با تأملی بر اشعار مخزن الأسرار نظامی در این تحقیق، دریافتیم که این اشعار، دارای مضامینی با محتوای عناصر طبیعی، تعالیم اخلاقی، حکمی، فلسفی و عارفانه هستند. نظامی از جمله شاعران تأثیر گذاری است که در تاریخ ادبیات ذوقی و شعری ایران، آمیزه ای از حکمت و عرفان را در کنار یکدیگر قرار داده است؛ لذا بر آن شدیم تا پژوهشی در خصوص مضمون پردازی و مضامین عمده ی مخزن الأسرار، در قالب فرهنگ مضامین به صورت مدخل...

یکی از اصلی¬ترین هنر شاعران تصویرآفرینی در شعر است که از قوه تخیل آنان نشأت می¬گیرد. از میان تصویر-سازی¬های مختلف از طبیعت، پاس¬های زمانی در اشعار شاعران، تصاویر و توصیفات زیادی را به خود اختصاص داده است. نظامی و منوچهری از آن گروه شاعران¬اند که تصاویر و توصیفات روز، شب، آسمان، ماه و ستارگان، طلوع و غروب خورشید در اشعار آنان جایگاه ویژه¬ای دارد. بنابراین در این پایان¬نامه کوشش شده است تا ظرایف ...

چکیده: خمسه نظامی از اواخر قرن هشتم هجریی به دلیل داشتن داستانهایی عاشقانه و غنایی مورد توجه نگارگران ایران قرار می گیرد. دربسیاری از داستانهای خمسه زنان قهرمانان اصلی هستند و یا در داستان نقشی اساسی دارندکه خود بیانگر میزان اهمیت زنان نزد نظامی است. نظامی بر خلاف نگاه منفی رایج به زنان در جامعه با رویکردی مثبت ، جایگاهی رفیع به آنان می بخشد. در این رساله به چگونگی بازنمایی زنان در تصاویر خمس...

این پژوهش برآن است که با معرفی یکی از چهره های ادب فارسی ، حکیم نظامی گنجوی و بررسی آثار او ، بویژه منظومه داستانی خسرو و شیرین ، به جستجوی این مساله بپردازد که این اثر دارای جنبه های نمایشی است یا خیر؟ چرا و چگونه؟ به همین خاطر ابتدا اشاره شده است که مقصود از جنبه های نمایشی چیست. سپس با معرفی منظومه خسرو و شیرین به بررسی ویژگیهای یاد شده در آن پرداخته و برای روشن شدن جنبه های نمایشی این اثر ب...

در اکثر موارد شناخت عمر از بین محتوای اشعارش کاریست دشوار، زیرا ممکن است که شاعر شخصیت خود را در بین اشعارش مخفی کرده باشد و به آسانی نتواند عقاید وی را دریافت . حتی گاه شاعر نعل وارونه می زند تا به آسانی شناخته نشود. در بررسی شعر نظامی نیز این مطلب صدق می کند. ما در بین بعضی از اشعارش او را فردی مدیحه گوی می بینیم که برای دریافت صله به سرودن اشعار می پردازد لیکن در عین حال در بعضی از ابیات هما...

فرهنگ، نمودهای متفاوتی دارد. این نمودها می تواند مکتوب به صورت شعر، داستان، آثار ادبی و مقولات دیگر باشد یا شفاهی باشد مثل افسانه ها، مثل ها و آوازها و ترانه ها یا می تواند در رفتارها نفوذ کند مثل موسیقی بومی، رقص، آیین های شادی و سوگواری، آداب زیارتی، آداب سنّتی و.... ما می توانیم تأثیرات و بازتاب های آن را در رویکردهای ذهنی، رفتاری، نوشتاری و واکنش های عمومی فردی یا جمعی ملاحظه کنیم. «هنجارهای...

نهاد وزارت از جمله ارکان مهم سیاسی – اداری در طول تاریخ ایران به ویژه در دوران اسلامی بوده است. با این حال این نهاد در گذر زمان از وضعیتی یکسان و پایدار برخوردار نبوده است. جابه جایی حکومت ها، سلطه بیگانگان و دیگر تحولات سیاسی – اجتماعی نهاد وزارت را نیز مانند سایر ارکان حکومت تحت تأثیر قرار می داده است. در پی سلطه مغولان بر ایران در قرن هفتم هجری، با توجه به نیاز آنها به تجربه دیوانسالاران ایر...

ناامیدی ایرانیان در برخورداری از حاکمیتی عادلانه از سوی خلافت اموی و سپس عباسی، و توأمان به ثمر نرسیدن نهضت ها و جنبش های سیاسی، اجتماعی و  مذهبی در گوشه و کنار ایران، تمهیدات لازم جهت بسط  احساسات میهن پرستانه رادر راستای فراهم نمودن  فرصت مقتضی برای دستیابی به اقتدار سیاسی، نظامی و به تدریج فرهنگی حاصل نمود.  هر چند زمزمه استقلال  و خودمختاری در ولایت مختلف و پهناور ایران از آغازین سالهای قرن...

جلال آل احمد از نویسندگان پرکار دهه‌ی چهل (ه‍.ش) در آثار خود، بارها مسائل اجتماعی، سیاسی و عقیدتی را به چالش کشیده است؛ انتقاد از مسائل جامعه نه تنها در مقالات و سایر نوشته‌های او، بلکه در داستان‌های کوتاهش نیز نمود دارد. از پنج مجموعه‌ی داستان کوتاه چاپ شده از وی، چهار مجموعه، دارای داستان‌هایی بهره‌مند از عناصر طنز هستند؛ آل احمد در این مجموعه‌ها فلاکت و عقب‌ماندگی عوام، رواج باورهای خرافی،‌...

«مولود فرعون» و «جلال آل احمد» در ادبیّات الجزایر و ادبیّات فارسی، متأثّر از اوضاع نابسامان جامعۀ خویش در ضمن داستان­پردازی، به نقد و تحلیل رفتارهای اجتماعی نامناسب روزگار خود پرداخته­اند، و هر دو از مصلحان و روشنفکران جامعۀ خود نیز بوده­اند. رفتارهای نامطلوب در میان مردم همچون حسادت، سوءظن، خرافات و تقلید از پوشش­های غربی نیز مورد انتقاد این دو نویسنده قرار داشته است. این مقاله به شیوۀ توصیفی - ت...