مقدمه: آموزش بخش بسیار با اهمیت سیستم های پزشکی ملل مختلف را تشکیل می دهد که در مورد برخی تمدن ها مورد تحقیق قرار گرفته است. در این پژوهش سعی شده است تا از میان اطلاعات و منابع موجود طرحی کلی از آموزش پزشکی در ایران باستان (از آغاز تا 637 میلادی) ارائه شود. روش ها: در این پژوهش با مطالعه آثار مرتبط با ایران باستان اعم از نوشته های ایرانی باقیمانده نظیر اوستا و دینکرد و یا آثار به جای مانده از س...

رسم خویدوده، از جمله مباحث مناقشه برانگیز و پرتکراری است که سال‌هاست در میان پژوهش‌گران در عرصه تاریخ ایران پیش از اسلام و دین زرتشت رایج است و پیرامون آن، بررسی‌های مختلفی صورت گرفته است. در این مقاله، مجموعه شواهدی را که به این رسم، اشاراتی مستقیم یا غیرمستقیم کرده‌اند، از متون مختلف گرد آورده‌ایم. این بررسی، پس از بحثی ریشه شناختی در ریشه‌یابی کلمه «خویدوده»، به ترتیب، شواهدی از ازدواج با مح...

هر حوزه از دانش بشری، واژگانی دارد که در طول تاریخ پیدایش و تحول آن، به وجود آمده اند و بدون آشنایی با آن واژگان، فهم موضوع آن حوزه از دانش، ناممکن است. در این مقاله، نخست به اختصار به معرفی علم منطق از دورۀ باستان تاکنون می پردازیم و سپس به واژگان مشترک منطق قدیم و جدید و تعریف های تاریخی بعضی از اصطلاحات منطقی اشاره می کنیم. برای این منظور، اصطلاحاتی را از آثار مهم منطقی چند دانشمند برجستۀ اع...

هدف نگارنده از نگارش این رساله این بوده، که با نگاهی دین باورانه به بررسی و بازتاب سیر تکوین و گونه گونی عقاید دینی در آثار باستان شناختی دوره های تاریخی ایران پیش از اسلام در حوزه جغرافیای ایران کنونی بپردازد. روش پژوهش، توصیفی- تحلیلی است و جهت گردآوری اطلاعات مورد نیاز از روش کتابخانه ای استفاده شده است. این رساله در شش فصل تنظیم شده که پس از فصول کلیات تحقیق و بررسی اجمالی از دین های دوره...

تسلسل فرهنگی، گاهنگاری و الگوی استقراری فرهنگ های پیش ازتاریخ نواحی جنوبی قره داغ آذربایجان تاکنون چشم انداز باستان شناختی نداشته است؛ در حالی که ناحیه اهر و جنوب قره داغ به عنوان کانون پیوند و نقطه اتصال فرهنگ های پیش ازتاریخ منطقه شمال غرب فلات ایران هم اکنون مد نظر است. در این پژوهش، مسئله الگوی استقراری و سالیابی نسبی قره داغ جنوبی برپایه بررسی های میدانی مورد توجه و تأکید قرار گرفته است تا...

هرچند ایران باستان جایگاه امپراتوری‌های بزرگی بود که باعث بخش عظیمی از تحولات جهان در آن زمان شد،به‌علت برجای نماندن اثر سترگ تاریخی از آن دوران، برخی مورخان به این نتیجه رسیده‌اند که ایرانیان باستان فاقد هرگونه آگاهی و آثار تاریخی هستند. در این مقاله سعی شده است برپایة شواهد، مدارک و اسناد تاریخی شامل کتیبه‌ها، روایت‌های مورخان یونانی- رومی، و همچنین آثار بر‌جای‌ماندة نوشتاری از ایرانیان باستا...

سکه شناسی از دانش های مکمل مطالعات تاریخی به شمار می رود که کاربرد آن حداقل از حدود صد سال گذشته مورد تأیید پژوهشگران باستان شناس، تاریخ دانان، مورخان تاریخ هنر و دانش های مرتبط دیگر بوده است.سکه ها به دلیل مقاومت فلز به کار رفته در آن ها، در برابر تغییرات دما و رطوبت، با تغییرات کم و در بسیاری موارد با کیفیت عالی باقی می مانند.اطلاعات موجود در سکه ها، از جمله نقوش، خطوط، عبارات، شعارها، نمادها...

مطالعه و درک ساختارهای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی جوامع عصر آهن، یکی از جنبه‌های مهم مطالعات باستان شناسی این دوره به شمار می‌رود. تاکنون پژوهشهای باستان شناختی عصر آهن ایران تا حدّ زیادی به مطالعه و مقایسة گونه شناختی یافته‌های حاصل از کاوش در گورستان‌های این دوره پرداخته و کمتر توجّهی به مطالعه و بازسازی جنبه‌های گوناگون ساختارهای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی جوامع این دوره شده است. آگاهیهای باستان ش...

بررسی ها و کاوشهای باستان شناختی متعددی در حوضه شمال کشور و سواحل جنوبی دریای مازندران انجام گرفته که مبنای توالی زمانی مازندران-گرگان از دوره نوسنگی تا اواخر عصر آهن بوده اند. علیرغم انجام این مطالعات، کاوش ها و بررسی های باستان شناسی در منطقه، باید اذعان داشت که اطلاعات موجود از باستان شناسی پیش از تاریخ نواحی جنوبی این دریا، بسیار ناچیز است. این منطقه در یک چشم انداز کلی از شرق به دشت دامغان...

باغ، فارغ از شکل معمارانۀ آن، یکی از مفاهیم کلیدی در تاریخ هنر ایران از دوران باستان تا عصر اسلامی به شمار می آید؛ به گونه ای که در شکل دهی به فرم، مضمون، موضوع و محتوای بسیاری از آثار هنری در هنرهای مختلف، از جمله معماری این سرزمین، نقشی محوری و تعیین کننده داشته است. هدف پژوهش حاضر بررسی این مفهوم و جنبه های تعیین کنندۀ آن در هنر و فرهنگ دورۀ صفوی است. مسئله این است که باغ در جایگاه مفهوم فکر...