گفتمان مجموعه­ای از نشانه­هاست که به‌صورت فراگیر به شکل­دهی رفتارهای فردی و اجتماعی جامعه می‌پردازد. در هر نظم گفتمانی مجموعه­ای از قوانین و قراردادها وضع می­شود که به ساختاربندی اصول گفتمانی می­پردازد. کنشگران اجتماعی با هدف­های ایدئولوژیکِ مدنظر خود اقدام به واردکردن نشانه­ها در چارچوب گفتمانی خود می­کنند و اینجاست که زبان به ‌عنوان بخش مهمِ سازندة گفتمان وارد عرصه می‌شود و به ‌صورت نرم­افزاری ...

ورود مدرنیته موجب تغییرات گسترده‌ای در سطوح مختلف جامعۀ ایران، از جمله سطح فکری و فرهنگی شد و گفتمان عرفانی که می‌توان گفت از گفتمان‌های سنّتی مسلط در فرهنگ ایرانی بود، دچار تغییراتی شد. رمان‌های فارسی، از جمله بسترهایی بودند که این تغییرات را نشان دادند یا خود در زمینۀ ایجاد دگراندیشی مؤثر واقع شدند. بنابراین، بررسی آن‌ها می‌تواند نقش مهمی در جریان‌شناسی عرفان و جایگاه عرفان در دورۀ معاصر داشته...

هدف این پژوهش خوانش انتقادی فرقه حلمانیه، یکی از فرق صوفیه، است. مشخصه اصلی این مکتب جمال پرستی است که زیباروی زمینی را پلی برای رسیدن به ذات احدیت قلمداد نموده و شعار «المجاز قنطره الحقیقه» را مطرح نموده اند. با رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف به بررسی عقاید و افکار دو گفتمان رقیب حلمانیه و مذهبی با توجه به آثار شخصیت¬های این گفتمان ها؛ اوحدالدین کرمانی و ابن جوزی می پردازیم. اوحدالدین از ش...

گفتمان جنگ سرمایه کلامی مهمی در ایران است. در این پایان نامه تلاش می شود از زاویه طنز به واکاوی این گفتار پرداخته شود. این پژوهش به منظور ارائه پاسخ به این پرسش مطرح شد که با توجه به نقش طنز، ادبیات سیاسی جنگ دستخوش چه تحولی در ایران شده است؟ پاسخ خود را بر این فرضیه استوار کردیم که طنز در دوره هشت ساله جنگ تحمیلی نقش بازتولید کننده گفتمان مسلط، در دوره سازندگی نقش گسیخته ساز از فضای نمادین اید...

تحولات پدید آمده در عرصه¬ی روابط بین¬الملل و تغییر چهره¬ی قدرت از وجه سخت (نظامی و اقتصادی) به وجه نرم (اقناعی) و طرح «گفتمان قدرت نرم» افق تازه¬ای را در بحث از قدرت از دیدگاه تحلیل گفتمان انتقادی گشوده است. پژوهش حاضر قصد دارد با بررسی رابطه¬ی میان «زبان و قدرت» از منظر تحلیل گفتمان انتقادی، «راهبردهای زبانی ایجاد اقتدار و سلطه» را تبیین نماید. از میان رویکردهای موجود در تحلیل گفتمان انتقادی...

از رویکردهای روایت شناسی ساختگرا، نشانه ـ معناشناسی ساختارهای داستانی است که چگونگی کارکرد، تولید و دریافت معنا را بررسی می کند. گریماس، بنیانگذار مکتب نشانه شناسی پاریس، با مطرح کردن نظریه معناشناسی روایت، هر داستان را دارای فرایند تحولی و نظام گفتمان روایی می داند که ناشی از کارکردهای کنشی و شَوِشی است. با توجه به این روش، پنج داستان کوتاه پایداری لبنان «لقاءٌ فی لحظه رحیلٍ، قفز فوق الزمن، موسم ...

رخداد انقلاب اسلامی ایران، به‌منزلة رویدادی کم‌نظیر در سال‌های پایانی قرن بیستم، توجه بسیاری از اندیشمندان و پژوهشگران حوزة علوم اجتماعی و سیاسی را به خود جلب کرد. ازاین‌رو، برای مطالعة این پدیده، از نظریات و رویکردهای گوناگون بهره گرفته شد. اکثر این نظریات به بررسی چگونگی شکل‌گیری رخداد انقلاب معطوف شده‌اند و تحلیل چرایی سلطة گفتمان اسلام‌گرا، به‌طور نظام‌مند، کمتر در کانون توجه قرار گرفته‌است...

این پژوهش به منظور دستیابی به وجوه تمایز گفتمان­های حقوق زنان پس از انقلاب اسلامی و تبیین مساله حقوقی شهادت زنان در بستر این گفتمان­ها است. پیش فرض اصلی پژوهش آن است که این گفتمان­ها بر اساس جبهه­گیری درباره دو مقوله کلیدی "شباهت و تساوی حقوقی زن و مرد" از همدیگر متمایز می­شوند و در بستر این تمایز مساله حقوقی شهادت زنان در آنها قابلیت تبیین می­یابد. پژوهش حاضر با برگزیدن نظریه و روش تحلیل گفتما...

با بهره‌گیری از نظریه تحلیل گفتمان فرکلاف، سعی شده اندیشه و نظام اندیشگانی فرح انطون، مورد بازشناسی قرار گیرد. مدعای پژوهش بر این قرار است: متن کتاب ابن‌رشد و فلسفه‌ی او، تحت تأثیر اندیشه‌ی مولف آن فرح انطون قرار دارد. این متن بازتاب‌دهنده‌ی ایدئولوژی یک روشنفکر سکولار است که تلاش دارد برای ترویج اندیشه‌ی غربی در جهان اسلام، فیلسوفی با اندیشه‌های نو و مورد تأیید تمدن جدید غرب را به عنوان شاهد م...

قلمرو سازی در جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک به عنوان یکی از مباحث پایه ای به شمارمی رود. قلمروسازی، یک ساختار سیاسی انسان ساخت است که در پی تقسیم بندی فضا است. قلمرو سازی ذاتاً سیاسی و یا ماهیتاً مشاجره آمیز است و بدون تقسیم بی رحمانه فضا به بخش های جداگانه و تخصیص انحصاری فضا وجود نداشته است. ازاین رو، قلمرو سازی یک فرایند هدفمند است و اهداف مختلفی مثل اقتصادی، امنیتی، هویتی، انگیزشی و یا حتی عاطفی...