بررسی لهجه های زبان های اقوام مختلف سال هاست که موضوع تحقیق علمای زبان شناس قرار دارد. در کشور کنونی تاجیکستان، چندین گویش وجود دارد که یکی از آن ها گویش مردم خجند است. این گویش طبق بررسی محققان منسوب به شاخۀ فرغانۀ غربی گویش های شمالی است. یکی از ویژگی های عمدۀ این گویش وجود لغات و عناصر زبانی بسیار قدیمی است که اکنون در زبان معیار منسوخ شده اند؛ اما در گویش مردم ناحیۀ خجند محفوظ مانده اند. ای...

گویش کنونی همدانی، بازماندۀ گویشِ ازدست‌رفتۀ همدانی کهن است که می‌توان بخشی از ویژگی‌های این گویش کهن را در سروده‌های دگرگون‌نشدۀ باباطاهر همدانی بازیافت. در این نوشتار به بررسی گزیده‌ای از واژگان گویش همدانی امروز پرداخته شده است. از ویژگی‌های این گویش، می‌توان به شمول بر برخی واژه‌های پهلوی و واژه‌هایی با ریشه‌های باستانی (اوستایی، پارسی باستان و سنسکریت) که در زبان فارسی معیار کاربرد ندارند، ...

قوم لک یکی از اقوام اصیل ایرانی است. بیشتر محققان، گویش لکی را یکی از گویش­های کهن و شاخص زبان کُردی به شمار آورده­اند؛ برخی از پژوهشگران لُر زبان نیز، این گویش را از جمله گویش­های لُری و برخی دیگر آن را زبانی مستقل پنداشته­اند. نگارندگان در این پژوهش می­کوشند ابتدا با توجّه به خصوصیات زبانی، موقعیت جغرافیایی و فرهنگی قوم لک، این مسأله را که گویش لکی در شمار گویش­های کُردی یا لُری است، روشن کنند؛  سپ...

به‌گویی سبکی از کاربرد زبان است که گویشوران از آن به منظور جایگزین کردن واژه‌ها و عبارت‌های تابو استفاده می‌کنند و در تمام فرهنگ‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ از این رو، کاربرد آن در زبان‌های مختلف امری متداول است. در مقالۀ حاضر تلاش شده است تا حوزه‌های کاربرد به‌گویی در گویش کردی ایلام بررسی شود. بدین منظور، نویسنده با استفاده از روش مصاحبۀ حضوری و نیز شیوۀ کتابخانه‌ای به گردآوری داده‌های این ...

در این مقاله ترتیب اصلی کلمات ((basic word order در گویش گیلکی لنگرود مورد بررسی قر ار گرفته است. نشان د اده ایم که ترتیب اصلی کلمات در این گویش sov است. آنگاه به شناسایی و ر ابطهء جفت های همبستگی در این گویش با ترتیب اصلی کلمات sov پرداخته ایم و در تمام مو ارد، همبستگی های بین آنها را با ارایه مثال بررسی کرده ایم. این مطالعه نشان می دهد که ازمجموعهء چهارده مورد جفت همبستگی معتبرو قابل بررسی در...

مقالۀ حاضر با هدف توصیف واکه‌های ساده در گویش لکی نورآبادی در تقابل با فارسی نوشتاری معیار نگاشته شده است. بر این مبنا، به دنبال مقدمه‌ای کوتاه مشتمل بر جای‌گاه این گویش در خانوادة زبان‌های ایرانی، به ارائۀ مجموعه‌ای از تحلیل‌های ساختاری در آن می‌پردازیم. تحلیل فوق، با تأکید بر نقش واجی کشش واکه‌ای در گویش، واکه‌های ساده در آن را در چهار دسته: 1. پسین و گرد [/u/, /:ɔ/, /ɔ/, /:ɑ/, /ɑ/]، 2. پیشین...

  مقالة حاضر به توصیف و تحلیل برخی از مهمترین فرایندهای واجی گویش گیلکی در شهرستان رودسر می‌پردازد. بدین منظور از ده گویشور بومی این گویش مصاحبه به عمل آمد. نیز از شمّ زبانی یکی از نگارندگان به عنوان گویشور بومی و برخی از منابع مکتوب برای جمع آوری داده­ها استفاده شده است. همگونی (همگونی همخوان‌ها، هماهنگی واکه‌ها)، حذف (حذف همخوان پایانی، حذف همخوان میانی)، تبدیل خوشه‌های [-nn] به صورت [-nd-]، ت...

جستار حاضر به بررسی نسبیتِ زبانی با تأکید بر اصطلاحات خویشاوندی در گویش لکی دره‌شهر می‌پردازد. گویشِ لکیِ دره‌شهر از گویش‌های زبان کُردی (کُردیِ جنوبی) و گویش اغلب ساکنین شهرستان دره‌شهر، از توابع استان ایلام، می‌باشد که در نبردی نابرابر با زبانِ فارسیِ معیار در حال تغییر و دگرگون‌شدن است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی است. برای نمونه‌برداری اطلاعات و داده‌ها، از روش میدانی استفاده شده است. به این صو...

خلاصه پرسش نامه ای در باره جنبه های مختلف آلودگی ها و بیماری های انگلی حیوانات و گویش آن ها در استان های مختلف ایران تهیه شد و در دهه هشتاد توسط سازمان دامپزشکی به اداره های دامپزشکی ارسال گردید.  از31 بیماری انگلی نشخوارکنندگان ایران 17 بیماری کرمی، 5 آلودگی ناشی از آکارین ها و 9 بیماری ناشی از تک یاخته ها می باشد. در این پژوهش، در مجموع 20 گویش در مورد 8 بیماری کرمی فاسیولیازیس، استرونژیلوزی...

      جیرفتی یکی از گویش­های ایرانی نو است که در شهرستان جیرفتِ استان کرمان رواج دارد. ویژگی­های آوایی و ساخت دستوری این گویش نشان می­دهد که به شاخۀ زبان­های ایرانی جنوب غربی تعلق دارد. در این مقاله، منتخبی از واژگان گویش جیرفتی ریشه­شناسی شده­اند. در مورد هر واژه، با ذکر گونۀ فرضی ایرانی باستان و برابر آن واژه در زبان­های دورۀ میانه و دیگر گویش­های استان کرمان به ریشه­شناسی آن پرداخته شده است. ...