایند تحلیل فضایى ب...

امروزه تحقق توسعه در طرحهای توسعة شهری ایران، یکی از مهم‌ترین مسائل مورد توجه است. عدم جمعیت‌پذیری شهرهای جدید مطابق با طرح پیش‌بینی‌شده می‌تواند بر ناسازگاری میان گرایش‌های استفاده‌کنندگان از فضا و برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته برای این شهرها دلالت کند. در این مطالعه، تحقق توسعه به عنوان محصول فرایند برنامه‌ریزی و طراحی مورد توجه قرار گرفته و با تکیه بر نگرش جدیدی به نام بازاریابی توسعه، سعی شده ...

موضوع کانونى مقاله حاضر تأثیرات جهانى شدن برساختار شهرهاى کشورهاى اسلامى و به طور خاص ساختار اجتماعى، اقتصادى و کالبدى این شهرها است. در این مقاله، بعد از ارائه مقدمه ‏اى در باب فرایند جهانى شدن و ویژگی های آن، تأثیرات این فرایند بر هرکدام از ابعاد فوق مورد بررسى قرار گرفته است. از جمله مهم ترین تأثیرات جهانى شدن برساختار اجتماعى شهرهاى کشورهاى اسلامى که در این مقاله به آن اشاره شده است، ...

نظریه مکان مرکزى از ابداعات والتر کریستالر، جغرافیدان پرآوازه آلمانى است که براى اولین بار در کتاب او با عنوان «مکان‏ هاى مرکزى در جنوب آلمان» چاپ 1933، طرح شده است. نقطه یا مکان مرکزى به مکانى گفته مى‏ شود که کالا و خدمات را در اختیار نواحى حول و حوش خود قرار مى‏ دهد و از این نظر براى مناطق متعددى مرکزیت دارد و منبع مایحتاج آنها به حساب مى‏ آید. در واقع این نظریه در جهت پاسخگویى به علت توزیع ف...

رشد پراکنده‌رویی شهری به‌ویژه در نواحی پیرامونی کلان‌شهرها یکی از مسائل بغرنج در سیاستگذاری توسعة فضایی مناطق کلان‌شهری است. هدف مقالة حاضر بررسی و تحلیل عوامل اقتصادی- اجتماعی و سیاسی مؤثر بر رشد این پدیده در قالب نظریه‌های مختلف رقیب است. به‌نظر می‌رسد تنها با آگاهی و درک از عوامل مولد این پدیده و شناخت اثرات زیست محیطی آن است که می‌توان ابزارهای کارآمد و مناسبی را برای سیاستگذاری توسعة فضایی...

تصمیم گیرى، مهمترین چالش مقابل کارشناسان و متخصصان در حل مسائل حوزه هاى گسترده برنامه ریزى شهرى و منطقه اى است. مسائل تصمیم گیرى چند معیاره، معمولاً شامل مجموعه اى از موقعیت هاى مکانى است که باید براساس چندین معیار مختلف ارزیابى شوند. رویکرد گروهى، تصمیم گیرى را به عنوان یک فرآیند تکاملى مى نگرد که با استفاده از بحث، استدلال و اجماع نظر از یک گفت و گوى به شرح پرسش مى پردازد. منطق بررسى این...

شهرنشینى شتابان در نتیجه رشد جمعیت و مهاجرت از روستا به شهر، فرایندى بحرانى در نواحى شهرى محسوب مى‏ گردد. این مطالعه، پویایى چشم ‏انداز را با استفاده از تصاویر چند زمانه ماهواره ‏اى دو شهرنفتى یعنى هاستون از ایالت تکزاس در ایالات متحده و داکینگ از ایالت هیلونگجیانگ در چین، بررسى مى‏ نماید. اگر چه هر دو شهر تحت زمینه ‏هاى متفاوت اجتماعى- سیاسى قرار داشته‏ اند، اما توسعه آنها در 50 سال اخیر بر پا...

این مقاله مقدماتى از ارزیابى وضعیت آلودگى هوا در یک منطقه شهرى ارائه مى‏ نماید. نویسنده، سیستم اطلاعات جغرافیایى (GIS) را که مدل توزیع وسایل نقلیه، مدل انتشار مواد آلاینده، مدل روند پیشرفت و داده‏ هاى مربوطه را ترکیب مى‏ کند. به منظور تخمین انتشار و توزیع فضایى آلاینده ‏هاى ترافیک در  Taichungتایوان بکار برده است. این مدل نه تنها مى‏ تواند موقعیت دقیق آلودگى را تجزیه و تحلیل کند، بلکه مى‏ تواند...