از نگاه محمدحسین طباطبایی، حقیقت عدل همان مساوات و موازنه بین امور است، به طوری که هر چیزی در جایگاهی که استحقاق آن را دارد، یعنی در جایگاه شایسته‌اش، قرار گیرد. ایشان عدل را مساوق و ملازم با حسن می‌دانند و از طرفی در تفسیر المیزان افعال الاهی را مبتنی بر حسن و قبح عقلی قرار داده‌اند. پس از نگاه ایشان اوامر و نواهی الاهی مبتنی بر عدل نیز هست. برای اثبات عدل الاهی در کتب فلسفی و کلامی به براهین ...

دیدگاه های گوناگون اندیشمندان غربی درباره زبان و ادبیات، مجال وسیعی را برای نگرشی تازه از ابعاد گوناگون به متون ادبی فراهم آورده است. از جمله مکاتب ادبی که در قرن بیستم مطرح شد پسا ساختارگرایی است. ژولیا کریستوا یکی از پساساختگرایان است که اندیشه هایش درحوزة آثار ادبی بسیار مورد توجه قرار گرفت. بخشی از نظریات وی مربوط به امر نمادین و نشانه ای در زبان است. به عقیده وی زبان نمی‌تواند منحصرا نشانه...

از نظریه ی علم حصولی که معتقد است هنگام علم به اشیاء صورتی از آنها در نزد ذهن حاضر می شود دو قسم تفسیر ارائه شده است که با عناوین نظریه ی شبح و عینیت ماهوی شناخته می شود. بر نظریه ی عینیت ماهوی، اشکالاتی معنون به وجود ذهنی وارد شده است. علی رغم اینکه ملاصدرا معتقد است اشکالات وجود ذهنی صرفاً نظریه ی عینیت ماهوی را نشان گرفته است اما شیخ اشراق لااقل اشکال «کلی بودن جزئی» را وارد بر اصل نظریه ی عل...

مقالۀ حاضر در صدد بررسی مسألۀ نسبت اراده و فاعلیت الاهی، در آرای حکمای مسلمان است. ازاین رو، مقالۀ حاضر، پس از تبیین لغوی و مفهومی واژگان اراده و فاعلیت الاهی، نخست فاعلیت الاهی را از منظر ابونصر فارابی و ابن سینا ملاحظه کرده، استدلال های ایشان را بر ابداعی بودن فاعلیت الاهی بیان کرده است. سپس به بررسی دیدگاه شیخ اشراق و فاعلیت اشراقی از منظر او پرداخته شده است. در ادامه، با بررسی آرای صدرالمتأ...

مشارکت سیاسی تنها در انتخابات خلاصه نمی شود؛ ولی در عین حال از قابلیت سنجش برخوردار است. آنچه که نقش تعیین کننده در نتایج انتخابات دارد، رفتار انتخاباتی شهروندان می باشد که از شهرستانی به شهرستان دیگر متفاوت است. رفتار انتخاباتی بر چگونگی انتخاب نامزدها از سوی شهروندان دلالت دارد. این که شهروندان بر اساس چه معیارها و مؤلفه هایی به انتخاب کاندیدا ها می پردازند، در نتایج انتخابات تاثیر گذار می باشد.

چکیده در سده­ی گذشته، فیلسوفان در مفهومِ علیت بازنگری ژرفی کرده­اند. نخست بدان سبب که مفاهیم سنتی پاسخ­گوی درکِ نوین از علیت نبوده است و دیگر اینکه مفاهیم تازه­ای در علمِ نوین تعریف شده­اند که می­توانند آغاز و بنیاد خوبی برای ساختنِ نظریه­هایی پیشروتر باشند. در این پژوهش، در پی معرفی این گونه از نظریه­ها هستیم که نظریه­ی فرایندیِ علیت و نظریه­ی کمیت پایستار دو نمونه­ی برجسته و کامیاب از آن هاست. آغا...

هدف این نوشتار نقد یک نظریه یا نظریه پرداز نیست همچنین اندیشه والرشتاین یامبانی اسلام را به صورت تخصصی واکاوی نمی کند بلکه می کوشد تا امکان شیوه علم دینی  را در قالب یک مثال نشان دهد نظریه های علوم انسانی با روش شناسی های یکسان تولید نمی گردند همچنین مبتنی بر مقدمات باور ها و پیش فرض های مصرح و غیر مصرحی هستند که سرنوشت نهایی نظریه در گرو ان هاست در این نوشتار به عنوان یک نمونه به جای نقد محتوا...

نظریه گفتمان تلخیص سایر رویکرد های تحلیل گفتمان و یکی از روش های کیفی در حوزه مباحث سیاسی و اجتماعی است. در قلب نظریه گفتمان لاکلاو و موفه این اصل محوری وجود دارد که یک امر اجتماعی یا یک هویت اجتماعی هیچ گاه پایان یافته و تمام شده نیست. لاکلاو و موفه بستر اندیشه ورزی خود را بر قلمروهای نظری گوناگون از سوسور تا دریدا، از آلتوسر و فوکو تا لکان قرار داده اند. در این راستا آن ها با تمرکز ویژه بر وا...

نصر حامد ابوزید دگراندیش مصری که افکارش در مکتب تفسیر ادبی امین الخولی شکل گرفت، سهم وافری برای هرمنوتیک در فهم متن قائل بود. هرمنوتیک دانشی است که نظریه های مربوط به فهم را مورد بررسی قرار می دهد و دارای دو رویکرد اساسی عینی گرا و نسبی گراست. ابوزید که در نظریات مکاتب مختلف هرمنوتیک تأمل نموده، کوشیده است تا از میان آن ها، به هرمنوتیکی متمایز دست یابد و روش برداشت از قرآن را بر مبنای آن استوار...