پهلوی اشکانی، یکی از زبان­های ایرانی است که نوشته­ های آن در دورة میانة زبان­های ایرانی از اشکانیان، ساسانیان و پیروان دین مانوی بر جای مانده‌است. در دورة نو زبان­های ایرانی، دیگر اثری از این زبان در دست نیست. با این­ همه، گویش­های ایرانی نو هر یک به گونه­ای دنبالة یکی از زبان­های ایرانی در دورة میانه و باستانی زبان­های ایرانی هستند. پاره­ای از زبان­های ایرانی دورة نو را می­توان دنبالة یکی از ز...

هدف مقاله، مقایسۀ دو گویش گیلگی و بختیاری و ارائۀ شواهدی از همسانی ها و اشتراکات این دو گویش برای اثبات ارتباط تنگاتنگ فرهنگی میان اقوام ایرانی است. با عنایت به تحوّلات بسیاری که در طول تاریخ، عرصه های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و خانوادگی را متأثّر نموده و به تبع آن در لایه های نخستین، زبان و گویش ها را نیز متحوّل کرده و گاهی برخی از آن ها را به ورطۀ خاموشی و فراموشی کشیده، تحقیقات بنیادین د...

هدف از این پژوهش گرد¬آوری و توصیف گویش فاردق است. این گویش یکی از گویش¬های زبان فارسی خراسان است که به دلیل دارا¬بودن تعداد زیادی از واژه¬ها و اصطلاحات فارسی قدیم، بسیار مهم و مفید است و گردآوری و ثبت آن ضرورتی انکار¬ناپذیر است. در این پژوهش ابتدا واج¬ها، فرآیند¬های واجی و ساخت هجا بررسی شده است، سپس به بررسی ساخت¬واژی و توصیف ساخت نحوی جملات در این گویش پرداخته شده، آن¬گاه برخی از واژه¬های تار...

گیلکی از گویش­های شمال غربی ایران است که در کرانه‌های جنوب غربی دریای خزر در استان گیلان صحبت می‌‌شود و به همراه تالشی، مازندرانی و سمنانی گروه گویش­های خزر را تشکیل می‌دهد. این گویش گونه­های مختلفی در رشت، لاهیجان و لنگرود دارد، اما گونۀ کهن­تر و اصیل­تر آن؛ گالشی، گویش برخی کوه­نشینان شرق گیلان است. این گویش از زبان فارسی تأثیر زیادی گرفته‌است. تأثیر فارسی بر واژگان و ساخت آوایی گیلکی چنان اس...

هدف از این پژوهش توصیف فرآیندهای واجی گویش لری بالاگریوه در چارچوب نظریه‎ی بهینگی (پرینس و اسمولنسکی ، 1993، 2004) است. این پژوهش به صورت توصیفی- تحلیلی صورت گرفته و روش گردآوری داده‎ها به صورت میدانی است. از ده نفر گویش ور، هر یک به مدت دو ساعت مفید، مصاحبه به عمل آمد که در مجموع بیست ساعت مصاحبه صورت گرفته است. این گویش دارای بیست و چهار همخوان، شش واکه‎ی بسیط و سه واکه‎ی مرکب زیرساختی می‎باش...

گویش کنونی همدانی، بازماندۀ گویشِ ازدست‌رفتۀ همدانی کهن است که می‌توان بخشی از ویژگی‌های این گویش کهن را در سروده‌های دگرگون‌نشدۀ باباطاهر همدانی بازیافت. در این نوشتار به بررسی گزیده‌ای از واژگان گویش همدانی امروز پرداخته شده است. از ویژگی‌های این گویش، می‌توان به شمول بر برخی واژه‌های پهلوی و واژه‌هایی با ریشه‌های باستانی (اوستایی، پارسی باستان و سنسکریت) که در زبان فارسی معیار کاربرد ندارند، ...

گویش بادرودی- اریسمانی یکی از گویش‌های مرکزی ایران است که در گمنامی و غربت به سر برده و به حیات خود ادامه می‌دهد. این گویش آن چنان از نگاه پژوهشگران پنهان مانده، که کمتر کسی آن را شناخته و راجع به آن تحقیقات علمی انجام داده است اما مطالعات میدانی و نگاهی هر چند گذرا حکایت از آن دارد که فرآیند واجی در این گویش از اهمیّت خاصی برخوردار بوده و یکی از شاخصه‌های ممتاز آن به شمار می‌رود. گویشوران این گ...

رساله حاضر به بررسی گویش جام پرداخته است . جام نام گویش مردم تربت جام خراسان است . این گویش یکی از گویش های اصیل زبان فارسی بوده و از نظر دستوری و بخصوص از لحاظ دستگاه فعلی شباهت زیادی به نام فارسی قرن چهارم و پنجم دارد.

بیشتر متون کهن فارسی در خراسان نوشته شده اند؛ از همین رو, برخی زبانشناسان بررسی متون کهن فارسی از منظر گویش های این خطّه را, تکلیفی خطیر و درنگ ناپذیر می دانند که برای روشن شدن نحوه شکل گیری و گسترش زبان فارسی ضروری است. با درک همین ضرورت و با هدفِ مستندسازی یکی دیگر از گویش های در حال خاموشی خراسان, در این رساله تلاش شده پیکره گویش روستای اردکول, بر اساس شیوه های معمول زبانشناسی فراهم آید. در اد...

ابیانه و گویش آن     مرضیه صناعتی [1]     تاریخ دریافت: 15/10/90   تاریخ تصویب: 19/4/91     چکیده   گویش ابیانه­ای یکی از گویش­های مرکزی ایران به­شمار می­رود و مانند دیگر گویش­های مرکزی دارای ویژگی­های منحصربه فرد آوایی، صرفی (ساخت واژی) و نحوی است و در حوزه واژگان نیز نسبت به فارسی معیار، متفاوت و قابل بررسی است. در مقاله حاضر پس از مقدمه­ای کوتاه درباره ابیانه، به برخی از ویژگی­های آوایی، ساخ...