این نوشتار بر آن است که به بررسی و تبیین آراء فیلسوف و متکلّم اسکاتلندی مَدرسی، یوهانس دنس اسکوتوس (1308-1266 م.) درباره «معرفت» و مقایسه اجمالی آن با آراء معرفتی ابن سینا بپردازد. اسکوتوس ترجمه لاتین کتاب «الشفاء» ابن سینا را مطالعه کرده است و آنگونه که در ضمن این نوشتار مشاهده خواهد شد، افکار و آراء معرفتی ابن سینا بر آراء اسکوتوس در زمینه قوای ادراکی، فرایند ادراک، متعلّق طبیعی عقل، اقسام معرفت...

از مهم ترین شرایط شهادت، قطعی و یقینی بودن آن است، ماده 1315 قانون مدنی بر شهادت بر اساس قطع و یقین و منع از شهادت بر اساس شک و تردید استوار است. در این ماده بیان نشده منبع اطلاعات شاهد منحصر در حواس است یا اینکه شهادت به استناد سایر راههای متعارف حصول علم نیز جایز است. در قوانین نیز منعی در شهادت به استناد سایر راههای متعارف حصول علم دیده نمیشود، از سوی دیگر حقوقدانان در این زمینه نظر مشخصی ند...

رنه دکارت بنیانگذار فلسفه جدید غرب در قرن هفدهم میلادی، فلسفه خود را براساس شک دستوری و گذشتن از همه باورهای پیشین خود بنیان نهاد و به تدریج با تکیه بر یک شهود غیرقابل انکار یعنی «می اندیشیم» کوشش کرد تا فلسفه ای را بنیاد دهد که از آغاز تا انجام خود یقینی باشد. ارزش انقلابی نخستین گام دکارت قابل انکار نیست ولی ممکن است برخی گام های بعدی او، به ویژه برخی از اصول بنیادین این فلسفه جدید، از جهت رو...

فرض کنید …,x_2 ,x_1 یک دنباله از متغیرهای تصادفی گوسین ایستای استاندارد باشند. اگر m_n= max? ?(x_1 ,…,x_n )، s_n= ?_(i=1)^n?x_i ، ?_n= ?(var (s_n ) ) و a_n >0، b_n بیانگر ثابت های به هنجار ساز باشند، هدف ما بررسی و مطالعه قضیه حد مرکزی به طور قریب به یقین برای دنباله {a_n (m_n- b_n ) ,s_n??_n } تحت شرایطی خاص روی تابع کواریانس r_t=cov(x_1 ,x_(1+t) ) است.

به طور طبیعی علم اولین گام در رسیدن به آگاهی و رهایی از جهل و کوردلی و زدودن زنگار غفلت از روح انسان است ـ و گاه با عوامل دیگری جایگزین می شود ـ و به ایمان و معرفت عمیق منجر می شود. یعنی انسان از راه علم و با بحث و استدلال به باور و ایمان می رسد آنگاه برای پذیرش معرفتی از نوع برتر که بصیرت و روشن ضمیری و شناخت و آگاهی و رهایی واقعی از جهل است، آماده می شود. آنچه در این پژوهش نامه منعکس است، حا...

در این مقاله نخست از قصور در توصیف مقام والای حضرت علی (ع) و ابعاد گوناگون شخصیتش که عالم وجود را به حیرت درانداخته سخن رفته و اینکه شرافت واصالت ‘دانایی ودرایت ‘دلیری وشجاعت ‘ رهبری و کفایت و مهرو محبت به وجود شریفش عزت و مکانت واوج ومرام و جلوه ومقام یافته است دیگر اینکه همه این صفات در خلوص و اخلاص او غرقند. اگر سخنان والایش نبود بسیاری از اشعار تازی وپارسی نبود و سرانجام از خلوص و اخلاص و ...

منطق ارسطویی حس را، به عنوان نقطۀ شروع هر علم، تنها در همان زمان مشاهده یقین­آور می داند. علم حسی در دیگر زمان­ها و درباره موارد مشابه سکوت اختیار می­کند. جزم و یقین نیز در محدودۀ قیاس و روش قیاسی منحصر می­شود و دیگر روش­ها برای کسب اعتبار در نهایت باید به روش قیاسی بازگردانده شوند. علم حسی نیز برای توسعۀ دامنۀ یقین خود، در مسیر کسب اعتبار، روی به سوی قیاس دارد و در این مسیر باید از پل استقرا، ...

در منطق ادیان وحیانی، ایمان اساس نجات و رستگاری است. در نتیجه، پرسش از ماهیت ایمان و دغدغه فهم آن، امری مهم و ضروری می نماید. از سوی دیگر، متکلمان در طی تاریخ، رویکردهای متفاوت و گاه متعارضی در مورد آن ارائه کرده اند. از جمله برخی آن را از سنخ معرفت و تصدیق عقلی و در مقابل گروهی آن را امری عقل گریز می دانند، برخی آن را از جنس عمل تعریف کرده و گروهی نیز برای آن ماهیتی از جنس اعتماد و وفاداری قائ...

این پایان نامه به نسبت شک و یقین و محدوده ی معرفت در آراء ویتگنشتاین متقدم و متأخر می پردازد و در پایان آراء وی را در این زمینه با تکیه بر معرفت شناسی حکمت متعالیه مورد نقد و بررسی قرار می دهد. مساله شک و یقین تمامی آثار ویتگنشتاین، از تراکتاتوس تا در باب یقین را در بر می گیرد. ویتگنشتاین متقدم با ساخت یک نظام فلسفی بر پایه منطق، به حدود معرفت و تعیین مرز معناداری و بی معنایی زبان می اندیشد. او...

تخصص و مهارت علامه طباطبایی در تفسیر و حدیث، روش‌شناسی او را برای یافتن ملاکهای عرضه بر قرآن در ارزیابی احادیث، دارای اهمیت کرده است. در این مقاله با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی، به عملکرد علامه در دو تفسیر البیان و المیزان مراجعه و با تأمل در نظریات ارائه شده در آثار دیگر ایشان، معیارهای مورد پذیرش علامه طباطبایی در استفاده از روش عرضه بر قرآن برای ارزیابی احادیث استخراج و روشن شده که مبنای...