رشد فزاینده شهر نشینی و تغییر در ماهیت و پیچیدگی مسایل شهری موجب ناکارآمدی برنامه ریزی و مدیریت در مقیاس کلان شده است. این امر ضرورت توجه به سطوح پایین تر و داشتن نگاه از «پایین به بالا» را به منظور حل پایدار مسایل شهری، بیش از پیش آشکار ساخته است؛ زیرا در خردترین واحد شهری یعنی محله، ابعاد زندگی ملموس تر بوده و توجه همه جانبه و جامع نگر، گریزناپذیر به نظر می رسد. در این راستا توجه به سرمایه ها...

بازارهای تاریخی ایران، نمونه­ای جامع از فرهنگ بومی ایرانی را به نمایش می­گذارند و سرمایه اجتماعی این بازارها را می­توان در ابعاد فرهنگی و مذهبی، اجتماعی، اقتصادی، تاریخی، معنایی و فضایی بررسی نمود. بازارهای تاریخی از الگوها و کیفیتهای محیطی مطلوبی در فضاها، سنتهای داد و ستد و رویدادها برخوردارند که محمل سرمایه­های اجتماعی غنی و پویایی در گذر زمان بود­ه­اند. امری که با احداث پاساژها و مراکز خرید...

شهر اهواز با داشتن بیش از 8 محله حاشیه‌نشین در حال حاضر ازجمله شهرهایی است که از آثار سوء گسترش شهرنشینی و صنعتی شدن بی‌نصیب نمانده است. این محله‌ها در بخش‌های مختلف اجتماعی، اقتصادی، کالبدی، فضا و مبلمان شهری مشکلات فراوانی برای شهر اهواز، مدیران و برنامه ریزان شهری به وجود آورده‌اند. ازجمله این محله‌ها، آسیه‌آباد است که  حدودا 10176 نفر جمعیت دارد. هدف از این تحقیق تعیین رهیافت‌های اجتماعی، ا...

پایداری سکونتگاه‌های روستایی در ابعاد مختلف می‌تواند نقش مؤثری در توسعه‌ محلی، منطقه‌ای و ملی داشته باشد‌ .‌با شناخت، بررسی و سنجش سکونتگاه‌های روستایی از منظر ابعاد و شاخص‌های توسعه­ پایدار، امکان برنامه‌ریزی جامع فراهم خواهد شد. ‌در این راستا تحقیق حاضر با هدف بررسی ناپایداری سکونتگاه‌های روستایی در منطقه کوهستانی و پایکوهی زاگرس (مطالعه موردی روستاهای شهرستان مریوان و سروآباد) انجام گرفته اس...

شهرنشینی فرایندی جهانی است که با تأخیر و در قرن بیستم به کشورهای درحال توسعه سرایت کرده است. بنابراین پدیدۀ ادغام هسته های روستایی در شهرها که امروزه به عنوان یک مسأله فضایی – اجتماعی در کانون توجه قرار دارد، حاصل شهرنشینی سریع و گسترش و خزش شدید کالبدی شهرها در کشورهای درحال توسعه است. به این ترتیب در نتیجۀ دست اندازی سریع و بی برنامۀ شهر به اراضی و فضاهای روستایی، روستاها در یک جریان غالباً سر...

حاشیه نشینی همواره در طول چند دهه اخیر چالش اصلی شهرها بوده است و بعد از تجربیات مختلف برخورد قهری، آنچه که اکنون توسط سازمان های بین المللی توصیه شده، رویکرد توانمندسازی است که به جای حمایت های مالی، بر توانمندسازی حاشیه نشینان با تاکید بر ماهیّت درونزایی حل مشکل استوار شده است. روش این تحقیق اسنادی و پیمایشی است و با هدف تحلیل کلی از وضعیت اقتصادی، اجتماعی و کالبدی محلات حاشیه نشین شهر اهر و ت...

ررسی ماهیت اجتماعی فضاهای شهری، با ادبیات و رویکردهای متفاوتی مورد توجه قرار گرفته است. فضای شهری و فضای عمومی، تعاریفی بر پایۀ وجه کالبدی، عملکردی فضا، حق حضور و استفادۀ یکسان برای همۀ افراد هستند؛ اما فضای جمعی به‌عنوان مفهومی جدیدتر بر ابعاد کالبدی –تقابل فضا در مقابل توده- و کارکردی –حضور افراد- تکیه نداشته و با برخورداری از وجه معنایی، بر مبنای شکل‌گیری تعاملات اجتماعی و فعالیت‌های مشترک ت...

محله های سنتی ایران، بستر ظهور و بروز تعاملات اجتماعی در سطوح مختلف بودند. اما امروزه با غالب شدن کمیت بر کیفیت، ساختار محلههای سنتی دگرگون گردیده و بر اثر این تغییرات، زندگی جمعی و ارزشهای اجتماعی در محلهها رو به افول نهاده است. رویکردهای نوین طراحی شهری بر حفظ و تقویت ویژگیهای محلههای سنتی و یا بهرهگیری از خصوصیات مختلف آنها در راستای بازآفرینی محلههای شهری تأکید فراوان دارد. در این پژوهش تلا...

تلاش‌های مستمر برای تعریف و تحدید رشته شهرسازی طی بیش از یک قرن گذشته در ابعاد معرفت‌شناسانه، جامعه‌شناسانه، نهادی و ... در جریان بوده‌است. مهمترین خصلت‌های مورد توافق این ابعاد برای شهرسازی فضا و مکان به عنوان موضوع اصلی رشته، تعدد موضوعات و تخصص‌های موجود در رشه شهرسازی و افزایش پیچیدگی‌های موجود در این رشته (میان رشته‌ای بودن)، آینده‌گرا بودن، رابطه بین دانش و عمل، سرشت مداخله‌گرا و بعد زمان...