هدف از نگارش این مقاله، شناسایی برخی از مهم­ ترین فرایند­های واجی موجود در همخوان­های گویش کردی­کلهری بر اساس «چارچوب واج شناسی زایشی» است. برای این کار داده­هایی از سیزده گویشور بومی در همة رده­های سنی و مقاطع تحصیلی، از بی سواد تا تحصیلکرده، از طریق مصاحبه جمع­آوری شده است. همچنین یکی از نگارندگان، گویشور این گویش است. در انجام این پژوهش از منابع مکتوب مانند پایان نامه، مقاله و کتاب های دیگر ...

حروف اضافه مقولاتی واژگانی اند که در گونۀ مکریانی از زبان کردی به دو صورت ساده و مرکب ظاهر می شوند و کتاب­های دستور زبان کردی موجود، تعاریف و ساختمان و معانی آنها را فارغ از چارچوبی خاص بیان کرده اند. زبان­شناسی شناختی دیدگاهی دقیق تر و نظام مندتر را در ارتباط با شناخت و بررسی حروف اضافه نسبت به دیدگاه­های رایج فراهم کرده و معانی مختلفی را که توسط یک حرف اضافه بیان می­شود به صورتی نظام مند در ا...

این پژوهش به بررسی ساخت های غیرشخصی در کردی کلهری (کرمانشاهی) که یکی از گویش های زبان های ایرانی غربی است، می پردازد. پایان نامه ضمن معرفی و توصیف نحو? شکل گیری و ترکیب ساخت های غیر شخصی، این ساخت ها را در قالب یکی از نظریه های چامسکی تحت عنوان نظری? حاکمیت و مرجع گزینی بررسی می کند. هدف پژوهش حاضر این است که با ارائ? شواهد زبانی میزان تطابق اصول نحوی حاکم بر ساخت های غیرشخصی در نظری? مذکور را ...

در این جستار بر آنیم تا کارکرد دو فعل «شدن» و «رفتن» را در گویش­های فارسی خراسان بررسی­کنیم. بدین منظور بیست و دو گویش از خراسان­­های رضوی، جنوبی و شمالی در این پژوهش بررسی، و چهار کارکرد این افعال شامل فعل حرکتی اصلی، فعل اسنادی، فعل کمکی و فعل وجهی مورد تحلیل ­قرار­ گرفته­اند. با توجه به کارکرد این افعال، گویش­های فارسی خراسان به سه دسته تقسیم ­شده­ و در برخی کارکردها برای برخی دسته­ها زیردست...

خیال که عنصر اصلی شعر محسوب می‌شود پل ارتباطی بین احساس و اندیشه و بیان شاعر است که انتقال عاطفه از طریق آن صورت می‌گیرد و ملاک سنجش یک اثر ادبی می‌باشد. شاکه و خان‌منصور دو تن از شاعران کردی‌سرای ایلامی هستند که به سان مولوی و شمس تبریزی مرید و مراد بوده‌اند و دارای دیوانی به گویش کلهری از شاخه کردی جنوبی هستند که به همّت محمدعلی قاسمی و علیرضا خانی جمع‌آوری شده است. این شاعران توانمند در دیوان...

زبان کردی که در دسته زبان های هندواروپایی می باشد، توسط ساکنان مناطق وسیعی در کشورهای ایران، عراق، ترکیه و سوریه مورد تکلم قرار می گیرد. علی رغم جمعیت بالای متکلمان زبان کردی، این زبان در دسته زبان های کم منبع قرار دارد و چندان مورد توجه پژوهشگران حوزه پردازش زبان به ویژه بازیابی اطلاعات و پردازش زبان طبیعی قرار نگرفته است. بر همین اساس، با هدف ارائه راه حل و رفع مشکل تنک بودن منابع، اخیرا پر...

در این مقاله سعی شده است تأثیر حماسه‌های دینی فارسی بر اشعار کردی غلام رضاخان ارکوازی ـ شاعر بزرگ کردی‌سرای شیعی ایلامی ـ از نظر تطبیقی بررسی موارد مقتبس و ملهم از حماسه‌های دینی در شعر او نشان داده شده است. از آنجا که کردهای شیعه‌مذهب، بخش اعظمی از جمعیت ایران را تشکیل می‌دهند و در روند شکل‌گیری مذهب تشیع نقش داشته‌اند، بررسی تطبیقی این نوع ادبی در زبان فارسی و زبان کردی جنوبی (زبان کردهای شیع...

بررسی ریشه‌شناختی واژه‌هایی از گویش فیروزآبادی   تاریخ دریافت: 1/3/91 تاریخ تصویب: 15/7/91 چکیده گویش فیروزآبادی یکی از گویش‌های جنوب غربی ایران است که در شهرستان فیروزآباد در جنوب غربی استان فارس و روستاهای پیرامون آن رواج دارد. این گویش همانندی بسیاری با دیگر گویش‌های رایج در استان فارس و نیز با گویش‌های لری مناطق جنوبی دارد. از نظر تاریخی، فیروزآبادی تحول‌یافته از فارسی میانه است که خود...

در این پژوهش گروه فعلی در گویش اردلانی سنندجی به عنوان یکی از گویش های کردی سورانی بر اساس نظریه ی ساختواژه ی توزیعی مورد بررسی قرار می گیرد. نظریه ی ساختواژه ی توزیعی مبتنی بر نظریات هله (1990) و مارانتز (1995و1988)، جدیدترین رویکرد صرف زایشی است و زیرمجموعه ی برنامه ی کمینه گرا محسوب می شود. رعایت سلسله مراتب نحوی، اختصاصی شدگی و درج موخر از مفاهیم اساسی این نظریه به شمار می روند. از دیگر فرآ...

خرده‌جمله سازه‌ای با ساختار [NP XP] است که متمم افعال خاصی همچون «پنداشتن» و دیگر افعال هم‌معنی آن واقع می‌شود. زنجیرۀ مذکور در برخی زبان‌ها همچون سوئدی، انگلیسی، عربی، فرانسوی و فارسی سازه‌ای تحت عنوان «بند کوچک» یا «خرده‌جمله» تشکیل می‌دهد. در توصیف این بندها، خرده‌جمله‌ها بندی فاقد فعل خودایستا، متمّم‌ساز و تصریف معرّفی می‌شوند که ساختار آنها به صورت [NP XP] است. (XP) در این بندها می‌تواند گرو...