گسترش اسلام در ایالت کرمان یکی از مسائل مهم جامعه ایران در قرون نخستین اسلامی است زیرا مردم ایران با پذیرفتن اسلام و دست کشیدن از دین باستانی خود مهم ترین تحول را در تاریخ این کشور به وجود آوردند که آثار این تحول بزرگ تا به امروز ادامه دارد. سرزمین های وسیع ایالت کرمان همانند فارس یکی از پایگاه های استوار دین زرتشت در ایران به شمار می آمد و روند اسلام پذیری مردم، تدریجی و نسبت به سایر نقاط ایرا...

تحولات پس از رحلت پیامبر(ص)، همچنانکه بر سایر وجوه جامعه نوپای اسلامی اثر گذاشت، در پیدایش فرقه مرجئه نیز موثر بود. در این میان، جهتگیریهایی که در پی جنگ جمل و صفین پدید آمد، بر تمایلات سیاسی و مذهبی مسلمانان ازجمله آشکار شدن گرایشهای مرجئی تأثیر بیشتری داشت. مرجئه اولیه که با پرهیز از قضاوت در مورد دو جبهه علوی و عثمانی، اعلام موجودیت کرده بودند؛ بمرور توجیه کلامی مناسبی در تأیید سکوت خود بکار...

 معرّفى یکى از زیرشاخه‌هاى جدید علوم قرآنى است که به بحث در تعریفات قرآن مى‌پردازد. قرآن در مواضعى در مقام تعریف و بیان یک موضوع برآمده که یا از جمله پدیده‌هاى طبیعى‌اند و یا از گروه نهاده‌هاى زبانى محسوب مى‌شوند. این شناخت دهى در قرآن، گاه با بیان هویت معرّف و برخى اوصاف و ویژگى‌هاى آن، گاه با ارائه برداشتى نو از مفهوم معهود آن، گاه با ذکر نشانه‌ها، آثار و نتایج آن، گاه با یادکردِ نمونه‌هاى بارزِ ...

بحث و بررسى پیرامون فلسفه مردانه بودن گفتمان قرآنى است، فلسفه مردانه بودن گفتمان قرآنى حضور گسترده و پیوسته مردان در عرصه زندگى است. نویسنده با استناد به آیات متعدد و اثبات مردانه بودن گفتمان قرآن، نخست با یادآورى چند نکته به تنقیح محل بحث مى‌پردازد سپس پنج دیدگاه راجع به فلسفه مردانه بودن گفتمان مطرح مى‌کند: 1- تعمیم مفهومى 2- تعمیم مصداقى 3- تغلیب 4- واقع نگرى در جامعه مرد سالار عرب 5- واقع ن...

پرسش از منشاء قرآن همواره از سوی مخالفان و موافقان دین اسلام مطرح بوده است. از قرن نوزدهم، این پرسش محور مطالعات بسیاری از مستشرقان قرار گرفت و دیدگاه های گوناگونی در این باره ارائه شد. در این مقاله، ابتدا اهمّ دیدگاه های اندیشمندان اسلامی درباره منشاء قرآن بیان شده است و آنگاه مهم ترین دیدگاه های قرآن پژوهان غربی در این باره به روش کتابخانه ای استقراء گردید که بر اساس آن، مشخّص شد که اهمّ نظرات د...

یکی از راهکارهای مناسب در نقد آراء متفاوتی که از آیات قرآن برداشت شده، استناد به تحلیل ادبی آیه است؛ لذا توجه به نقش آراء ادبی در تفسیر آیه، اهمیت ویژه ای دارد. عبارت ﴿إنِّی جَاعِلٌ فیِ الْأَرْضِ خَلِیفَهً﴾ از جمله آیاتی است که از یک سو تحلیل های مختلف ادبی درباره آن ارائه شده و از سوی دیگر با توجه به اختلاف دیدگاه عالمان مسلمان در مقام خلافت الهی، تعابیر مفسران در ذیل آیه متفاوت گشته است. از این رو، پژوهش ح...

موقعیت جغرافیایی و طبیعی استان خوزستان باعث شده این استان بعنوان گذرگاه طبیعی ورود کالا،اقوام و اندیشه های مذهبی مختلف مطرح گردد.از جمله ادیان و فرقه هایی که وارد این استان شدند عبارت بودند از یهود،صابئین،مسیحیت،شیعه، خوارج و معتزله.که در زمینه ورود ادیان قبل از اسلام می توان به هجوم ملل مختلف به پیروان ادیان مورد بحث وبه اسارت در آوردن و منتقل شدنشان به این استان اشاره کرد.و در زمینه ورود فرقه...

مواجهه شیخ مفید با میراث حدیثی امامیه و میزان بهره گیری وی از این میراث در موضوعات کلامی متفاوت است. بررسی و مقایسه آراء کلامی وی با میراث حدیثی امامیه نشان می دهد که شیخ مفید ضمن استفاده و بهره مندی از این میراث گران، رویکردی انتقادی وگزینشی نسبت به کاربست برخی روایات در موضوعات کلامی داشته است. رویکرد انتقادی وی را می توان در موضوعاتی همچون معرفت فطری، عالم ذر و خلقت ارواح مشاهده نمود. در موض...