اطلس زبانی مجموعه ای از نقشه است که تنوعات زبانی را در گستره ای جغرافیایی نشان می دهد. اطلس های زبانی از منظر گویش شناسی، برنامه ریزی زبانی و جامعه شناسی زبان اهمیت بسیار دارند. با توجه به فقدان چنین اطلسی برای گویش گیلکی، نگارندگان کوشیده اند ضمن تهیة اطلسی بر مبنای 100 واژه، به دو پرسش اساسی پاسخ دهند: 1- در گویش گیلکی چه فرایندهای آوایی رخ می دهد؟ 2- شهرستان های مرکزی استان با شهرستان های غی...

در این مقاله به بررسی واژه­بست­های ضمیری در گویش  بهبهانی و نقش آنها در گروه و جمله پرداخته می­شود. واژه­بست­های ضمیری در گویش  بهبهانی دارای چهار نقش فاعلی، مفعولی صریح، مفعولی غیر صریح و اضافی می­باشند. در این مقاله نشان داده می­شود که واژه­بست­های فاعلی دارای پانزده میزبان ـ از نظر نقش دستوری ـ  در این گویش می­باشند که به تفصیل در مقاله به این امر پرداخته شده است. میزبان­های واژه­بست­های مفع...

این پژوهش به توصیف نظام آواهای گویش نیشابوری می پردازد. در این پژوهش، محقق به ضبط گفتار گویشوران پرداخته است، و هر کجا که لازم بوده از مصاحبه نیز بهره برده است. از آنجا که پیرامون زبان مذکور مطالعه ی جامع خاصی انجام نگرفته، این تحقیق بیشتر به صورت میدانی انجام گرفته است.   برای انتخاب نمونه ها، عامل سن، سواد، جنس و مهاجرت در نظر گرفته شده است. در این پژوهش، ابتدا گویش نیشابوری و محدوده ی جغرافی...

واژگان یک زبان یا گویش به عنوان مواد خام و اصلی هر زبان، نشان دهنده­ ی فرهنگ، باور و روش زندگی مردمی هستند که با آن سخن می­گویند؛ و در این میان، فعل­ها به سبب بار معنایی که در جمله بر عهده دارند نقش مهمی ایفا می­کنند. در گویش مردم بندرخمیر (در استان هرمزگان، 70 کیلومتری غرب بندرعباس)، فعل ­­های ساده ­ای یافت می­شود که در زبان فارسی معیار امروزی، برای آن ها فعل ساده­­ای وجود ندارد. با توجه ب...

تاریخ بیهقی یکی از متونی است که واژه­­های کهن و گاه مهجور در آن فراوان دیده می­شود، به گونه­ای که حتی معنی دقیق بعضی از واژه­ها یا ترکیبات آن بر شارحان نیز پوشیده است؛ درحالی­که بسیاری از واژه­های دشوار این کتاب در گویش­های بومی ایران رواج دارد. گویش سیستانی یکی از این گویش هاست که می­تواند یک منبع بسیار غنی و معتبر برای شناخت ریشه و اصالت واژه و تعبیرهای آثار و متون کهن از جمله تاریخ بیهقی باش...

گویش هندیجانی از گویش­های رایج در استان خوزستان است که اکثریت قریب به اتفاق مردم شهرستان هندیجان به آن تکلم می­کنند. از نظر رده­شناسی، گویش هندیجانی گویشی متعلق به خانوادۀ زبان­های ایرانی نو غربی می­باشد و به­دلیل وجوه اشتراک فراوانی که با گویش­های لری دارد، یکی از گونه­های آن به شمار می­آید. این مقالۀ توصیفی-تحلیلی کوششی است در زمینۀ شناخت و توصیف نظام فعلی گویش هندیجانی. داده­ها از طریق و مصا...

در این تحقیق سعی بر آن بوده که با مورد بررسی قرار دادن زبان محلی بهبهانی مشخص گردد که این زبان محلی از دیدگاه زبان شناسی در کدام یک از دو گروه گویش یا لهجه قرار می گیرد. بدین منظور با استفاده از تعاریف مربوطه در این زمینه و استفاده از نتایج بررسی های پیشین که در این گویش صورت گرفته است، ساختار صرفی افعال برای زمان های مختلف در این گویش مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بررسی ها نشان داد که این زبان م...

هورامی از گویشهای گورانی و زیر مجموعة شاخة زبانی گورانی- زازا است و یکی از گویشهای ایرانی شمال غربی به شمار میآید. هورامی گویشی محافظه کار است و ویژگیهای آوایی و صرفی کهنی را حفظ کرده است؛ از اینرو بررسی ریشه شناختی این گویش ما را به نکات جالبی در شناخت دقیقتر زبانهای ایرانی رهنمون میسازد. در این مقاله به بررسی ریشه شناختی برخی فعلهای گویش هورامی پرداخته شده و صورت فرضی دورة میانة گویش و نیز صو...

بررسی ریشه‌شناختی واژه‌هایی از گویش فیروزآبادی   تاریخ دریافت: 1/3/91 تاریخ تصویب: 15/7/91 چکیده گویش فیروزآبادی یکی از گویش‌های جنوب غربی ایران است که در شهرستان فیروزآباد در جنوب غربی استان فارس و روستاهای پیرامون آن رواج دارد. این گویش همانندی بسیاری با دیگر گویش‌های رایج در استان فارس و نیز با گویش‌های لری مناطق جنوبی دارد. از نظر تاریخی، فیروزآبادی تحول‌یافته از فارسی میانه است که خود...

گیلکی از گویش­های شمال غربی ایران است که در کرانه‌های جنوب غربی دریای خزر در استان گیلان صحبت می‌‌شود و به همراه تالشی، مازندرانی و سمنانی گروه گویش­های خزر را تشکیل می‌دهد. این گویش گونه­های مختلفی در رشت، لاهیجان و لنگرود دارد، اما گونۀ کهن­تر و اصیل­تر آن؛ گالشی، گویش برخی کوه­نشینان شرق گیلان است. این گویش از زبان فارسی تأثیر زیادی گرفته‌است. تأثیر فارسی بر واژگان و ساخت آوایی گیلکی چنان اس...